دکتر محمد شعبانی راد

نور قرآن 45 – سورة الجاثية

[سورة الجاثية (45): الآيات 1 الى 5]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان‏

حم (1)
حاء، ميم.

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2)
فروفرستادن اين كتاب، از جانب خداى ارجمند سنجيده‏‌كار است.

إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ (3)
به راستى در آسمانها و زمين، براى مؤمنان نشانه‏‌هايى است.

وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (4)
و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع‏] جنبنده‏[ها] پراكنده مى‌‏گرداند، براى مردمى كه يقين دارند نشانه‏‌هايى است.

وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ آياتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (5)
و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز، و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله‏] آن، زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است؛ و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو،] براى مردمى كه مى‌‏انديشند نشانه‌‏هايى است.

[سورة الجاثية (45): الآيات 6 الى 10]

تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ (6)
اين‏[ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو مى‌‏خوانيم. پس، بعد از خدا و نشانه‌‏هاى او به كدام سخن خواهند گرويد؟

وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ (7)
واى بر هر دروغزن گناه‏‌پيشه!

يَسْمَعُ آياتِ اللَّهِ تُتْلى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ (8)
[كه‏] آيات خدا را كه بر او خوانده مى‌‏شود، مى‌‏شنود و باز به حال تكبّر -چنانكه گويى آن را نشنيده است- سماجت مى‏‌ورزد. پس او را از عذابى پردرد خبر ده.

وَ إِذا عَلِمَ مِنْ آياتِنا شَيْئاً اتَّخَذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ (9)
و چون از نشانه‏‌هاى ما چيزى بداند، آن را به ريشخند مى‌‏گيرد. آنان عذابى خفّت‏‌آور خواهند داشت.

مِنْ وَرائِهِمْ جَهَنَّمُ وَ لا يُغْنِي عَنْهُمْ ما كَسَبُوا شَيْئاً وَ لا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِياءَ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ (10)
پيشاپيش آنها دوزخ است، و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده‏‌اند، به كارشان مى‌‏آيد، و عذابى بزرگ خواهند داشت.

[سورة الجاثية (45): الآيات 11 الى 15]

هذا هُدىً وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ (11)
اين رهنمودى است؛ و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند، برايشان عذابى دردناك از پليدى است.

اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (12)
خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد، تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند، و تا از فزون‏بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد، و باشد كه سپاس داريد.

وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً مِنْهُ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (13)
و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد؛ همه از اوست. قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه مى‌‏انديشند نشانه‌‏هايى است.

قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْماً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (14)
به كسانى كه ايمان آورده‌‏اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزىِ‏] خدا اميد ندارند درگذرند، تا [خدا هر] گروهى را به [سبب‏] آنچه مرتكب مى‌‏شده‏‌اند به مجازات رساند.

مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها ثُمَّ إِلى‏ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (15)
هر كه كارى شايسته كند، به سود خود اوست، و هر كه بدى كند به زيانش باشد. سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده مى‌‏شويد.

[سورة الجاثية (45): الآيات 16 الى 20]

وَ لَقَدْ آتَيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلَى الْعالَمِينَ (16)
و به يقين، فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات‏] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم.

وَ آتَيْناهُمْ بَيِّناتٍ مِنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (17)
و دلايل روشنى در امر [دين‏] به آنان عطا كرديم، و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل‏] آمد، [آن هم‏] از روى رشك و رقابت ميان خودشان، دستخوش اختلاف نشدند. قطعاً پروردگارت روز قيامت ميانشان درباره آنچه در آن اختلاف مى‌‏كردند، داورى خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‏ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ (18)
سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى‏] از امر [خداست‏] نهاديم. پس آن را پيروى كن، و هوسهاى كسانى را كه نمى‌‏دانند پيروى مكن.

إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ (19)
آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمى‏‌كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمى‌‏آيند ] و ستمگران بعضى‏شان دوستان بعضى [ديگر]ند، و خدا يار پرهيزگاران است.

هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (20)
اين [كتاب‏] براى مردم، بينش‏‌بخش و براى قومى كه يقين دارند، رهنمود و رحمتى است.

[سورة الجاثية (45): الآيات 21 الى 25]

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْياهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ (21)
آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده‏‌اند پنداشته‌‏اند كه آنان را مانند كسانى قرار مى‌‏دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌‏اند [به طورى كه‏] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داورى مى‏‌كنند.

وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزى كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (22)
و خدا آسمانها و زمين را به حقّ آفريده است، و تا هر كسى به [موجب‏] آنچه به دست آورده پاداش يابد، و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت.

أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‏ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ (23)
پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مُهر زده و بر ديده‌‏اش پرده نهاده است؟ آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد؟ آيا پند نمى‏‌گيريد؟

وَ قالُوا ما هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلاَّ الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ (24)
و گفتند: «غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى‏] نيست؛ مى‏‌ميريم و زنده مى‌‏شويم، و ما را جز طبيعت هلاك نمى‌‏كند.» و[لى‏] به اين [مطلب‏] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق‏] گمان نمى‌‏سِپرند.

وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ ما كانَ حُجَّتَهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ (25)
و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود، دليلشان همواره جز اين نيست كه مى‏‌گويند: «اگر راست مى‌‏گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد.»

[سورة الجاثية (45): الآيات 26 الى 30]

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ (26)
بگو: «خدا[ست كه‏] شما را زندگى مى‌‏بخشد، سپس مى‏‌ميراند، آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز -كه ترديدى در آن نيست- گرد مى‏‌آورد، ولى بيشتر مردم [اين را] نمى‌‏دانند.»

وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ (27)
و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و روزى كه رستاخيز بر پا شود ، آن روز است كه باطل‏‌انديشان زيان خواهند ديد.

وَ تَرى كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى‏ كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (28)
و هر امّتى را به زانو در آمده مى‌‏بينى؛ هر امّتى به سوى كارنامه خود فراخوانده مى‌‏شود [و بديشان مى‏‌گويند:] «آنچه را مى‌‏كرديد امروز پاداش مى‏‌يابيد.

هذا كِتابُنا يَنْطِقُ ‏ عَلَيْكُمْ‏ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (29)
اين است كتابِ ما كه عليه شما به حق سخن مى‌‏گويد. ما از آنچه مى‌‏كرديد، نسخه برمى‌‏داشتيم.»

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)
و امّا كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌‏اند، پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خويش داخل مى‌‏گرداند. اين همان كاميابى آشكار است.

[سورة الجاثية (45): الآيات 31 الى 37]

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَ فَلَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْلى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَ كُنْتُمْ قَوْماً مُجْرِمِينَ (31)
و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها مى‏‌گويند:] «پس مگر آيات من بر شما خوانده نمى‌‏شد؟ و[لى‏] تكبّر نموديد و مردمى بدكار بوديد.»

وَ إِذا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فِيها قُلْتُمْ ما نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلاَّ ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ (32)
و چون گفته شد: «وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست»، گفتيد: «ما نمى‌‏دانيم رستاخيز چيست؟ جز گمان نمى‌‏ورزيم و ما يقين نداريم.»

وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ (33)
و [حقيقتِ‏] بديهايى كه كرده‏‌اند، بر آنان پديدار مى‌‏شود و آنچه را كه بدان ريشخند مى‏‌كردند، آنان را فرومى‏‌گيرد.

وَ قِيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا وَ مَأْواكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرِينَ (34)
و گفته شود: «همان‏گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد، امروز شما را فراموش خواهيم كرد، و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود.»

ذلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آياتِ اللَّهِ هُزُواً وَ غَرَّتْكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ لا يُخْرَجُونَ مِنْها وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (35)
اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد. پس امروز نه از اين [آتش‏] بيرون آورده مى‌‏شوند، و نه عذرشان پذيرفته مى‏‌گردد.

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ (36)
پس سپاس از آن خداست: پروردگار آسمانها و پروردگار زمين، پروردگار جهانيان.

وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37)
و در آسمانها و زمين، بزرگى از آن اوست، و اوست شكست‌‏ناپذير سنجيده‏‌كار.

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی