امام علی علیه السلام:
عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ:
احْتَجُّوا فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ فَقَالُوا
مَا بَالُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع لَمْ يُنَازِعِ الثَّلَاثَةَ
كَمَا نَازَعَ طَلْحَةَ وَ الزُّبَيْرَ وَ عَائِشَةَ وَ مُعَاوِيَةَ
از ابن مسعود، وى مى‏‌گويد:
مردم در مسجد كوفه با هم مباحثه و محاجّه كرده و مى‏‌گفتند:
چرا امير المؤمنين عليه السّلام با آن سه نفر مقاتله و منازعه نكرد
همان طورى كه با طلحه و زبير و عايشه و معاويه مخاصمه فرمود؟

فَبَلَغَ ذَلِكَ عَلِيّاً ع
فَأَمَرَ أَنْ يُنَادَى بِ الصَّلَاةَ جَامِعَةً
فَلَمَّا اجْتَمَعُوا صَعِدَ الْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ
مَعَاشِرَ النَّاسِ
إِنَّهُ بَلَغَنِي عَنْكُمْ كَذَا وَ كَذَا
قَالُوا صَدَقَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ قُلْنَا ذَلِكَ
اين خبر به سمع مبارك امير المؤمنين عليه السّلام رسيد.
امر فرمود منادى نداء كرده و بگويد:
الصّلاة جامعه (يعنى براى نماز در مسجد گرد هم آييد)
وقتى مردم اجتماع نمودند،
حضرت بالاى منبر رفته و حمد خدا و ثناء الهى را بجا آورده سپس فرمودند:
اى مردم از شما خبر به من رسيده كه چنين و چنان گفته‌‏ايد؟
مردم گفتند: يا امير المؤمنين بلى ما چنين گفته‏‌ايم.

قَالَ فَإِنَّ لِي بِسُنَّةِ الْأَنْبِيَاءِ أُسْوَةً فِيمَا فَعَلْتُ
قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كِتَابِهِ‏
لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ
حضرت فرمودند:
من در آنچه بجا آورده‏‌ام از سنّت انبياء پيروى كرده‌‏ام،
خداى عزّ و جلّ در قرآن مى‏‌فرمايد:
بر شما است كه از رسول خدا نيك تبعيّت كنيد.

قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ
مردم گفتند:
يا امير المؤمنين، آن انبيايى كه شما از ايشان در كردارتان تبعيّت نموده‌‏ايد كيانند؟

قَالَ أَوَّلُهُمْ إِبْرَاهِيمُ ع إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ‏
وَ أَعْتَزِلُكُمْ وَ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ‏
فَإِنْ قُلْتُمْ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ اعْتَزَلَ قَوْمَهُ لِغَيْرِ مَكْرُوهٍ أَصَابَهُ مِنْهُمْ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمْ اعْتَزَلَهُمْ لِمَكْرُوهٍ رَآهُ مِنْهُمْ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ
حضرت فرمودند:
اوّل ايشان جناب ابراهيم عليه السّلام است كه به قوم خود فرمود:
من از شما و بت‏هايى كه به جاى خدا مى‌‏پرستيد دورى مى‌‏جويم.
سپس حضرت فرمودند:
اگر بگوييد جناب ابراهيم عليه السّلام بدون اين كه مكروهى از قومش به او برسد
از ايشان دورى گزيد كافر شده‏‌ايد
و اگر بگوييد به خاطر مكروهى كه از ناحيه آنها به حضرتش رسيد از آنها دورى جست،
مى‏‌گويم وصىّ پيغمبر سزاوارتر است به اين كه
به خاطر مكروهى كه از ناحيه ديگران به وى رسيده از آنها دورى گزيند.

وَ لِي بِابْنِ خَالَتِهِ لُوطٍ أُسْوَةٌ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ‏
لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلى‏ رُكْنٍ شَدِيدٍ
فَإِنْ قُلْتُمْ إِنَّ لُوطاً كَانَتْ لَهُ بِهِمْ قُوَّةٌ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمْ لَمْ يَكُنْ لَهُ قُوَّةٌ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ
و نيز از پسر خاله ابراهيم يعنى جناب لوط عليه السّلام تبعيّت نموده‌‏ام
چه آن كه وى به قوم خويش فرمود:
اى كاش مرا بر منع شما اقتدارى بود
يا آن كه چون قدرت ندارم از شر شما به ركن محكمى پناه خواهم برد.
اگر بگوييد: لوط بر منع آنها قدرت داشت چون تكذيب گفته او را كرده‏‌ايد كافر مى‌‏شويد
و اگر بگوييد او اقتدار بر منع آنها را نداشت مى‏‌گويم وقتى پيامبر قدرت بر منع دشمن نداشته باشد وصىّ به واسطه نداشتن قدرت در منع نكردن اولى به عذر مى‌‏باشد.

وَ لِي بِيُوسُفَ ع أُسْوَةٌ إِذْ قَالَ‏ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ‏
فَإِنْ قُلْتُمْ إِنَّ يُوسُفَ دَعَا رَبَّهُ وَ سَأَلَهُ السِّجْنَ لِسَخَطِ رَبِّهِ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمْ إِنَّهُ أَرَادَ بِذَلِكَ لِئَلَّا يَسْخَطَ رَبَّهُ عَلَيْهِ فَاخْتَارَ السِّجْنَ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ
و از يوسف عليه السّلام نيز تبعيّت كرده‏‌ام چه آن كه وى فرمود:
پروردگارا، زندان نزد من محبوب‏تر است از آنچه مرا به آن مى‌‏خوانند.
اگر بگوييد جناب يوسف زندان را به خاطر آن از خدا خواست
كه پروردگارش او را مورد سخط و غضب خود قرار داده بود اين كلام شما را كافر مى‌‏كند
و اگر بگوييد مراد يوسف از اين دعاء آن بود كه پروردگارش به او غضب نكند پس زندان را اختيار كرد، مى‏‌گويم، وصىّ به انزوا و عدم تعرّض سزاوارتر مى‏‌باشد.

وَ لِي بِمُوسَى ع أُسْوَةٌ إِذْ قَالَ‏
فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ‏
فَإِنْ قُلْتُمْ إِنَّ مُوسَى فَرَّ مِنْ قَوْمِهِ بِلَا خَوْفٍ كَانَ لَهُ مِنْهُمْ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمْ إِنَّ مُوسَى خَافَ مِنْهُمْ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ
و از جناب موسى عليه السّلام نيز تبعيّت كرده‏‌ام زيرا وى فرمود:
از ترس شما گريختم.
اگر بگوييد: موسى بدون ترس از قومش گريخت چون تكذيب قول او را كرده‏‌ايد كافر مى‌‏شويد
و اگر بگوييد موسى از ايشان ترسيد،
مى‏‌گويم وقتى پيغمبر از دشمن خود بترسد وصىّ اولى به آن مى‏‌باشد.

وَ لِي بِأَخِي هَارُونَ ع أُسْوَةٌ إِذْ قَالَ لِأَخِيهِ‏
ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي‏
فَإِنْ قُلْتُمْ لَمْ يَسْتَضْعَفُوهُ وَ لَمْ يُشْرِفُوا عَلَى قَتْلِهِ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمُ اسْتَضْعَفُوهُ وَ أَشْرَفُوا عَلَى قَتْلِهِ فَلِذَلِكَ سَكَتَ عَنْهُمْ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ
و از جناب هارون نيز تبعيّت كرده‏‌ام زيرا وى به برادرش موسى عليه السّلام گفت:
اى فرزند مادرم بر من خشمگين مباش، آنها مرا خوار و زبون داشتند
تا آنجا كه نزديك بود مرا به قتل رسانند.
اگر بگوييد: مردم هارون را خوار نكرده و مشرف به قتلش نشدند،
چون كلام پيامبر را تكذيب كرده‏‌ايد كافر مى‌‏شويد
و اگر بگوييد آنها او را ضعيف و خوار نموده و مشرف به قتلش شدند لذا او ساكت شد
و متعرّض آنها نگرديد، مى‌‏گويم پيامبر كه چنين باشد وصىّ اولى به آن مى‌‏باشد.
 
وَ لِي بِمُحَمَّدٍ ص أُسْوَةٌ
حِينَ فَرَّ مِنْ قَوْمِهِ وَ لَحِقَ بِالْغَارِ مِنْ خَوْفِهِمْ وَ أَنَامَنِي عَلَى فِرَاشِهِ
فَإِنْ قُلْتُمْ فَرَّ مِنْ قَوْمِهِ لِغَيْرِ خَوْفٍ مِنْهُمْ فَقَدْ كَفَرْتُمْ
وَ إِنْ قُلْتُمْ خَافَهُمْ وَ أَنَامَنِي عَلَى فِرَاشِهِ وَ لَحِقَ هُوَ بِالْغَارِ مِنْ خَوْفِهِمْ فَالْوَصِيُّ أَعْذَرُ.
و از حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله نيز تبعيّت كرده‏‌ام
چه آن كه آن حضرت از خوف دشمنانش گريخت و پناه به غار برد و من در بستر آن جناب خوابيدم.
اگر بگوييد: بدون هيچ خوفى از دشمنان حضرت گريخت، كافر مى‌‏شويد
و اگر بگوييد از خوف گريخت و من در بسترش خوابيده و آن جناب از ترس آنها به غار پناه برد
من كه وصىّ او هستم سزاوارتر هستم به خوف.»