دکتر محمد شعبانی راد

شتاب بسوی نور! شتاب بسوی نار!

ACCELERATION!

«عجل» در معنای ممدوح، یکی از هزار واژۀ مترادف «نور»،
و در معنای مذموم، یکی از هزار واژۀ مترادف «حسد» است.
عجل در معنای ممدوح، نور تقدیرات، و در معنای مذموم، تمناهاست!
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«عَجَلة الثِّيران: چاه‌چرخ گاوی»
لغت نامه دهخدا:
عجلة: گردون که بر او بار کشند. آلتی که بار بر آن نهند و آن را گاو کشد.

+ «حیّ علی خیر العمل»
+ «سرع – رَجُل يُسَارِعُ فِي الْخَيْرَاتِ»
شتابزدگی! ممدوح یا مذموم!
خلق الانسان عجولا!
«عجل»: گوساله شتاب میده به سمت تمناها! به سمت نار جهنم!
صاحبان نور شتاب میدن به سمت نور تقدیرات و بهشت! + انگیزه نورانی!
واژۀ عجل در مشتقات قرآنی، به تمناها، در معنای مذمومش،
و به نور تقدیرات، در معنای ممدوحش، معنا می‌شود!
(عجل&ظلم):
اینکه نابجا اقدام میکنن و بجای نور، به سمت تمناهاشون شتاب میکنن داستان تکراری اهل حسادت است.
عجله نکن یعنی رو به تمنا شتاب نکن! پشت به نور نکن!
عجله کرد! یعنی پشت به نور و رو به تمنا شتاب نمود!
+ «صبو: گرایش به سوی نور – گرایش به سوی نار»

الْخَيْر … رَجُل يُسَارِعُ فِي الْخَيْرَاتِ
+ اسمه … رجال!
+ «
نورِ خیرخواهی!»
+ «
با نور، همه خوبی‌ها به سرعت گسترش می‌یابد!»
+ «سرع – با سرعت نور، به سمت نور، شتاب کن! یا سریع الحساب!»

امام علی علیه السلام:
وَ سُئِلَ ع عَنِ الْخَيْرِ مَا هُوَ
فَقَالَ
لَيْسَ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ مَالُكَ وَ وَلَدُكَ
وَ لَكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ وَ يَعْظُمَ حِلْمُكَ
وَ أَنْ تُبَاهِيَ النَّاسَ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ
.
خير (بركت) آن نيست كه دارايى و فرزندانت زياد شود،
بلكه خير آن است كه دانشت افزون شود و بردباريت بسيار گردد
و اينكه به عبادت پروردگارت بر مردم مباهات كنى.
فَإِنْ أَحْسَنْتَ حَمِدْتَ اللَّهَ
وَ إِنْ أَسَأْتَ اسْتَغْفَرْتَ اللَّهَ
.
و هرگاه خوبى كنى خداوند را سپاس گويى،
و چون بدى كنى از پروردگارت آمرزش بخواهى.
وَ لَا خَيْرَ فِي الدُّنْيَا إِلَّا لِرَجُلَيْنِ
رَجُلٍ أَذْنَبَ ذُنُوباً فَهُوَ يَتَدَارَكُهَا بِالتَّوْبَةِ
وَ رَجُلٍ يُسَارِعُ فِي الْخَيْرَاتِ
در دنيا جز دو كس را خيرى نبوَد :
يكى آن كه گناهى كند و با توبه آن را جبران نمايد
و ديگرى، كسى كه در كارهاى خوب شتاب ورزد.
وَ لَا يَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ التَّقْوَى
وَ كَيْفَ يَقِلُّ مَا يُتَقَبَّلُ
.
هيچ عملى با تقوا اندك نيست،
چگونه اندك باشد چيزى كه پذيرفته مى‌شود!

«العَجَلَةُ: خَشَبٌ يُحْمَلُ عَلَيْهَا»
«الْعَجَلَةُ: خشبة معترضة على نعامة البئر، و ما يحمل على الثّيران، و ذلك لسرعة مرّها.»
«عَجَلَة: چرخ چاه چوبى كه دلو آبكش بر آن قرار دارد
و آنچه كه براى سرعت و مرور و حركت بر دو گاو بسته مى‌‏شود.»
«العِجْلَة– ج‏ عِجَل‏ و عِجَال‏: گوساله ماده، چرخ
«العَجَلَة– ج‏ عَجَل‏ و عِجَال‏ و أَعْجَال‏:
سرعت و شتاب، سَبُكى، چرخ، گل و لاى، ابزارى كه با آن بار حمل كنند.»
«العجلة: الآلة التي تحمل عليها الاثقال»
«الْعُجَالَةُ: ما يُعَجَّلُ أكلُهُ كاللُّهْنَةِ»
«عُجَالَة: شير دادن ناشتائى و سوغات و هديه است كه زود خورده مى‏‌شود.»
«الْعِجْلَةُ: الإداوةُ الصّغيرةُ التي يُعَجَّلُ بها عند الحَاجة.»
«عِجْلَة: آفتابه و ابريق كوچكى كه در موقع نياز به سرعت حاضر مى‌‏شود.»
«العُجْل‏: هر چيزى كه در آن شتاب شود، آنچه از غذا كه حاضر شده باشد، آنچه از غذا كه با شتاب براى ميهمان آورند.»
«fast food»
«العُجْلَة: مرادف (العُجْل) است.»
«قرقره یا چرخ برای بالابردن اجسام سنگین»
با قرقره و چرخ نور ولایت، میشه آیات و تقدیرات سنگین رو بالا کشید و حمل نمود!
نور ولایت کمکت میکنه کاراتو خارج از نوبت انجام بدی «شتاب ممدوح»!
«قاضي الأمورِ المُسْتَعْجَلَة: رسيدگى خارج از نوبت به دعوائى از طرف رئيس دادگاه»
نور ولایت تنها راه کوتاه و میان‌بر است «معاجيلُ‏ الطرقِ: راههاى كوتاه»، «طريقٌ‏ مُسْتَعْجَلَة: راه كوتاه و نزديك»!
با فهم قبض و بسط نور ولایت توی دنیای قلبت، فوری و آنی به مقصد میرسی!
«المِعْجَل‏: سرعت سنج»

+ «سنا – سنو»: سَنَتِ‏ النّاقةُ»
«سنت الناقة: إذا سقت الأرض، شتر آبكش، زمين را آب داد.»

+ «بکر – ابْتَكَرَ الفَاكِهةَ، نوبر ميوه را خورد. [میوه نوبرانه]»
«الْبَكَرَةُ: المحالة الصغيرة، لتصوّر السرعة فيها: چرخ كوچك آبكشى است كه بر سر چاه بسرعت مى‌‏چرخد.»
«البَكَرَة: قرقره، چرخ آب كشى.»

[نور ولایت، فرایند سرعت]
+ «وحی – وَحَّى‏ فلان ذبيحته: إِذا ذَبَحها ذَبْحاً سَرِيعاً وَحِيّاً»
+ «ندف»
واژه «عجل» با کلمات « الْعُجَالَةُ – الْعِجْلَةُ – الْعَجَلَةُ » میخواد به ما یاد بده که نور ولایت فرایندی است که برای سرعت در بدست آوردن آرامش قلبی قرار داده شده و اهل نور ولایت در دل شرایط آیات و تقدیرات، با استعمال اندیشه صاحبان نور «عَجَلَةٍ مِنَ نُورٍ»، به سرعت به نور آرامش دسترسی پیدا می‌کنند.
«اللهم عجّل لولیک الفرج»
این میشه عجله ممدوح.

عَجَلَةٍ مِنَ نُورٍ!

امام صادق علیه السلام:
عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ :
إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يُؤْتَى بِكَ يَا عَلِيُّ عَلَى عَجَلَةٍ مِنَ نُورٍ
[العجلة: الآلة التي تحمل عليها الاثقال]
وَ عَلَى رَأْسِكَ تَاجٌ لَهُ أَرْبَعَةُ أَرْكَانٍ عَلَى كُلِّ رُكْنٍ ثَلَاثَةُ أَسْطُرٍ
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ
وَ تُعْطَى مَفَاتِيحُ الْجَنَّةِ
ثُمَّ يُوضَعُ لَكَ كُرْسِيٌّ يُعْرَفُ بِكُرْسِيِّ الْكَرَامَةِ
فَتَقْعُدُ عَلَيْهِ ثُمَّ يُجْمَعُ لَكَ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ
فَتَأْمُرُ بِشِيعَتِكَ إِلَى الْجَنَّةِ وَ بِأَعْدَائِكَ إِلَى النَّارِ
فَأَنْتَ قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ أَنْتَ قَسِيمُ النَّارِ
وَ لَقَدْ فَازَ مَنْ تَوَلَّاكَ وَ خَسِرَ مَنْ عَادَاكَ
فَأَنْتَ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ أَمِينُ اللَّهِ وَ حُجَّةُ اللَّهِ الْوَاضِحَةُ
.

«أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ»
یعنی:
آیا ادعای ربوبیت کردید؟!
آیا پشت به نور و رو به تمناهای خودتان کردید؟!
آیا دومی نور نشدید و نور را دومی خودتان دانستید؟!
آیا نورتان را در موضع ضعف قرار دادید؟!

وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‏ إِلى‏ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ
بِئْسَما خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي
وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ
وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ
قالَ ابْنَ أُمَّ
إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي
فَلا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْداءَ
وَ لا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ.

شتاب بسوی نور! شتاب بسوی نار!
عجلۀ ممدوح برای رضایت به تقدیرات است!
عجلۀ مذموم برای رسیدن به تمناهاست!
عجّل لولیّک الفرج، عجلۀ ممدوح است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
اِنَّما اَهْلَكَ النّاسَ الْعَجَلَةْ
وَ لَوْ اَنَّ النّاسَ تَثَـبَّتوا لَمْ يَهْلِكْ اَحَدٌ
.
مردم را، در حقيقت، شتابزدگى به هلاكت انداخته است،
اگر مردم، از شتابزدگى به دور بودند، هيچ كس هلاك نمى‌شد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
وَ إِيَّاكَ وَ الْعَجَلَةَ
فَإِنَّكَ إِذَا عَجَّلْتَ أَخْطَأْتَ حَظَّكَ
.
از عجله بپرهيز؛
زيرا هرگاه عجله كنى، نصيب و بهره خود را از دست خواهى داد.
+ «حاصل المعاصی التلف»
+ «العجلة في الامور، دليل على ضعف العقيدة»

شیطان میگه،
حسودی که پشتشو بکنه به نورش و روشو بکنه سمت تمناهاش،

اینو بدونه که من اَمونش نمیدم!

لقف‏: «تَلَقَّفْنَاهُ تَلَقُّفَ الْكُرَةِ»
مثل گوی می‌ربایمش!
شیطان میگه: آدم عجول رو، یک لقمه چپش می‌کنم! قورتش میدم!
می‌بلعمش! اَمونش نمیدم! رو هوا می‌قاپمش! معطلش نمی‌کنم! لفتش نمیدم!
«رجلٌ‏ لَقْف: دانش آموز با هوشی که هنوز نگفتی، می‌گیره!
«رجلٌ‏ لَقْف‏ ثَقْف، أي: سريع الفَهم لما يُرمَى إليه من كلامِ باللسان، و سريعُ الأخذ لما يُرمَى إليه باليد.»
«فَقَالَ إِبْلِيسُ إِذَا وَجَدْنَا ابْنَ آدَمَ … عَجُولًا تَلَقَّفْنَاهُ تَلَقُّفَ الْكُرَةِ»
«فَقَالَ إِبْلِيسُ إِذَا وَجَدْنَا ابْنَ آدَمَ شَحِيحاً أَوْ حَرِيصاً أَوْ حَسُوداً أَوْ جَبَّاراً أَوْ عَجُولًا تَلَقَّفْنَاهُ تَلَقُّفَ الْكُرَةِ»
قلب تاریک، عجله می کند.

[قبض و بسط]
وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ … وَ قُلْ رَبِّ زِدْني‏ عِلْماً
[علم معرفة النّفس- معرفة الرّبّ]
[عجله – علم]
العجلة في الامور … دليل على ضعف العقيدة [قلب تاریک]

امام على عليه السلام:
العَجولُ مُخطِئٌ و إن مَلَكَ،
المُتَأنّي مُصيبٌ و إن هَلَكَ
.
آدم شتابكار دچار اشتباه مى‌شود، هرچند به مطلوب برسد.
كسى كه با آرامش كار كند، كارش صحيح است گر چه هلاك شود.

امام جواد علیه السلام
:
اتَّئِدْ تُصِبْ أَوْ تَكَدْ.
شتاب مكن تا برسى يا نزديك شوى.

پشت به نور و رو به تمنا، خطا و اشتباه بزرگی است، گرچه موقتا به تمنا هم برسی!
هميشه تامل و تانى داشته باش، خواه بهدف خود برسى و يا رنج و زحمت ب‏بينى!
اگه دیدی فرضا عجول به مقصدش رسید و تو با تانی به مقصد نرسیدی،
باز هم کار خودتو بکن، یعنی با تانی جلو برو! شتاب نکن!
«تانی» در اینجا نام زیبای صاحبان نور است و «عجله» نام لیدرهای سوء!
پس معنی این میشه:
اگه دیدی اهل حسادت با یاد لیدرهای سوء، به خواسته‌هاشون می‌رسن، اما تو با یاد نورت، گرچه به خواسته‌هات نمی‌رسی، معذلک یاد نورت رو ترک نکن و همیشه با یاد معالم ربانی و نورانی، عمل کن و مطمئن باش اشتباه نخواهی نمود.»

رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم:
الأناةُ مِنَ اللّهِ، و العَجَلَةُ مِنَ الشَّيطانِ.
درنگ از [صفات] خداست و شتاب‌كارى از [خصلتهاى] شيطان.

رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِينا أَوْ أَخْطَأْنا

الْأَنَاةُ مِنَ اللَّهِ وَ الْعَجَلَةُ مِنَ الشَّيْطَانِ
[التُّؤَدَةُ ≠ الْعَجَلَة]
[الجهل: الْعَجَلَة]
مَا الْجَهْلُ ؟ سُرْعَةُ الْوُثُوبِ عَلَى الْفُرْصَةِ قَبْلَ الِاسْتِمْكَانِ مِنْهَا.

مَنِ اسْتَطَاعَ أَنْ يَمْنَعَ نَفْسَهُ مِن … [الْعَجَلَةُ] فَهُوَ خَلِيقٌ بِأَنْ لَا يَنْزِلَ بِهِ مَكْرُوهٌ أَبَداً
فَإِيَّاكُمْ وَ الْعَجَلَةَ إِلَى أَحَدٍ فَلَعَلَّهُ مُؤْمِنٌ وَ أَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
وَ عَلَيْكُمْ بِالْأَنَاةِ وَ اللِّينِ
وَ التَّسَرُّعُ مِنْ سِلَاحِ الشَّيَاطِينِ
وَ مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنَ الْأَنَاةِ وَ اللِّينِ
کلاغ سمبل عجله نکردن !
تَعَلَّمُوا مِنَ الْغُرَابِ … حَذَرَهُ
خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِيكُمْ آياتِي فَلا تَسْتَعْجِلُونِ
وَ أَنْهَاكَ عَنِ التَّسَرُّعِ بِالْقَوْلِ وَ الْفِعْلِ
[قَالَ إِبْلِيسُ] إِذَا وَجَدْنَا ابْنَ آدَمَ … عَجُولًا تَلَقَّفْنَاهُ تَلَقُّفَ الْكُرَةِ
إِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْتِيَ زَوْجَتَهُ فَلَا يُعْجِلْهَا فَإِنَّ لِلنِّسَاءِ حَوَائِجَ 
چند خصلت را از كلاغ ياد بگيريد : جماع
احتياط و عدم سرعت و شتاب.

لَوْ كانَ عَرَضاً قَريباً وَ سَفَراً قاصِداً لاَتَّبَعُوكَ
مَعَ التَّثَبُّتِ تَكُونُ السَّلَامَةُ وَ مَعَ الْعَجَلَةِ تَكُونُ النَّدَامَةُ
إِنَّمَا أَهْلَكَ النَّاسَ الْعَجَلَةُ وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ تَثَبَّتُوا لَمْ يَهْلِكْ أَحَدٌ

الْأَنَاةُ مِنَ اللَّهِ وَ الْعَجَلَةُ مِنَ الشَّيْطَانِ

مُؤْثِراً لِلْعَاجِلَةِ كَافِراً بِالْآجِلَةِ

صِفَةُ الْعَاقِلِ:
وَ إِذَا عَرَضَتْ لَهُ فِتْنَةٌ اسْتَعْصَمَ بِاللَّهِ وَ أَمْسَكَ يَدَهُ وَ لِسَانَهُ وَ لَا يَبْدُو مِنْهُ الْحِرْصُ
صِفَةُ الْجَاهِلِ:
وَ إِنْ عَرَضَتْ لَهُ فِتْنَةٌ سَارَعَ إِلَيْهَا فَأَرْدَتْهُ [سوء استفاده از اراده]

وَ التُّؤَدَةُ وَ ضِدَّهَا التَّسَرُّعَ
و آرامى و ضد آن شتابزدگى  

مَا الْعَقْلُ؟
التَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ حَتَّى تُنَالَ الْفُرْصَة
فَمَا الْجَهْلُ؟
سُرْعَةُ الْوُثُوبِ عَلَى الْفُرْصَةِ قَبْلَ الِاسْتِمْكَانِ مِنْهَا

امام صادق عليه السلام:
إنَّ رجُلاً أتى رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فقالَ:
يا رسولَ اللّه، أوْصِني.
فقالَ لَهُ:
فهَل أنتَ مُسْتَوْصٍ إنْ أوْصَيْتُكَ؟
حتّى قالَ ذلكَ ثَلاثا،
في كُلِّها يقولُ الرّجُلُ: نَعَم يا رسولَ اللّه.
فقالَ لَهُ رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله:
فإنّي اُوصيكَ
إذا أنتَ هَمَمْتَ بأمْرٍ فتَدبَّرْ عاقِبَتَهُ،
فإنْ يَكُنْ رُشْدا فأمْضِهِ،
و إنْ يَكُنْ غَيّا فانْتَهِ عَنهُ
.
مردى خدمت پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد:
اى رسول خدا! به من سفارشى كن ؛
پيامبر فرمود:
اگر به تو سفارشى كنم به آن عمل مى‌كنى؟
پيامبر سه بار اين سخن را فرمود و آن مرد هر سه بار جواب داد: آرى، اى رسول خدا.
پس رسول خدا صلى الله عليه و آله به او فرمود:
به تو سفارش مى كنم كه
هرگاه خواستى كارى كنى، در عاقبت آن بينديش؛
اگر كار درستى بود، آن را انجام ده
و اگر نادرست و گمراه كننده بود از آن خوددارى كن
.
امام على عليه السلام:
في وَصِيَّتِهِ لاِبنِهِ الحَسَنِ عليه السلام لَمّا حَضَرَهُ المَوتُ
:
أنهاكَ عَنِ التَّسَرُّعِ بِالقَولِ و الفِعلِ
.
در سفارش هنگام مرگ به فرزندش حسن عليه السلام فرمود:
تو را از شتاب در گفتار و كردار نهى مى‌كنم.
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم:
إذا أتَى الشيطانُ أحَدَكُم و هُو في صلاتِهِ فقالَ: إنّكَ مُراءٍ
فَليُطِلْ صلاتَهُ ما بَدا لَهُ ما لَم يَفُتهُ وَقتُ فَريضَةٍ،
و إذا كانَ على شيءٍ مِن أمرِ الآخِرَةِ فَلْيَتَمَكَّثْ ما بَدا لَهُ،
و إذا كانَ على شَيءٍ مِن أمرِ الدنيا فَلْيَبرَحْ
.
هرگاه يكى از شما مشغول نماز بود و شيطان به سراغش آمد و گفت: «تو رياكار هستى»،
تا جايى كه مى‌تواند نمازش را طول دهد، به شرط آن كه وقت فريضه فوت نشود
و اگر مشغول به كارى آخرتى بود، تا جايى كه مى تواند آن را به درازا كشاند
و اگر سرگرم كارى دنيوى بود آن را رها كند.

در رسیدن به انتخابهای عقل [آخرت = نور] باید عجله کرد ولی در رسیدن به انتخابهای هوای نفس [دنیا = تاریکی] نباید عجله نمود! اشتباه در این نوع عجله است «الزَّلَلُ مَعَ الْعَجَلِ»،
علی ع می‌فرمایند برای کسب علم عجله کنید «سَارِعُوا فِي طَلَبِ الْعِلْمِ»، «اقْتَرِبُوا اقْتَرِبُوا وَ اسْأَلُوا، فَإِنَّ الْعِلْمَ يُقْبَضُ قَبْضاً» تایید عجله در کار خیر «الْمَعْرُوفُ‏ مَا لَمْ يَتَقَدَّمْهُ مَطْلٌ» عجله در «قَضَاءُ الْحَوَائِجِ» لازم و خوش آیند است «لَا يَسْتَقِيمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلَّا … بِتَعْجِيلِهَا لِتَهْنَأَ»
«الْعَقْلُ حِفْظُ قَلْبِكَ مَا اسْتَوْدَعْتَهُ
وَ الْحَزْمُ أَنْ تَنْتَظِرَ فُرْصَتَكَ وَ تُعَاجِلَ مَا أَمْكَنَكَ»
در احتیاط [الْحَزْمُ] معنی عجله به قدر امکان نیز می‌دهد «أَنْ … تُعَاجِلَ مَا أَمْكَنَكَ»، در حد امکان تا می‌توانی برای کسب علم از صاحبان نور، در ملک و در ملکوت قلب، عجله کن.

هزع: دستپاچگی!
[تَهْزِيعَ الْأَخْلَاقِ]
تهزّعت‏ المرأة في مِشيتها، إذا اضطربت
فَطَاشَ عَقْلُهَا = عقل از سرش پرید!
دست پاچگى ، شتابزدگى: (اضطراب، العجلة، السهو)
هزع [تَهْزِيعَ الْأَخْلَاقِ]: دستپاچه!
عاقل به هنگام عرضه آیت و نا آرامی و فتنه‌ها و آزمایشات و تقدیراتش، دست و پای خود را گُم نمی‌کند و از تعجيلهاى بيمورد كه نشان خودباختگى است و نه تنها ثمرى ندارد، بلكه بر سنگينى بار مى‌‏افزايد، دوری می‌نماید.
و می‌داند که:
«ان الله بالغ امره»
و باز هم می‌داند که:
إِنَّ لِلنَّكَبَاتِ غَايَاتٍ لَا بُدَّ أَنْ تَنْتَهِيَ إِلَيْهَا
فَإِذَا حُكِمَ عَلَى أَحَدِكُمْ بِهَا فَلْيُطَأْطِئْ لَهَا وَ يَصْبِرْ حَتَّى تَجُوزَ
فَإِنَّ إِعْمَالَ الْحِيلَةِ فِيهَا عِنْدَ إِقْبَالِهَا زَائِدٌ فِي مَكْرُوهِهَا.
بر عکس هوای نفس که عجول و دستپاچه است و زود به شبهه می‌افتد.
حالت دستپاچگی که خیلی هم شایع است بد و مذموم است و باعث تاریکی دل و غلبه هوای نفس بر عقل می‌شود و در حالت دستپاچگی کلام مَلَک را نمی‌فهمی!
إِيَّاكُمْ وَ تَهْزِيعَ الْأَخْلَاقِ وَ تَصْرِيفَهَا

الْعَجُولُ مُخْطِئٌ وَ إِنْ مَلَكَ.

امام باقر علیه السلام:
«الْغَلَبَةُ بِالْخَيْرِ فَضِيلَةٌ وَ بِالشَّرِّ قَبِيحَةٌ»
پيروزى در كار خير فضيلت است و بر كار شر زشت است.
+ «نور خیرخواهی!»

امام على عليه السلام:
ما ظَفِرَ مَن ظَفِرَ الإثمُ بهِ ، و الغالِبُ بِالشَّرِّ مَغلوبٌ.
پيروز نيست كسى كه گناه بر او پيروز شده باشد؛
كسى كه از طريق توسّل به بدى، چيره گردد شكست خورده است.

مُؤْثِراً لِلْعَاجِلَةِ كَافِراً بِالْآجِلَةِ

یعنی حسودی که پشت به نورش کرده و رو به تمناها، شتابان است!
اهل نور، اهل حسادت را به سمت نور بهشت فرامیخوانند!
اهل حسادت، اهل نور را به سمت نار و آتش جهنم فرامیخوانند!
«تَدْعُوهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ وَ يَدْعُونَكَ إِلَى النَّارِ»

+ «عقل و هوا»
+ «اجل»

داستان شهادت عمار یاسر!

مشتقات ریشۀ «عجل» در آیات قرآن:

[سورة البقرة (۲): آية ۵۱]
وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى‏ أَرْبَعينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ‏ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ (51)

[سورة البقرة (۲): آية ۵۴]
وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخاذِكُمُ الْعِجْلَ‏ فَتُوبُوا إِلى‏ بارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بارِئِكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ (54)

[سورة البقرة (۲): آية ۹۲]
وَ لَقَدْ جاءَكُمْ مُوسى‏ بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ‏ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ (92)

[سورة البقرة (۲): آية ۹۳]
وَ إِذْ أَخَذْنا ميثاقَكُمْ وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ أُشْرِبُوا في‏ قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ‏ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَما يَأْمُرُكُمْ بِهِ إيمانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ (93)

[سورة البقرة (۲): آية ۲۰۳]
وَ اذْكُرُوا اللَّهَ في‏ أَيَّامٍ مَعْدُوداتٍ فَمَنْ تَعَجَّلَ‏ في‏ يَوْمَيْنِ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقى‏ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (203)

[سورة النساء (۴): الآيات ۱۵۳ الى ۱۵۴]
يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ أَنْ تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتاباً مِنَ السَّماءِ فَقَدْ سَأَلُوا مُوسى‏ أَكْبَرَ مِنْ ذلِكَ فَقالُوا أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ثُمَّ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ‏ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّناتُ فَعَفَوْنا عَنْ ذلِكَ وَ آتَيْنا مُوسى‏ سُلْطاناً مُبيناً (153)

[سورة الأنعام (۶): الآيات ۵۷ الى ۵۸]
قُلْ إِنِّي عَلى‏ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَ كَذَّبْتُمْ بِهِ ما عِنْدي ما تَسْتَعْجِلُونَ‏ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَ هُوَ خَيْرُ الْفاصِلينَ (57)
قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدي ما تَسْتَعْجِلُونَ‏ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْني‏ وَ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمينَ (58)

[سورة الأعراف (۷): آية ۱۴۸]
وَ اتَّخَذَ قَوْمُ مُوسى‏ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ أَ لَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُمْ وَ لا يَهْديهِمْ سَبيلاً اتَّخَذُوهُ وَ كانُوا ظالِمينَ (148)

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۱۵۰ الى ۱۵۱]
وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‏ إِلى‏ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُوني‏ مِنْ بَعْدي أَ عَجِلْتُمْ‏ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُوني‏ وَ كادُوا يَقْتُلُونَني‏ فَلا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْداءَ وَ لا تَجْعَلْني‏ مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ (150)

[سورة الأعراف (۷): الآيات ۱۵۲ الى ۱۵۴]
إِنَّ الَّذينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ‏ سَيَنالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ ذِلَّةٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَرينَ (152)

[سورة يونس (۱۰): الآيات ۱۱ الى ۱۲]
وَ لَوْ يُعَجِّلُ‏ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجالَهُمْ‏ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا في‏ طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ (11)

[سورة يونس (۱۰): الآيات ۴۸ الى ۵۲]
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً ما ذا يَسْتَعْجِلُ‏ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ (50)
أَ ثُمَّ إِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِهِ آلْآنَ وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ‏ (51)

[سورة هود (۱۱): الآيات ۶۹ الى ۷۶]
وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهيمَ بِالْبُشْرى‏ قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ‏ حَنيذٍ (69)

[سورة الرعد (۱۳): الآيات ۵ الى ۷]
وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ‏ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلى‏ ظُلْمِهِمْ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَشَديدُ الْعِقابِ (6)

[سورة النحل (۱۶): الآيات ۱ الى ۲]
أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ‏ سُبْحانَهُ وَ تَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ (1)

[سورة الإسراء (۱۷): الآيات ۹ الى ۱۲]
وَ يَدْعُ الْإِنْسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالْخَيْرِ وَ كانَ الْإِنْسانُ عَجُولاً (11)

[سورة الإسراء (۱۷): الآيات ۱۶ الى ۲۲]
مَنْ كانَ يُريدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فيها ما نَشاءُ لِمَنْ نُريدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً (18)

[سورة الكهف (۱۸): الآيات ۵۷ الى ۵۹]
وَ رَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ لَوْ يُؤاخِذُهُمْ بِما كَسَبُوا لَعَجَّلَ‏ لَهُمُ الْعَذابَ بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلاً (58)

[سورة مريم (۱۹): الآيات ۸۳ الى ۹۲]
فَلا تَعْجَلْ‏ عَلَيْهِمْ إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا (84)

[سورة طه (۲۰): الآيات ۷۷ الى ۸۶]
وَ ما أَعْجَلَكَ‏ عَنْ قَوْمِكَ يا مُوسى‏ (83)
قالَ هُمْ أُولاءِ عَلى‏ أَثَري وَ عَجِلْتُ‏ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضى‏ (84)

[سورة طه (۲۰): الآيات ۸۷ الى ۹۶]
فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ فَقالُوا هذا إِلهُكُمْ وَ إِلهُ مُوسى‏ فَنَسِيَ (88)

[سورة طه (۲۰): الآيات ۱۰۸ الى ۱۱۵]
فَتَعالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ وَ لا تَعْجَلْ‏ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُقْضى‏ إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَ قُلْ رَبِّ زِدْني‏ عِلْماً (114)

[سورة الأنبياء (۲۱): الآيات ۳۶ الى ۴۰]
خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ‏ سَأُريكُمْ آياتي‏ فَلا تَسْتَعْجِلُونِ‏ (37)

[سورة الحج (۲۲): الآيات ۴۶ الى ۵۱]
وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ‏ بِالْعَذابِ وَ لَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ إِنَّ يَوْماً عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ (47)

[سورة الشعراء (۲۶): الآيات ۱۹۲ الى ۲۱۲]
أَ فَبِعَذابِنا يَسْتَعْجِلُونَ‏ (204)

[سورة النمل (۲۷): الآيات ۴۵ الى ۵۳]
قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ‏ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (46)

[سورة النمل (۲۷): الآيات ۶۶ الى ۷۵]
قُلْ عَسى‏ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذي تَسْتَعْجِلُونَ‏ (72)

[سورة العنكبوت (۲۹): الآيات ۵۱ الى ۵۵]
وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ‏ بِالْعَذابِ وَ لَوْ لا أَجَلٌ مُسَمًّى لَجاءَهُمُ الْعَذابُ وَ لَيَأْتِيَنَّهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (53)
يَسْتَعْجِلُونَكَ‏ بِالْعَذابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحيطَةٌ بِالْكافِرينَ (54)

[سورة الصافات (۳۷): الآيات ۱۷۱ الى ۱۸۲]
أَ فَبِعَذابِنا يَسْتَعْجِلُونَ‏ (176)

[سورة ص (۳۸): الآيات ۱۶ الى ۲۰]
وَ قالُوا رَبَّنا عَجِّلْ‏ لَنا قِطَّنا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسابِ (16)

[سورة الشورى (۴۲): الآيات ۱۶ الى ۲۰]
يَسْتَعْجِلُ‏ بِهَا الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِها وَ الَّذينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْها وَ يَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلا إِنَّ الَّذينَ يُمارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفي‏ ضَلالٍ بَعيدٍ (18)

[سورة الأحقاف (۴۶): الآيات ۲۱ الى ۲۵]
فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ‏ بِهِ ريحٌ فيها عَذابٌ أَليمٌ (24)

[سورة الأحقاف (۴۶): الآيات ۳۱ الى ۳۵]
فَاصْبِرْ كَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ‏ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ ما يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ (35)

[سورة الفتح (۴۸): الآيات ۱۶ الى ۲۰]
وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغانِمَ كَثيرَةً تَأْخُذُونَها فَعَجَّلَ‏ لَكُمْ هذِهِ وَ كَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنْكُمْ وَ لِتَكُونَ آيَةً لِلْمُؤْمِنينَ وَ يَهْدِيَكُمْ صِراطاً مُسْتَقيماً (20)

[سورة الذاريات (۵۱): الآيات ۱ الى ۱۴]
ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هذَا الَّذي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ‏ (14)

[سورة الذاريات (۵۱): الآيات ۲۴ الى ۳۷]
فَراغَ إِلى‏ أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ‏ سَمينٍ (26)

[سورة الذاريات (۵۱): الآيات ۴۷ الى ۶۰]
فَإِنَّ لِلَّذينَ ظَلَمُوا ذَنُوباً مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحابِهِمْ فَلا يَسْتَعْجِلُونِ‏ (59)

[سورة القيامة (۷۵): الآيات ۱۶ الى ۲۵]
لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ‏ بِهِ (16)
كَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ (20)

[سورة الإنسان (۷۶): الآيات ۲۳ الى ۳۱]
إِنَّ هؤُلاءِ يُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ وَ يَذَرُونَ وَراءَهُمْ يَوْماً ثَقيلاً (27)

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی