رمز حکمت لقمان «مَا … حِكْمَتِكَ؟»
در بحث تکلف «لَا أَتَكَلَّفُ!» مستتر است!
[جناب لقمان همیشه جان کلام را در یک عبارت کوتاه و مختصر بیان می‌کند]:
از لقمان پرسیدند که اگه بخواهی همه حکمتی که به اون رسیدی رو در یک کلمه یا جمله کوتاه خلاصه کنی و بما بگوئی، اون چیه؟
«مَا الَّذِي أَجْمَعْتَ عَلَيْهِ مِنْ حِكْمَتِكَ؟
جواب با توجه به بحث تکلف:
… لَا أَتَكَلَّفُ مَا قَدْ كُفِيتُهُ وَ لَا أُضَيِّعُ مَا وُلِّيتُهُ»
وقتی یه چیزی رو که به اندازه نیازم دارم «مَا قَدْ كُفِيتُهُ» چرا خودمو به داشتن بیشتر از اون به زحمت بیاندازم «لَا أَتَكَلَّفُ»!
و همون چیزی رو که دارم «مَا وُلِّيتُهُ» حسابی ازش استفاده می‌کنم و ضایعش نمی کنم «لَا أُضَيِّعُ».
در واقع می فرماید با استعمال حسد و بخل، زندگی نمی‌کنم،
با چشم دوختن به نعمتهایی که در دست دیگران می‌بینم دنبال بدست آوردنش نمی‌رم تا به هر کلکی شده بدستشون بیارم که لازمه اون ارتکاب هر جرمی خواهد بود.
به قدر حاجتم، که شکر خدا دارم، از همین نعمتها حداکثر استفاده رو می‌کنم و با رنگ‌نداشتن چیزهاییکه ندارم و دیگران دارن و من نیازی هم به اونها ندارم، برای رسیدن به اونها خودمو خسته نمی‌کنم که از همون داشته‌های حلال خودم هم نتونم لذت ببرم.
واقعا با همین یک خط مطلب اگه کسی اعتقادشو درست کنه و با این دیدگاه از حالا به بعد به زندگی نگاه کنه چقدر زندگی براش راحت و شیرین میشه و معصیتش هم کم میشه و لذا آخرتش هم ختم به خیر میشه، پس خیر دنیا و آخرت در همین جمله جناب لقمان است که البته از علوم آل محمد ع اقتباس نموده و منبع تمام این بحثهای زیبا و کلیدی نزد آل محمد ع است که در هر زمان صاحبان نور به این منبع نقب می زنند و مطالبی را برای روشن کردن دوستان ضعیف آل محمد ع اخذ می‌نمایند و بر ما واجب است که اگر به عاقبت کار خود اهمیت می‌دهیم، در شب تار، بدور نور قمر بگردیم و قلب سرد و تاریک حسود خود را با نور علم آل محمد ع که از قلب او برای ما رله و تقویت می‌شود، گرم و روشن نماییم و از معنای «صلی» نماز خود بهره‌مند گردیم .
ریشه تمام مشکلات و به زحمت افتادنهای ما در عیب حسد قلب خودمان خلاصه می‌شود .
مثلا آقایی که همسر خوبی هم دارد اما با زیاده خواهی چشمش دنبال این و آن می‌چرخد، با استعمال عیب حسدش بارها و بارها خود را به زحمت و مشقت و بدبختی و سختی‌هایی می‌اندازد که نه تنها به خواسته‌های نامربوط خود نمی‌رسد بلکه از داشته‌های خوبش نیز بی‌نصیب خواهد ماند و اساسا شیطان چون آرامش را برای انسان نمی‌خواهد او را گول می‌زند و تشویق به استعمال حسدش می‌کند (تسویل نفس – تسویل شیطان).
عاقل مواظب ناآرامی‌های حاصل از تمناها و حسدش، و متعاقبا تحریکات و القائات و تکلمات شیطان می‌باشد، و با ارتباط نور قلبش با نور آل محمد ع، بدنبال هر تکانه‌های ناآرامی، مجددا خود را به آرامش می‌رساند و با هر بار افتادن، چون دست در دست نور دارد،
دوباره از جایش برمی‌خیزد «کخامۀ الزرع».
حکمت یعنی دهان‌بند اسب!
اظهار نظر نکردن در اموری که به تو مربوط نیست و این خیلی از موارد را شامل می‌شود و شخص حکیم، غالبا ساکت است جز استثنائاتی.
پس رمز حکمت لقمان در بحث تکلّف مستتر است به این معنی که حکیم با دخالتهای بیجا و نامربوط برای خود دردسر نمی‌تراشد! و لذا همیشه در راحتی و آرامش قلب به سر می‌برد!
«شنیدی میگن: فلانی الکی خودشو بخاطر هیچ و پوچ به درد سر انداخت!
به چیزی که مربوط به او نبود دخالت کرد، حالا به شرش گیر کرده!»
در تمام آیات قرآن که واژه تکلف اومده اگه دقت کنیم قبل از هر کدام، این عبارت هست «لا»!
لا + تکلف = یعنی خود خدا هم نخواسته هیچ کس در هیچ موردی به زحمت و سختی بیفته لذا مشکلترین کارها رو خودش انجام میده یا خودش کسی رو برای انجامش انتخاب میکنه و نمیذاره ما به سختی و زحمت بیفتیم و کار ما رو ساده کرده و اون فقط تبعیت از خدا و رسول خدا ص و آل محمد ع می باشد
«أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»
و در واقع دستور اطاعت کنید به معنای ناجور نیست! بلکه معنای واقعیش اینه که کارتو راحت کن و دنبال راهنما برو و خودت رو به زحمت ننداز!
اصلا تمام مشکلات در زندگی زمانی پیش میاد که نخوای پشت سر راهنما ادامه مسیر بدی!
و از اینجا به بعد کار برات سخت میشه که قراره خودت برای خودت تصمیم بگیری!
خدا اون روز رو نیاره!
از آل محمد ع می خواهیم هیچ زمانی پیش روی ما را از نوری از خودشان خالی نگذارند و به ما توفیق راحتی گام برداشتن در پشت سر نور را عنایت بفرمایند «اتبعوا النّور».
از اهل حسادت تعجب باید کرد که چطور راحتی گام برداشتن پشت سر نور را در مسیر مستقیم هدایت ترک می‌کنند و خودشان یک مسیر سخت و بن‌بست را انتخاب کرده و جلو می‌افتند و یک عده را هم با خود به دره گمراهی می‌برند «مارپیچ مرگ خودباختگان».
به بیمار می‌گویم این داروی خوبی نیست، نخور. استدلال میکند و تلاش می کند من را متقاعد کند که آن دارو را بخورد! این کار چه معنی دارد؟ و چه نتیجه ای دارد؟
داشتن یک الگو و راهنما و راه بلد، چقدر کار ما رو راحت میکنه و خیالمونو آسوده میکنه که داریم چشم بسته، اما با قلبی روشن، مسیر رو درست ادامه میدیم! چون از الگو حرف شنوی داریم ولی اگه خدای ناکرده نسبت به او حسودی کنیم و دستمونو از دستش ول کنیم و سرخود هر مسیری که فکر می کنیم درسته و خوبه بریم، از کجا سر در بیاریم معلوم نیست!
«نور از دست رفته» قصه تمام کسانی است که نتونستن نور رو ببینن و بهش حسودی کردند.
شیطان برای نادیده گرفتن و کتمان این نعمت نور در صلب آدم ع، رفت سراغ ملاک دیگری و گفت: انا خیر منه! من خودم راه رو بهتر از آدم ع بلدم!
شیطان گفت من که راه خودمو رفتم، هر کی هم با ماست دنبال ما بیاید و دیدیم که در تمام تاریخ خیلی‌ها بدنبالش رفتند و سقوط کردند.
در فتنه و آزمایش، درصد خلوص یقین به نور آل محمد ع آزمایش می‌شود!
پس وظیفه ما فقط اتباع از نور است و با قلب سالم، قبض و بسط این نور دیده می‌شود و اطاعت می‌شود و این تعبیر که در این اطاعت، راحتی نهفته است و سختی وجود ندارد، از مبحث «تکلف» استنباط می‌شود! «اطیعوا = یعنی با اطاعت از خدا کار خودتونو آسون کنید.» مگه نمی‌خواهید دعاتون این باشه: وَ يَسِّرْ لي‏ أَمْري» چرا به خودتون می خواین سختی «عسر» بدین و تکلف کنین؟!
+ «عسر و یسر»
خداوند با این کار برای ما یسر خواسته نه عسر «يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْرَ»
اگه با عمل به نظرات خودت تا امروز، همه چیزو خراب کردی و خودتو به سختی انداختی، از حالا می‌تونی با عمل به اوامر نورانی، خودتو از این منجلاب سختی بیرون بیاری و راحت بشی و اساسا حکمت ارسال رسل و آل محمد ع و صاحبان نور و راهنمایان خوب در هر زمان برای این بوده که ما از سختی در بیایم و راحت بشیم و این اطاعت یعنی راحتی!
«لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً»
اگه دست از خودخواهی‌هایت برداری و حرف گوش کن نور باشی، از سختی‌هایی که نتیجه همون خودخواهی‌هاست، راحت میشی و به آرامش و نور می‌رسی، که «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً».
اصلا خدا قرآن رو برای یسر ما نازل کرده «وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» اما کو گوش شنوا؟!
وقتی قلبت به نور الولایة وصل میشه، تحمل آیات از روی تکلّف نیست! واقعا از تحمل بدیهایی که بهت میشه، بدت نمیاد و سختت نیست و تکلّف نمیکنی! تکلّف کار اهل شک و حسد است «الْمُتَكَلِّفُ» برای همینه که بالاخره این بار کج در یکی از دست‌اندازهای آیات، به زمین می‌افتد!
تکلّف وقتی است که بجای داشتن اسپانسر دانا، به چیزهای بی‌ارزش تکیه بدهی.
قلب اهل یقین که شاهد مشهود نورانی است و این حقیقت رو با چشم دل دیده، اهل تکلّف نیست: «الدَّعْوَى بِالْحَقِيقَةِ لِلْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَئِمَّةِ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الْأَئِمَّةِ ع».