So which of the favors of your Lord would you deny?
«الو» یکی از هزار واژۀ مترادف «نور» است.
در فرهنگ لغات عربی مینویسند:
«ألَّى الكلب عن صيده: إذا قصّر»
«أَلَا في الامر: در آن كار كوتاهى كرد.»
«الآلَاء: النعم»
آلاء، اون نعمت خدای مهربان که ما دستمون بهش نمیرسه و این خدای مهربان است که بغیر حساب ما را مشمول این نعمت عظمای خود یعنی نور الولایة مینماید. به این نعمت میگن آلاء چون اگه خدای مهربان لطف نکنه و این علوم رو در اختیار ما قرار نده، دست ما از آنها کوتا است.
+ «عجز»
در واقع دسترسی به علوم آل محمد ع معجزه است چون این نعمت برای ما قابل دسترس نیست و در واژۀ عجز گفتیم که دست ما به ناحیه پشت خودمان نمیرسه، لذا یکی دیگه باید بیاد و پشت ما رو کیسه بکشه، واژۀ عجز به معنای پشت، از اینجا گرفته شده و میبینیم دو واژۀ عجز و آلاء دارن مفهوم واژۀ نور الولایة رو برای ما وصف میکنند.
آلاء الله
آلَاءُ اللَّهِ – وَلَايَتُنَا
امام صادق علیه السلام:
عَنْ أَبِي يُوسُفَ الْبَزَّازِ قَالَ:
تَلَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَيْنَا هَذِهِ الْآيَةَ
فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ
قَالَ أَ تَدْرِي مَا آلَاءُ اللَّهِ
قُلْتُ لَا
قَالَ هِيَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِيَ وَلَايَتُنَا.
یوسف بزّاز گوید:
امام صادق علیه السلام این آیه:
فَاذْکُرُوا آلاءَ اللهِ را تلاوت نمود، و فرمود:
«آیا میدانی آلَاءُ خدا چیست»؟
عرض کردم: «نه»!
فرمود:
«آنها بزرگترین نعمتهای خدا بر خلق هستند. و آن ولایت ماست».
بزرگترین نعمت خدا همینه که با قلبت، قبض و بسط نورتو بفهمی!
به همین میگن نور ولایت و هدایت!
دعوا و اختلاف هم همیشه سرِ همین داستان بوده و هست و خواهد بود!
قلوب از شکر نعمت نور ولایت خود قاصرند!
ألو:
«ألَّى الكلب عن صيده: إذا قصّر»
«ألَّى الكلب عن صيده، إذا قصّر، و كذلك البازِى و نحوُه»
بر عکس واژه «وصد»: «أَوصَدَ الكلب بالصَّيْدِ»
«أَلَا الرجل: أى قَصَّرَ.»
«فلانٌ لا يَأْلُوكَ نُصْحاً»
«أَلَا في الامر: در آن كار كوتاهى كرد.»
مفهوم «کوتاهی کردن»: «أَلَوْتُ فلانا: در باره فلانى كوتاهى كردم.»
تعلل کردن: «procrastination»
«فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ»: «آلاءَ اللَّهِ» مترادف نور ولایت است، به چه معنا؟!
«الو» نعمتی است که «الإلَى- ج آلاء [ألي] : نعمت، بركت» همه در حقش کم میذارن و کوتاهی میکنن «ألَّى الكلب عن صيده».
«التواني و التسامح الموجب للتقصير و التأخير في العمل و قضاء الأمر.
و من لوازم هذا المعنى: ترك العمل و عدم صرف الاستطاعة في طلبه و تحصيله، و الإبطاء و التأخير.»
«آلاء الله» + «آیات الله» + «اولوا الامر»
«فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ»
«تفكروا في آلَاءِ اللّه و لا تتفكروا في اللّه»
«آیَتَیْن: قبض و بسط، نشانههای متقاعد کننده!»:
همون مثال زیبایی که یه نفر با چراغ قوه پشت پرده است و داره اینطرف نور میندازه و ما اینطرف خاموش و روشن شدن نور رو متوجه میشیم اما به چراغ قوه و اونیکه چراغ قوه دستشه و کلا به اونطرف پرده هیچ توانایی شناخت نداریم که اونطرف چه خبره، به ما هم مربوط نیست چه خبره، همینطرف از روی نور و ظلمت قلبمون که کار اونطرفیهاست، باید متوجه منظورش بشیم و عبرت بگیریم و چیزی بفهمیم و همینقدر از ربوبیت ذات اقدس الهی ما را بس است.
لذا «آلَاءِ اللّه» در این حدیث زیبا و در آیات «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» میشه همون قبض و بسطها و دستورات مافوقی که ما اونو با قلب سلیم میفهمیم و ان شاء الله اجرا می کنیم.
فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ
[سورة الأعراف (۷): الآيات ۶۵ الى ۷۲]
أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ
وَ زادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَصْطَةً
فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (۶۹)
آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان،
پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را هشدار دهد؟
و به خاطر آوريد زمانى را كه [خداوند] شما را پس از قوم نوح، جانشينان [آنان] قرار داد،
و در خلقت، بر قوّت شما افزود.
پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد، باشد كه رستگار شويد.»
«وَ زادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَصْطَةً، و در خلقت، بر قوّت شما افزود.»
اشاره به خلقت نور و ظلمت در دنیای قلب اهل نور دارد.
+ «یاقوت سرخ!»
این نعمت نورانی هدایت رو باید مدام مد نظر داشته باشیم!
به این میگن آلاء الله!
+ «وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ»
[سورة الأعراف (۷): الآيات ۷۳ الى ۷۹]
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ
وَ بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ
تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً
وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُيُوتاً
فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ
وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدينَ (۷۴)
و به ياد آوريد هنگامى را كه شما را پس از [قوم] عاد جانشينان [آنان] گردانيد،
و در زمين به شما جاى [مناسب] داد.
در دشتهاى آن [براى خود] كاخهايى اختيار مى كرديد،
و از كوهها خانههايى [زمستانى] مىتراشيديد.
پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد و در زمين سر به فساد برمداريد.»
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ
[سورة الرحمن (۵۵): الآيات ۱ الى ۷۸]
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (13)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (16)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (18)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (21)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (23)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (25)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (28)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (30)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (32)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (34)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (36)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (38)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (40)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (42)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (45)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (47)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (49)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (51)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (55)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (57)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (59)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (61)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (63)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (65)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (67)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (69)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (71)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (73)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (75)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (77)
[سورة النجم (۵۳): الآيات ۴۲ الى ۶۲]
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى (۵۵)
پس به كدام يك از نعمتهاى پروردگارت ترديد روا مىدارى؟
لِلَّذينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ (226)
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ (118)
وَ لا يَأْتَلِ أُولُوا الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَ السَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبى وَ الْمَساكينَ وَ الْمُهاجِرينَ في سَبيلِ اللَّهِ وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ (22)
«فَاذْكُرُوا آَلَاءَ اللهِ» + «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ»
+ «به خودِ خدا فکر نکن! به نورِ خدا فکر کن! لَنْ تَرانِي وَ لكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ!»
[سورة الأعراف (۷): الآيات ۶۵ الى ۷۲]
«فَاذْكُرُوا آَلَاءَ اللهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»
[سورة الأعراف (۷): الآيات ۷۳ الى ۷۹]
«فَاذْكُرُوا آَلَاءَ اللهِ وَ لَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ»
یعنی ذکر معالم ربانی آل محمد ع میشه ذکر الله!
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم:
تفكروا في خلق الله، و لا تفكروا في الله، فإنكم لم تقدّروا قدره.
تفكّروا في آلاء الله، و لا تفكّروا في الله، فإنّكم لن تقدروا الله قدره.
+ «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ»
+ «فَبِأَيِّ آَلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ»
اهل نور، آلاء الله را ذکر میکنند، اما اهل حسادت، آلاء الله را تکذیب میکنند!
اهل نور، رو به نور و پشت به تمنا: این میشه ذکر آلاء الله!
اهل حسادت، پشت به نور و رو به تمنا: این میشه تکذیب آلاء الله!
امام صادق علیه السلام:
عَنْ أَبِي يُوسُفَ الْبَزَّازِ قَالَ: تَلَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هَذِهِ الْآيَةَ فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ
قَالَ أَ تَدْرِي مَا آلَاءُ اللَّهِ
قُلْتُ لَا
قَالَ هِيَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِيَ وَلَايَتُنَا.
[سورة الأنعام (۶): آية ۹۱]
وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا
ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍ
قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْكِتابَ الَّذِي جاءَ بِهِ مُوسى نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاسِ
تَجْعَلُونَهُ قَراطِيسَ تُبْدُونَها وَ تُخْفُونَ كَثِيراً
وَ عُلِّمْتُمْ ما لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَ لا آباؤُكُمْ
قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ (۹۱)
و آنگاه كه [يهوديان] گفتند:
«خدا چيزى بر بشرى نازل نكرده»،
بزرگى خدا را چنانكه بايد نشناختند.
بگو: «چه كسى آن كتابى را كه موسى آورده است نازل كرده؟
[همان كتابى كه] براى مردم روشنايى و رهنمود است،
[و] آن را به صورت طومارها درمىآوريد.
[آنچه را] از آن [مىخواهيد] آشكار و بسيارى را پنهان مىكنيد،
در صورتى كه چيزى كه نه شما مىدانستيد و نه پدرانتان، [به وسيله آن] به شما آموخته شد.»
بگو: «خدا [همه را فرستاده]»؛
آنگاه بگذار تا در ژرفاى [باطل] خود به بازى [سرگرم] شوند.
[سورة الحج (۲۲): الآيات ۷۱ الى ۷۵]
ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ
إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ (۷۴)
قدر خدا را چنانكه در خور اوست نشناختند.
در حقيقت، خداست كه نيرومند شكستناپذير است.
[سورة الزمر (۳۹): الآيات ۶۷ الى ۷۰]
وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ
وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ
وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ
سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ (۶۷)
و خدا را آنچنان كه بايد به بزرگى نشناختهاند،
و حال آنكه روز قيامت زمين يكسره در قبضه [قدرت] اوست،
و آسمانها درپيچيده به دست اوست؛
او منزّه است و برتر است از آنچه [با وى] شريك مىگردانند.