دکتر محمد شعبانی راد

دانه‌درشت‌های قبیلۀ شیطان! الْمَلَإِ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى!

Very Important Person
in the tribe of Satan!

«ملأ» در معنای ممدوح، یکی از هزار واژه مترادف «نور» است «الْمَلَإِ الْأَعْلى»،
و در معنای مذموم، یکی از هزار واژه مترادف «حسد» است.
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«مَلَأْتُ‏ الْإِنَاءَ»
«مَلأَ الإناءَ من الماءِ: ظرف يا جام را پر از آب كرد.»
«رَجُلٌ مَلِي‏ءٌ: غَنِىٌّ مُقْتَدِرٌ»
«الْمَلَأُ: جماعة يجتمعون على رأي، فيملئون العيون رواء و منظرا، و النّفوس بهاء و جلالا.»
«مَلَأ جماعتى و مردمى كه بر يك نظر و رأى گرد هم ميآيند، كه چشم‏ها آنها را زياد مى‏‌بيند گوئى كه چشم را پر كرده‏‌اند چه از نظر رويه و چه منظره و جمعيتى كه شكوه و جلالى دارند.»

الْمَلَإِ الْأَعْلى

[سورة الصافات (۳۷): الآيات ۱ الى ۱۰]
لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى‏ وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ (۸)
[به طورى كه‏] نمى‌‏توانند به انبوه [فرشتگانِ‏] عالَم بالا گوش فرادهند، و از هر سوى پرتاب مى‏‌شوند.

[سورة ص (۳۸): الآيات ۶۲ الى ۷۰]
ما كانَ لِي مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلى‏ إِذْ يَخْتَصِمُونَ (۶۹)
مرا در باره ملاءِ اعلى هيچ دانشى نبود آنگاه كه مجادله مى‌‏كردند.

واژه «ملأ» در آیات قرآن!

«الملأ» یعنی: دانه‌درشت‌های قبیله‌ی شیطان!
«VIP»

[سورة البقرة (۲): آية ۲۴۶]
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‏ إِذْ قالُوا لِنَبِيٍّ لَهُمُ ابْعَثْ لَنا مَلِكاً نُقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ أَلاَّ تُقاتِلُوا قالُوا وَ ما لَنا أَلاَّ نُقاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قَدْ أُخْرِجْنا مِنْ دِيارِنا وَ أَبْنائِنا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ تَوَلَّوْا إِلاَّ قَلِيلاً مِنْهُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (۲۴۶)
آيا از [حال‏] سران بنى‌‏اسرائيل پس از موسى خبر نيافتى آنگاه كه به پيامبرى از خود گفتند:
«پادشاهى براى ما بگمار تا در راه خدا پيكار كنيم»، [آن پيامبر] گفت: «اگر جنگيدن بر شما مقرر گردد، چه بسا پيكار نكنيد.» گفتند: «چرا در راه خدا نجنگيم با آنكه ما از ديارمان و از [نزد] فرزندانمان بيرون رانده شده‌‏ايم.» پس هنگامى كه جنگ بر آنان مقرر شد، جز شمارى اندك از آنان، [همگى‏] پشت كردند، و خداوند به [حالِ‏] ستمكاران داناست.

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۵۹ الى ۶۴]
قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَراكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ (۶۰)
سران قومش گفتند:
«واقعاً ما تو را در گمراهى آشكارى مى‏‌بينيم.»

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۶۵ الى ۷۲]
قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَراكَ فِي سَفاهَةٍ وَ إِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكاذِبِينَ (۶۶)
سرانِ قومش كه كافر بودند گفتند:
«در حقيقت، ما تو را در [نوعى‏] سفاهت مى‏‌بينيم و جداً تو را از دروغگويان مى‏‌پنداريم.»

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۷۳ الى ۷۹]
قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ صالِحاً مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ قالُوا إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ (۷۵)
سران قوم او كه استكبار مى‌‏ورزيدند، به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند، گفتند: «آيا مى‌‏دانيد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟» گفتند: «بى‌‏ترديد، ما به آنچه وى بدان رسالت يافته است مؤمنيم.»

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۸۸ الى ۸۹]
قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يا شُعَيْبُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنا قالَ أَ وَ لَوْ كُنَّا كارِهِينَ (۸۸)
سران قومش كه تكبر مى‌‏ورزيدند، گفتند: «اى شعيب، يا تو و كسانى را كه با تو ايمان آورده‌‏اند، از شهر خودمان بيرون خواهيم كرد؛ يا به كيش ما برگرديد.» گفت: «آيا هر چند كراهت داشته باشيم؟

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۹۰ الى ۹۳]
وَ قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَئِنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَيْباً إِنَّكُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ (۹۰)
و سران قومش كه كافر بودند گفتند: «اگر از شعيب پيروى كنيد، در اين صورت قطعاً زيانكاريد.»

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۱۰۳ الى ۱۰۸]
ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‏ بِآياتِنا إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَظَلَمُوا بِها فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (۱۰۳)
آنگاه بعد از آنان، موسى را با آيات خود به سوى فرعون و سرانِ قومش فرستاديم. ولى آنها به آن [آيات‏] كفر ورزيدند. پس ببين فرجام مفسدان چگونه بود.

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۱۰۹ الى ۱۱۲]
قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ (۱۰۹)
سران قوم فرعون گفتند: «بى‏‌شك، اين [مرد] ساحرى داناست.

[سورة الأعراف (۷): آية ۱۲۷]
وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَ تَذَرُ مُوسى‏ وَ قَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَ يَذَرَكَ وَ آلِهَتَكَ قالَ سَنُقَتِّلُ أَبْناءَهُمْ وَ نَسْتَحْيِي نِساءَهُمْ وَ إِنَّا فَوْقَهُمْ قاهِرُونَ (۱۲۷)
و سران قوم فرعون گفتند: «آيا موسى و قومش را رها مى‏‌كنى تا در اين سرزمين فساد كنند و [موسى‏] تو و خدايانت را رها كند؟» [فرعون‏] گفت: «بزودى پسرانشان را مى‌‏كُشيم و زنانشان را زنده نگاه مى‏‌داريم، و ما بر آنان مسلطيم.»

[سورة يونس (۱۰): الآيات ۷۴ الى ۷۸]
ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‏ وَ هارُونَ إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ‏ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ (۷۵)
سپس، بعد از آنان موسى و هارون را با آيات خود، به سوى فرعون و سران [قوم‏] وى فرستاديم، و[لى آنان‏] گردنكشى كردند و گروهى تبهكار بودند.

[سورة يونس (۱۰): الآيات ۸۳ الى ۸۶]
فَما آمَنَ لِمُوسى‏ إِلاَّ ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلى‏ خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِمْ‏ أَنْ يَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ (۸۳)
سرانجام، كسى به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم وى، در حالى كه بيم داشتند از آنكه مبادا فرعون و سران آنها ايشان را آزار رسانند، و در حقيقت، فرعون در آن سرزمين برترى‏‌جوى و از اسرافكاران بود.

[سورة يونس (۱۰): الآيات ۸۷ الى ۸۹]
وَ قالَ مُوسى‏ رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ‏ زِينَةً وَ أَمْوالاً فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى‏ أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ (۸۸)
و موسى گفت: «پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنيا زيور و اموال داده‌‏اى، پروردگارا، تا [خلق را] از راه تو گمراه كنند، پروردگارا، اموالشان را نابود كن و آنان را دل‏‌سخت گردان كه ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند.»

[سورة هود (۱۱): الآيات ۲۵ الى ۲۸]
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما نَراكَ إِلاَّ بَشَراً مِثْلَنا وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلاَّ الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ وَ ما نَرى‏ لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ (۲۷)
پس، سران قومش كه كافر بودند، گفتند: «ما تو را جز بشرى مثل خود نمى‏‌بينيم، و جز [جماعتى از] فرومايگانِ ما، آن هم نسنجيده، نمى‏‌بينيم كسى تو را پيروى كرده باشد، و شما را بر ما امتيازى نيست، بلكه شما را دروغگو مى‏‌دانيم.»

[سورة هود (۱۱): الآيات ۳۶ الى ۳۹]
وَ يَصْنَعُ الْفُلْكَ وَ كُلَّما مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَما تَسْخَرُونَ (۳۸)
و [نوح‏] كشتى را مى‌‏ساخت، و هر بار كه اشرافى از قومش بر او مى‏‌گذشتند، او را مسخره مى‌‏كردند. مى‏‌گفت: «اگر ما را مسخره مى‏‌كنيد، ما [نيز] شما را همان گونه كه مسخره مى‏‌كنيد، مسخره خواهيم كرد.»

[سورة هود (۱۱): الآيات ۹۶ الى ۱۰۳]
إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَاتَّبَعُوا أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَ ما أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍ (۹۷)
به سوى فرعون و سران [قوم‏] وى فرستاديم، ولى [سران‏] از فرمان فرعون پيروى كردند، و فرمان فرعون صواب نبود.

[سورة يوسف (۱۲): الآيات ۴۳ الى ۴۹]
وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى‏ سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ (۴۳)
و پادشاه [مصر] گفت: «من [در خواب‏] ديدم هفت گاو فربه است كه هفت [گاو] لاغر آنها را مى‏‌خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه‏] خشگيده ديگر. اى سران قوم، اگر خواب تعبير مى‏‌كنيد، در باره خواب من، به من نظر دهيد.»

[سورة المؤمنون (۲۳): الآيات ۲۰ الى ۲۵]
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُرِيدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَأَنْزَلَ مَلائِكَةً ما سَمِعْنا بِهذا فِي آبائِنَا الْأَوَّلِينَ (۲۴)
و اشراف قومش كه كافر بودند گفتند: «اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست، مى‌‏خواهد بر شما برترى جويد، و اگر خدا مى‌‏خواست قطعاً فرشتگانى مى‌‏فرستاد. [ما]در ميان پدران نخستين خود، چنين [چيزى‏] نشنيده‏‌ايم.»

[سورة المؤمنون (۲۳): الآيات ۳۱ الى ۴۰]
وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَ يَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ (۳۳)
و اشراف قومش كه كافر شده، و ديدار آخرت را دروغ پنداشته بودند، و در زندگى دنيا آنان را مرفّه ساخته بوديم گفتند: «اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست: از آنچه مى‌‏خوريد، مى‌‏خورد؛ و از آنچه مى‏‌نوشيد، مى‌‏نوشد.

[سورة المؤمنون (۲۳): الآيات ۴۱ الى ۵۰]
إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ (۴۶)
به سوى فرعون و سران [قوم‏] او، ولى تكبر نمودند و مردمى گردنكش بودند،

[سورة الشعراء (۲۶): الآيات ۳۱ الى ۵۰]
قالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ (۳۴)
[فرعون‏] به سرانى كه پيرامونش بودند گفت: «واقعاً اين ساحرى بسيار داناست.

[سورة النمل (۲۷): الآيات ۲۷ الى ۳۱]
قالَتْ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتابٌ كَرِيمٌ (۲۹)
[ملكه سبا] گفت: «اى سرانِ [كشور] نامه‏‌اى ارجمند براى من آمده است،

[سورة النمل (۲۷): الآيات ۳۲ الى ۳۷]
قالَتْ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي ما كُنْتُ قاطِعَةً أَمْراً حَتَّى تَشْهَدُونِ (۳۲)
گفت: «اى سران [كشور] در كارم به من نظر دهيد كه بى‏‌حضور شما [تا به حال‏] كارى را فيصله نداده‌‏ام.»

[سورة النمل (۲۷): الآيات ۳۸ الى ۴۴]
قالَ يا أَيُّهَا الْمَلَؤُا أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِها قَبْلَ أَنْ يَأْتُونِي مُسْلِمِينَ (۳۸)
[سپس‏] گفت: «اى سران [كشور] كدام يك از شما تخت او را -پيش از آنكه مطيعانه نزد من آيند- براى من مى‌‏آورد؟»

[سورة القصص (۲۸): الآيات ۱۶ الى ۲۰]
وَ جاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعى‏ قالَ يا مُوسى‏ إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ (۲۰)
و از دورافتاده‏‌ترين [نقطه‏] شهر، مردى دوان دوان آمد [و] گفت: «اى موسى، سران قوم در باره تو مشورت مى‏‌كنند تا تو را بكشند. پس [از شهر] خارج شو. من جدّاً از خيرخواهان توام.»

[سورة القصص (۲۸): الآيات ۳۱ الى ۳۵]
اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ وَ اضْمُمْ إِلَيْكَ جَناحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذانِكَ بُرْهانانِ مِنْ رَبِّكَ إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ‏ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ (۳۲)
«دست خود را به گريبانت ببر تا سپيد بى‌‏گزند بيرون بيايد، و [براى رهايى ] از اين هراس بازويت را به خويشتن بچسبان. اين دو [نشانه‏] دو برهان از جانب پروردگار تو است [كه بايد] به سوى فرعون و سران [كشور] او [ببرى‏]، زيرا آنان همواره قومى نافرمانند.»

[سورة القصص (۲۸): الآيات ۳۶ الى ۴۲]
وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ ما عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرِي فَأَوْقِدْ لِي يا هامانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَلْ لِي صَرْحاً لَعَلِّي أَطَّلِعُ إِلى‏ إِلهِ مُوسى‏ وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُ مِنَ الْكاذِبِينَ (۳۸)
و فرعون گفت: «اى بزرگان قوم، من جز خويشتن براى شما خدايى نمى‏‌شناسم. پس اى هامان؛ برايم بر گِل آتش بيفروز و برجى [بلند] براى من بساز، شايد به [حالِ‏] خداى موسى اطّلاع يابم، و من جدّاً او را از دروغگويان مى‌‏پندارم.»

[سورة ص (۳۸): الآيات ۶ الى ۱۰]
وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَ اصْبِرُوا عَلى‏ آلِهَتِكُمْ إِنَّ هذا لَشَيْ‏ءٌ يُرادُ (۶)
و بزرگانشان روان شدند [و گفتند:]
«برويد و بر خدايان خود ايستادگى نماييد كه اين امر قطعاً هدف [ما]ست.

[سورة الزخرف (۴۳): الآيات ۴۶ الى ۵۴]
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‏ بِآياتِنا إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَقالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعالَمِينَ (۴۶)
و همانا موسى را با نشانه‏‌هاى خويش به سوى فرعون و سرانِ [قوم‏] او روانه كرديم.
پس گفت: «من فرستاده پروردگار جهانيانم.»

ای اهل حسادت!
اى سايه‌هاى بى‌روح!
اى فتيله‌هاى خاموش!
ای چوب‌هاى تكيه داده شده بر ديوار!
ای بت‌هاى دست‌ساخت!
ای دانه‌درشت‌های قبیله شیطان!
واى بر تو اى فريفته!
وای بر تو ای خودباخته!

امام باقر علیه السلام:
وَ حَضَرَهُ ذَاتَ يَوْمٍ جَمَاعَةٌ مِنَ اَلشِّيعَةِ 
فَوَعَظَهُمْ وَ حَذَّرَهُمْ
وَ هُمْ سَاهُونَ لاَهُونَ
فَأَغَاظَهُ ذَلِكَ فَأَطْرَقَ مَلِيّاً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَيْهِمْ فَقَالَ
إِنَّ كَلاَمِي لَوْ وَقَعَ طَرَفٌ مِنْهُ فِي قَلْبِ أَحَدِكُمْ لَصَارَ مَيِّتاً
أَلاَ يَا أَشْبَاحاً بِلاَ أَرْوَاحٍ
وَ ذُبَاباً بِلاَ مِصْبَاحٍ

كَأَنَّكُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ
وَ أَصْنَامٌ مَرِيدَةُ
أَ لاَ تَأْخُذُونَ اَلذَّهَبَ مِنَ اَلْحَجَرِ
أَ لاَ تَقْتَبِسُونَ اَلضِّيَاءَ مِنَ اَلنُّورِ اَلْأَزْهَرِ
أَ لاَ تَأْخُذُونَ اَللُّؤْلُؤَ مِنَ اَلْبَحْرِ
خُذُوا اَلْكَلِمَةَ اَلطَّيِّبَةَ مِمَّنْ قَالَهَا وَ إِنْ لَمْ يَعْمَلْ بِهَا
فَإِنَّ اَللَّهَ يَقُولُ
اَلَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ اَلْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولٰئِكَ اَلَّذِينَ هَدٰاهُمُ اَللّٰهُ
وَيْحَكَ يَا مَغْرُورُ
أَلاَ تَحْمَدُ مَنْ تُعْطِيهِ فَانِياً وَ يُعْطِيكَ بَاقِياً
دِرْهَمٌ يَفْنَى بِعَشَرَةٍ تَبْقَى إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ مُضَاعَفَةٍ مِنْ جَوَادٍ كَرِيمٍ آتَاكَ اَللَّهُ عِنْدَ مُكَافَأَةٍ
هُوَ مُطْعِمُكَ وَ سَاقِيكَ وَ كَاسِيكَ وَ مُعَافِيكَ وَ كَافِيكَ وَ سَاتِرُكَ مِمَّنْ يُرَاعِيكَ مَنْ حَفِظَكَ فِي لَيْلِكَ وَ نَهَارِكَ وَ أَجَابَكَ عِنْدَ اِضْطِرَارِكَ
وَ عَزَمَ لَكَ عَلَى اَلرُّشْدِ فِي اِخْتِبَارِكَ
كَأَنَّكَ قَدْ نَسِيتَ لَيَالِيَ أَوْجَاعِكَ وَ خَوْفِكَ
دَعَوْتَهُ فَاسْتَجَابَ لَكَ فَاسْتَوْجَبَ بِجَمِيلِ صَنِيعِهِ اَلشُّكْرَ فَنَسِيتَهُ فِيمَنْ ذَكَرَ وَ خَالَفْتَهُ فِيمَا أَمَرَ
وَيْلَكَ إِنَّمَا أَنْتَ لِصُّ مِنْ لُصُوصِ اَلذُّنُوبِ
كُلَّمَا عَرَضَتْ لَكَ شَهْوَةٌ أَوِ اِرْتِكَابُ ذَنْبٍ سَارَعْتَ إِلَيْهِ وَ أَقْدَمْتَ بِجَهْلِكَ عَلَيْهِ فَارْتَكَبْتَهُ
كَأَنَّكَ لَسْتَ بِعَيْنِ اَللَّهِ أَوْ كَأَنَّ اَللَّهَ لَيْسَ لَكَ بِالْمِرْصَادِ

يَا طَالِبَ اَلْجَنَّةِ 
مَا أَطْوَلَ نَوْمَكَ وَ أَكَلَّ مَطِيَّتَكَ وَ أَوْهَى هِمَّتَكَ
فَلِلَّهِ أَنْتَ مِنْ طَالِبٍ وَ مَطْلُوبٍ
وَ يَا هَارِباً مِنَ اَلنَّارِ 
مَا أَحَثَّ مَطِيَّتَكَ إِلَيْهَا وَ مَا أَكْسَبَكَ لِمَا يُوقِعُكَ فِيهَا
اُنْظُرُوا إِلَى هَذِهِ اَلْقُبُورِ
سُطُوراً بِأَفْنَاءِ اَلدُّورِ
تَدَانَوْا فِي خِطَطِهِمْ
وَ قَرُبُوا فِي مَزَارِهِمْ
وَ بَعُدُوا فِي لِقَائِهِمْ
عَمَرُوا فَخُرِبُوا
وَ آنَسُوا فَأَوْحَشُوا
وَ سَكَنُوا فَأُزْعِجُوا
وَ قَطَنُوا فَرَحَلُوا
فَمَنْ سَمِعَ بِدَانٍ بَعِيدٍ
وَ شَاحِطٍ قَرِيبٍ
وَ عَامِرٍ مَخْرُوبٍ
وَ آنِسٍ مُوحِشٍ
وَ سَاكِنٍ مُزْعَجٍ
وَ قَاطِنٍ مُرْحَلٍ غَيْرِ أَهْلِ اَلْقُبُورِ
يَا اِبْنَ اَلْأَيَّامِ اَلثَّلاَثِ
يَوْمِكَ اَلَّذِي وُلِدْتَ فِيهِ
وَ يَوْمِكَ اَلَّذِي تَنْزِلُ فِيهِ قَبْرَكَ
وَ يَوْمِكَ اَلَّذِي تَخْرُجُ فِيهِ إِلَى رَبِّكَ
فَيَا لَهُ مِنْ يَوْمٍ عَظِيمٍ
يَا ذَوِي اَلْهَيْئَةِ اَلْمُعْجِبَةِ وَ اَلْهِيمِ اَلْمُعْطَنَةِ
مَا لِي أَرَى أَجْسَامَكُمْ عَامِرَةً وَ قُلُوبَكُمْ دَامِرَةً
أَمَا وَ اَللَّهِ لَوْ عَايَنْتُمْ مَا أَنْتُمْ مُلاَقُوهُ وَ مَا أَنْتُمْ إِلَيْهِ صَائِرُونَ لَقُلْتُمْ 

يٰا لَيْتَنٰا نُرَدُّ وَ لاٰ نُكَذِّبَ بِآيٰاتِ رَبِّنٰا وَ نَكُونَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ 
قَالَ جَلَّ مِنْ قَائِلٍ
بَلْ بَدٰا لَهُمْ مٰا كٰانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَ لَوْ رُدُّوا لَعٰادُوا لِمٰا نُهُوا عَنْهُ وَ إِنَّهُمْ لَكٰاذِبُونَ.
[سورة الأنعام (۶): الآيات ۲۷ الى ۲۸]

روزى عده‌اى از شيعيان، در نزد امام باقر عليه السّلام بودند
و امام عليه السّلام، آنان را پند مى‌داد و [از گناهان] بر حذر مى‌داشت
و حال آن كه، آنان غافل بودند و سرگرم خويش.
اين مطلب حضرت را خشمگين ساخت،
پس كمى سر به زير انداخت آنگاه سرش را بلند كرد و رو به آنان فرمود:
به درستى كه اگر گوشه‌اى از سخن من، در قلب يكى از شما، جاى گرفته بود، همانا جان باخته بود.
هان! اى سايه‌هاى بى‌روح و اى فتيله‌هاى خاموش!
گويا شما، چوب‌هاى تكيه داده شده بر ديوار
و بت‌هاى دست‌ساخت،هستيد.
آيا طلا را از سنگ بر نمى‌گيريد؟
آيا از نور تابان،پرتو نمى‌گيريد؟
آيا لؤلؤ از دريا به دست نمى‌آوريد؟
سخن درست را از هر آن كه گفت،بستانيد هر چند خودش،بدان عمل ننمايد.
چرا كه خداى مى‌فرمايد:
«به سخن گوش فرا مى‌دهند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند».
واى بر تو اى فريفته!
آيا كسى را كه به او [چيز] ناپايدار مى‌دهى و او [چيز] پايدار مى‌بخشدت را شكر نمى‌گزارى‌؟
يك درهم از بين مى‌رود و در برابرش ده تا هفتصد درهم كه چندين برابرش است،
از جانب بخشنده‌اى ارجمند، باقى مى‌ماند، خداوند هنگام پاداش،به تو مى‌دهد.
اوست كه به تو غذا مى‌دهد و سيرابت مى‌كند و تو را مى‌پوشاند و تندرستت مى‌دارد و تأمينت مى‌كند و از آن كس كه به هراس مى‌اندازدت حفظ‍‌ مى‌كند و آن كس كه در شب و روز،تو را نگهدارى مى‌كند و هنگام بيچارگى، پاسخت مى‌گويد
و در آزمون‌گيرى از تو، خواهان رشد توست؛
گويا تو شب‌هاى گرسنگى و ترست را از ياد برده‌اى كه او را فراخواندى و او پاسخت داد،با نيكو احسانى كه بر تو نمود،سپاسش را واجب ساخت؛
پس تو او را در ميانۀ جمعى كه به يادشان بودى فراموش كردى و در آنچه،فرمان داد،به مخالفت برخاستى.
واى بر تو! به راستى كه تو دزدى از دزدان گناه هستى.
هر زمان كه شهوت يا دست‌يازى به گناه،بر تو پيش آيد،به سويش شتابى و با نابخردى خويش،بدان گناه،پردازى و مرتكبش شوى
چنان كه گويى تو در ديد خدا نيستى و يا گويى خدا در كمين تو نيست.
اى جوياى بهشت!
چقدر خوابت طولانى و مركبت آهسته و همّتت ضعيف و ناتوان است.
پس خدا را [شگفتا] از اين خواهنده و درخواست.
و اى آتش گريز!
چه شتابان مركبت را به سوى دوزخ، مى‌تازانى
و چه پرتلاش اسباب فرورفتن در آتش را گرد هم مى‌آورى
.
بدين گورها نگاه كنيد كه همانند سطرهايى در پيشگاه خانه‌ها رقم خورده‌اند [و آرميده‌اند]،
خطوط‍‌ گورهاشان نزديك هم و مزارشان در كنار يك‌ديگر ولى ديدارشان دور از هم است.
آباد نمودند و خراب كردند.
[در گرد هم] آرام گرفتند و پراكنده گشتند،
سكنى گزيدند و بى‌قرار گرديدند،
اقامت گزيدند و راهى شدند؛
پس چه كسى شنيده است نزديكى دور را
و دورى نزديك را
و بنيانى ويران
و آرامى بيمناك
و مقيمى بى‌قرار
و ماندگارى راهى شده را جز از اهل قبور؟
اى فرزند سه روزۀ[دنيا]:
روزى كه در آن زاده شدى
و روزى كه در گور فرو افتادى
و روزى كه از گور به نزد پروردگارت درآيى.
واى چه روز بزرگ [و هولناكى] است.
اى نيكو قامتان و اى اشتران آرام گرفته در كنار آبشخور!
چرا من تن شمايان را آباد و دل‌هايتان را ويران مى‌بينم.
هان! به خداى سوگند اگر آنچه را كه بايد ملاقات كنيد،
و آنچه را كه به آن باز خواهيد گشت، به چشم ببينيد، بى‌ترديد خواهيد گفت:
«كاش بازگردانده مى‌شديم و [ديگر] آيات پروردگارمان را تكذيب نمى‌كرديم و از مؤمنان مى‌شديم».
آن بزرگ گوينده فرمود:
«[ولى چنين نيست] بلكه آنچه را پيش از اين نهان مى‌داشتند براى آنان آشكار شده است
و اگر هم بازگردانده شوند قطعا به آنچه از آن منع شده بودند برمى‌گردند و آنان دروغ گويند».

حَتَّی إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِیهِمْ أَیْ کُبَرَاءَهُمْ

روزی که دانه‌درشتهای قبیلۀ شیطان، به همراه قبیله خود جار میزنند!

روزی که حسود، جار میزنه!
ناله‌های سوزناک سر میده و ضجّه میزنه!
اما دیگه فایده‌ای نداره!

[سورة المؤمنون (۲۳): الآيات ۶۲ الى ۷۱]
وَ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ لَدَيْنا كِتابٌ يَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (۶۲)
و هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمى‌‏كنيم، و نزد ما كتابى است كه به حق سخن مى‌‏گويد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت.
بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِنْ هذا وَ لَهُمْ أَعْمالٌ مِنْ دُونِ ذلِكَ هُمْ لَها عامِلُونَ (۶۳)
[نه،] بلكه دلهاى آنان از اين [حقيقت‏] در غفلت است، و آنان غير از اين [گناهان‏] كردارهايى [ديگر] دارند كه به انجام آن مبادرت مى‌‏ورزند.
حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ يَجْأَرُونَ (۶۴)
تا وقتى خوشگذرانان آنها را به عذاب گرفتار ساختيم، بناگاه به زارى درمى‌‏آيند.
لا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُمْ مِنَّا لا تُنْصَرُونَ (۶۵)
امروز زارى مكنيد كه قطعاً شما از جانب ما يارى نخواهيد شد.
قَدْ كانَتْ آياتِي تُتْلى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ عَلى‏ أَعْقابِكُمْ تَنْكِصُونَ (۶۶)
در حقيقت، آيات من بر شما خوانده مى‌‏شد و شما بوديد كه همواره به قهقرا مى‌‏رفتيد.
مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سامِراً تَهْجُرُونَ (۶۷)
در حالى كه از [پذيرفتن‏] آن تكبر مى‌‏ورزيديد و شب‏‌هنگام [در محافل خود] بدگويى مى‌‏كرديد.
أَ فَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ يَأْتِ آباءَهُمُ الْأَوَّلِينَ (۶۸)
آيا در [عظمت‏] اين سخن نينديشيده‏‌اند،
يا چيزى براى آنان آمده كه براى پدران پيشين آنها نيامده است؟
أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ (۶۹)
يا پيامبر خود را [درست‏] نشناخته و [لذا] به انكار او پرداخته‏‌اند؟
أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ (۷۰)
يا مى‏‌گويند او جنونى دارد؟
[نه،] بلكه [او] حق را براى ايشان آورده و[لى‏] بيشترشان حقيقت را خوش ندارند.
وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ
بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ (۷۱)
و اگر حق از هوسهاى آنها پيروى مى‏‌كرد، قطعاً آسمانها و زمين و هر كه در آنهاست تباه مى‏‌شد. [نه!] بلكه يادنامه‏‌شان را به آنان داده‌‏ايم، ولى آنها از [پيروى‏] يادنامه خود رويگردانند.

تفسیر علیّ‌بن‌ابراهیم رحمة الله علیه:
حَتَّی إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِیهِمْ
أَیْ کُبَرَاءَهُمْ
بِالْعَذابِ إِذا هُمْ یَجْأَرُونَ
أَیْ یَضِجُّونَ
فَرَدَّ اللَّهُ عَلَیْهِمْ لا تَجْأَرُوا الْیَوْمَ.
حَتَّی إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِیهِمْ؛
یعنی وقتی بزرگانِ آن‌ها را گرفتار عذاب‌ کنیم،
بِالْعَذابِ إِذا هُمْ یَجئَرُونَ؛
یعنی ناله‌های سوزناک سر می‌دهند.
خداوند در پاسخ آنان می‌فرماید:
لَا تجأَرُواْ الْیَوْمَ.

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی