دکتر محمد شعبانی راد

نور قرآن 53 – سورة النجم

[سورة النجم (53): الآيات 1 الى 10]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان‏

وَ النَّجْمِ إِذا هَوى (1)
سوگند به اختر [=قرآن‏] چون فرود مى ‏آيد،

ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى (2)
[كه‏] يار شما نه گمراه شده و نه در نادانى مانده؛

وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى (3)
و از سر هوس سخن نمى‏‌گويد.

إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى‏ (4)
اين سخن بجز وحيى كه وحى مى‏‌شود نيست.

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوى (5)
آن را [فرشته‏] شديد القوى به او فرا آموخت،

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوى (6)
[سروش‏] نيرومندى كه [مسلّط] درايستاد.

وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى ‏ (7)
در حالى كه او در اُفق اعلى بود؛

ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى (8)
سپس نزديك آمد و نزديكتر شد،

فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى (9)
تا [فاصله‏‌اش‏] به قدرِ [طول‏] دو [انتهاى‏] كمان يا نزديكتر شد؛

فَأَوْحى‏ إِلى‏ عَبْدِهِ ما أَوْحى‏ (10)
آنگاه به بنده‌‏اش آنچه را بايد وحى كند، وحى فرمود.

[سورة النجم (53): الآيات 11 الى 20]

ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى (11)
آنچه را دل ديد انكار[ش‏] نكرد.

أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‏ ما يَرى (12)
آيا در آنچه ديده است با او جدال مى‏‌كنيد؟

وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى (13)
و قطعاً بار ديگرى هم او را ديده است،

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى (14)
نزديك سدرة المنتهى ؛

عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى (15)
در همان جا كه جنّة المأوى است.

إِذْ يَغْشى السِّدْرَةَ ما يَغْشى (16)
آنگاه كه درخت سدر را آنچه پوشيده بود، پوشيده بود.

ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى (17)
ديده‏[اش‏] منحرف نگشت و [از حدّ] درنگذشت.

لَقَدْ رَأى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى (18)
به راستى كه [برخى‏] از آيات بزرگِ پروردگار خود را بديد.

أَ فَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَ الْعُزَّى (19)
به من خبر دهيد از لات و عزّى،

وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرى (20)
و منات آن سوّمينِ ديگر،

[سورة النجم (53): الآيات 21 الى 30]

أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثى‏ (21)
آيا [به خيالتان‏] براى شما پسر است و براى او دختر؟

تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزى (22)
در اين صورت، اين تقسيمِ نادرستى است.

إِنْ هِيَ إِلاَّ أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ ما تَهْوى الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدى (23)
[اين بتان‏] جز نامهايى بيش نيستند كه شما و پدرانتان نامگذارى كرده‌‏ايد [و] خدا بر [حقّانيت‏] آنها هيچ دليلى نفرستاده است. [آنان‏] جز گمان و آنچه را كه دلخواهشان است پيروى نمى‏‌كنند، با آنكه قطعاً از جانب پروردگارشان هدايت برايشان آمده است.

أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّى (24)
مگر انسان آنچه را آرزو كند دارد؟

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَ الْأُولى (25)
آن سرا و اين سرا از آن خداست.

وَ كَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّماواتِ لا تُغْنِي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً إِلاَّ مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَرْضى‏ (26)
و بسا فرشتگانى كه در آسمانهايند [و] شفاعتشان به كارى نيايد، مگر پس از آنكه خدا به هر كه خواهد و خشنود باشد اذن دهد.

إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثى‏ (27)
در حقيقت، كسانى كه آخرت را باور ندارند، فرشتگان را در نامگذارى به صورت مؤنّث نام مى‌‏نهند.

وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً (28)
و ايشان را به اين [كار] معرفتى نيست. جز گمانِ [خود] را پيروى نمى‏‌كنند، و در واقع، گمان در [وصول به‏] حقيقت هيچ سودى نمى‏‌رساند.

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنا وَ لَمْ يُرِدْ إِلاَّ الْحَياةَ الدُّنْيا (29)
پس، از هر كس كه از ياد ما روى برتافته و جز زندگى دنيا را خواستار نبوده است، روى برتاب.

ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدى (30)
اين منتهاى دانش آنان است. پروردگار تو، خود به [حال‏] كسى كه از راه او منحرف شده داناتر، و او به كسى كه راه يافته [نيز] آگاه‌‏تر است.

[سورة النجم (53): الآيات 31 الى 41]

وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَساؤُا بِما عَمِلُوا وَ يَجْزِي الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى (31)
و هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است از آنِ خداست، تا كسانى را كه بد كرده‏‌اند، به [سزاى‏] آنچه انجام داده‌‏اند كيفر دهد، و آنان را كه نيكى كرده‏‌اند، به نيكى پاداش دهد.

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى (32)
آنان كه از گناهان بزرگ و زشتكاريها -جز لغزشهاى كوچك- خوددارى مى‌‏ورزند، پروردگارت [نسبت به آنها] فراخ‏‌آمرزش است. وى از آن دم كه شما را از زمين پديد آورد و از همان‏گاه كه در شكمهاى مادرانتان [در زهدان‏] نهفته بوديد به [حال‏] شما داناتر است، پس خودتان را پاك مشماريد. او به [حال‏] كسى كه پرهيزگارى نموده داناتر است.

أَ فَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى (33)
پس آيا آن كسى را كه [از جهاد] روى برتافت ديدى؟

وَ أَعْطى‏ قَلِيلاً وَ أَكْدى‏ (34)
و اندكى بخشيد و [از باقى‏] امتناع ورزيد.

أَ عِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرى (35)
آيا علم غيب پيش اوست و او مى‌‏بيند؟

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِما فِي صُحُفِ مُوسى‏ (36)
يا بدانچه در صحيفه‏‌هاى موسى [آمده‏] خبر نيافته است؟

وَ إِبْراهِيمَ الَّذِي وَفَّى (37)
و [نيز در نوشته‏‌هاى‏] همان ابراهيمى كه وفا كرد:

أَلاَّ تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى (38)
كه هيچ بردارنده‌‏اى بار گناه ديگرى را بر نمى‏‌دارد.

وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى (39)
و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.

وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرى (40)
و [نتيجه‏] كوشش او به زودى ديده خواهد شد.

ثُمَّ يُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفى (41)
سپس هر چه تمامتر وى را پاداش دهند.

[سورة النجم (53): الآيات 42 الى 62]

وَ أَنَّ إِلى‏ رَبِّكَ الْمُنْتَهى (42)
و اينكه پايان [كار] به سوى پروردگار توست.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكى (43)
و هم اوست كه مى‌‏خنداند و مى‌‏گرياند.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْيا (44)
و هم اوست كه مى‌‏ميراند و زنده مى‏‌گرداند.

وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏ (45)
و هم اوست كه دو نوع مى‌‏آفريند: نر و ماده،

مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنى‏ (46)
از نطفه‌‏اى چون فرو ريخته شود.

وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرى (47)
و هم پديدآوردنِ [عالَمِ‏] ديگر بر [عهده‏] اوست.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنى وَ أَقْنى‏ (48)
و هم اوست كه [شما را] بى‏‌نياز كرد و سرمايه بخشيد.

وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرى (49)
و هم اوست پروردگار ستاره «شِعرى‏».

وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُولى (50)
و هم اوست كه عاديان قديم را هلاك كرد.

وَ ثَمُودَ فَما أَبْقى (51)
و ثمود را [نيز هلاك كرد] و [كسى را] باقى نگذاشت.

وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغى (52)
و پيشتر [از همه آنها] قوم نوح را، زيرا كه آنان ستمگرتر و سركش‏تر بودند.

وَ الْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوى (53)
و شهرها[ى سَدُوم و عاموره‏] را فروافكند.

فَغَشَّاها ما غَشَّى (54)
پوشاند بر آن [دو شهر، از باران گوگردى‏] آنچه را پوشاند.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى (55)
پس به كدام يك از نعمتهاى پروردگارت ترديد روا مى‏‌دارى؟

هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى (56)
اين [پيامبر نيز] بيم‌‏دهنده‏‌اى از [جمله‏] بيم‏‌دهندگان نخستين است.

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ (57)
[وه چه‏] نزديك گشت قيامت.

لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ كاشِفَةٌ (58)
جز خدا كسى آشكاركننده آن نيست.

أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ (59)
آيا از اين سخن عجب داريد؟

وَ تَضْحَكُونَ وَ لا تَبْكُونَ (60)
و مى‏‌خنديد و نمى‌‏گرييد؟

وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ (61)
و شما در غفلتيد.

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا (62)
پس خدا را سجده كنيد و بپرستيد.

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی