[لیل – قبض و بسط] :
لیل و نهار همان داستان قبض و بسط است که هر دو مرحله، کلام رب است!
قبض نور نشانه کراهت و بسط نور نشانه رضایت مافوق از کار مادون است!
«وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ‏ وَ النَّهارَ آيَتَيْنِ‏ –
وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ‏ بِاللَّيْلِ ‏-
وَ آيَةٌ لَهُمُ‏ اللَّيْلُ‏ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهارَ –  
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ‏ اللَّيْلِ‏ وَ النَّهارِ لَآياتٍ»
ربط مفاهیم همه واژه‌های قرآن با قبض و بسط [یعنی فرایند نور الولایة] باید بخوبی معلوم شود.
تاریکی قلبت بهت اینو میگه (تو رو متوجه اشتباهت میکنه):
باید دست از اندیشه غیر آل محمد ع که تو رو برای رسیدن به تمناهات تشویق و وادار میکنه، برداری تا این تاریکی به نور، یعنی محصول تولید شده از اندیشه آل محمد ع، یعنی تولد عمل صالح، مبدل بشه! این تاریکی بهت میگه تاریکی قلب یعنی اینکه این اندیشه که بهش داری فکر میکنی از جنس تاریکی و مولد تاریکی است و خوب نیست و مورد رضایت خدای مهربان نیست و تو باید دوباره به چرخه حیات برگردی و این رجوع،
فقط با نور علوم ربانی ماخوذ از آل محمد ع امکان پذیر است و بس.
وقتی متوجه تاریکی شدی و از تمنا دل کندی، نور خلاصی و نجات به قلب میتابد.
پس مرحله اول همان قبض است که چیز مهمی را بفهمی!
وقتی بدی اندیشه باطل را با قلبت حس کردی (درک شنیداری، از روی همین تاریکی) اینجاست که قلبت تاریکی باطل رو می بینه و حس میکنه و ازش بدش میاد و میخواد نور رو شاهد باشه!
پس دیدن تاریکی- یعنی اینکه بفهمی قلبت قبض شده- خودش اول اصلاح و تربیت است!
لیل یعنی قبض! و قبض یعنی کلام عالم بالا! کلامی که بوی عدم رضایت از اعمال و رفتارت می‌دهد! انگاری قلبت می‌فهمه، کار بدی کرده و این نکته مهمی است!
پس لیل کلام با ارزشی است! اصلا مقدمه نهار، لیل است!
یعنی چون ما آلوده به اندیشه باطلیم، لذا اشتباه حتمیه، پس اول لیل رو در قلبمون می‌بینیم، حالا با کمک و راهنمایی این نور ولایت، تغییر جهت داده، پشت به تمنا میکنیم و رو به نور تقدیرات و راضی به فعل خدای مهربان می‌شویم!
قلوب بیمار ما، کار دست ما می‌دن و لذا باید بفهمیم مسیر اشتباه رفتیم و این فهمیدن با درک قبض نور قلبی است. تا لحظه‌ای پیش خوب و خوش و سر حال بودم اما یهو بهم ریختم! تاریک شدم! چون استعمال کبر کردم! مربی و مافوق من، اینو متوجه شده و به من- با این قبض نور- داره آلارم میده که فلانی به اندیشه نورانی‌ات پشت کردی و این تاریکی، عملکرد خودته در این شرایط.
لیل زیباست و کلام رب است و باید قدر آن را دانست و زود به فکر چاره برای خروج از تاریکی لیل و درک نور نهار شد و «چاره» نام زیبای معالم ربانی و آیات محکم موید اندیشه آنهاست.

[لیل – ابو]:
پس مربی با قبض نور «لیل» داره برای اهل یقین پدری میکنه «ابو»!
اونو از استعمال اندیشه غیر آل محمد ع منع میکنه!
پدر کارش منع فرزند است از رفتن به راه باطل: «ابوت الماووف – عنز الابواء».

صاحبان نور به ما علم لازم برای فهمیدن فرایندهای در حال جریان اما پنهان دنیای مخفی قلبمان را عنایت میکنند و هر چه درک شنیداری ما از قبض و بسط نور قلبمان بیشتر بالا برود رابطۀ کلامی عبد و ربّ قویتر و دقیقتر خواهد شد.
صاحبان نور به ما تکلمات شیطان را آموختند که تکلمات شیطان یعنی چی؟
همینطور به ما آموختند که در مقابل کلام شیطان که گوش قلب می شنود، کلام نورانی رحمان نیز وجود دارد که سنسور گوش قلب سلیم آن را می شنود یعنی متوجه قبض و بسط می شود.
باید این کلام را بفهمیم!
باید لیل قلب را بفهمیم!
باید نهار قلب را بفهمیم!
از روی لیل و نهار قلب چی رو می فهمیم؟
رضا و سخط ولی خدا رو نسبت به خودمون درک می کنیم و این خیلی با ارزشه!
و این میشه نور الولایة!
حالا تازه شدیم اهل نور ولایت!
تازه اومدیم تو راه!
کسی میتونه بگه من تو راهم که راه و علائم راه رو مدام ببینه و با این علائم، راه رو طی کنه و گاهی به چپ بپیچه و گاهی به راست بپیچه!
معلوم میشه علائم گردش به چپ و راست رو داره درست میبینه!
«وَ مِنَ‏ اللَّيْلِ‏ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى‏ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً –  
وَ مِنَ‏ اللَّيْلِ‏ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا –
إِنَّ ناشِئَةَ اللَّيْلِ‏ هِيَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قِيلًا»