دکتر محمد شعبانی راد

نورِ گویا! قلبِ پُرحرف! هذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِ!

Talkative heart!
Light, speaks!
Light says: Wash the dishes!
It seems that my heart’s luminous mechanism is activated!
My heart has a lot to say.

«نطق» یکی از هزار واژه مترادف «نور» است.
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«الْمِنْطَقُ‏ و الْمِنْطَقَةُ: ما يُشَدُّ به الوَسَطُ»
«حبل تشدّ به وسطها للمهنة [للخدمة]»
«کمربند – کمربند خدمت»
«انْتَطَقَ‏: كمربند بست.»
«تَمَنْطَقَ: بر كمر خود كمربند بست.»
«تَنَطَّقَ: كمربند بست.»
«نطق، نوری است که وارد قلب میشه، قارب النّجاة»
«نطق، ترجمه نور به حروف است!»
+ «کلم – کلمة الله»
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ ع
وَ اعْلَمُوا أَنْ عَلِيّاً لَكُمْ أَفْضَلُ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ لِأَنَّهُ مُتَرْجِمٌ لَكُمْ عَنْ كِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى‏.»
حدیث زیبای عمران صابی و امام رضا ع:
« … وَ النُّورُ فِي هَذَا الْمَوْضِعِ أَوَّلُ فِعْلِ اللَّهِ الَّذِي هُوَ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‏
وَ الْحُرُوفُ هِيَ الْمَفْعُولُ بِذَلِكَ الْفِعْلِ
وَ هِيَ الْحُرُوفُ الَّتِي عَلَيْهَا الْكَلَامُ وَ الْعِبَارَاتُ
كُلُّهَا مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَّمَهَا خَلْقَهُ وَ هِيَ ثَلَاثَةٌ وَ ثَلَاثُونَ حَرْفاً …

… فَالْخَلْقُ‏ الْأَوَّلُ‏ مِنَ‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏ الْإِبْدَاعُ‏ لَا وَزْنَ‏ لَهُ‏ وَ لَا حَرَكَةَ وَ لَا سَمْعَ وَ لَا لَوْنَ وَ لَا حِسَّ
وَ الْخَلْقُ الثَّانِي الْحُرُوفُ لَا وَزْنَ لَهَا وَ لَا لَوْنَ وَ هِيَ مَسْمُوعَةٌ مَوْصُوفَةٌ غَيْرُ مَنْظُورٍ إِلَيْهَا
وَ الْخَلْقُ الثَّالِثُ مَا كَانَ مِنَ الْأَنْوَاعِ كُلِّهَا مَحْسُوساً مَلْمُوساً ذَا ذَوْقِ مَنْظُوراً إِلَيْهِ
وَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَابِقٌ لِلْإِبْدَاعِ لِأَنَّهُ لَيْسَ قَبْلَهُ عَزَّ وَ جَلَّ شَيْ‏ءٌ وَ لَا كَانَ مَعَهُ شَيْ‏ءٌ
وَ الْإِبْدَاعُ سَابِقٌ لِلْحُرُوفِ وَ الْحُرُوفُ لَا تَدُلُّ عَلَى غَيْرِ أَنْفُسِهَا … »
«نور در اينجا اولين فعل خدا است كه او نور سماوات و زمين است.
حروف مفعول همين فعل است و اينها همان حروفى هستند كه از آنها كلام و عبارات از جانب خدا صادر مى‌شود كه به مردم و مخلوق آنها را آموخت و تعدادشان سى و سه حرف است …
… پس اولين خلق خدا ابداع بود كه نه وزن داشت و نه حركت و نه سمع و نه رنگ و نه حس
خلق دوم حروف بودند كه آنها نيز وزن و رنگ نداشتند اما مسموع و موصوف بودند اما به خود آن حروف نظرى از نظر معنى نبود.
خلق سوم انواع مختلف از محسوسات و ملموسات بود كه داراى طعم و مزه هستند و خود آنها مورد نظر بودند(مانند آب زمين آسمان)
خداوند تبارك و تعالى پيش از ابداع بود زيرا چيزى قبل از خدا وجود نداشته و نه با او چيزى بوده
اما ابداع قبل از حروف به وجود آمد و حروف جز بر نفس خود دلالت ندارند.»

«ن وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ»
نون، سوگند به قلم و آنچه مى‌‏نويسند.

«مَغْرَسُ الْكَلَامِ الْقَلْبُ وَ مُسْتَوْدَعُهُ الْفِكْرُ وَ مُقَوِّيهِ الْعَقْلُ وَ مُبْدِيهِ اللِّسَانُ
وَ جِسْمُهُ الْحُرُوفُ وَ رُوحُهُ الْمَعْنَى وَ حِلْيَتُهُ الْإِعْرَابُ وَ نِظَامُهُ الصَّوَابُ.»
«مُقَوِّيهِ الْعَقْلُ  + وَ الْعَقْلَ تَرْجُمَانُ الْعِلْمِ»

قلبِ پُرحرف!
قلبِ ناطق!
قلبِ پویا و ناطق!
نورِ ناطق!
نورِ سخنگو!
«نورِ گویا!»
«کتاب گویا!»: «هذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِ»
مثال زیبای «کتاب صوتی: audiobook»
«نورِ روشنگر!»
اسم نورتو میدونی؟!
باید نورتو بشناسی!
نور بهت میگه …
و تو میگی: نور گفت: …
«رفتارت میگه که قلبت نورانی شده!»
زبان نور، زبان اصلی است! زبان اوّل است! زبان «لغو» نیست!

مثال زیبای «کتاب صوتی: audiobook»
گوشهای قلبی که مکانیسم نورانی‌اش فعال شده، انگاری مدام صدای نورِ سخنگوی خودشو میشنوه!
+ مثال «عینکهای هولوگرام و واقعیت افزوده»
حسود، خودش را از شنیدن و دیدن و فهمیدن این سخنان نورانی، محروم می کند!
«لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها»
[سورة الأعراف (۷): الآيات ۱۷۹ الى ۱۸۱]
وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ
لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها
أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ (۱۷۹)
و در حقيقت، بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده‌‏ايم.
[چرا كه‏] دلهايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمى‏‌كنند،
و چشمانى دارند كه با آنها نمى‌‏بينند،
و گوشهايى دارند كه با آنها نمى‏‌شنوند.
آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه‏‌ترند. [آرى،] آنها همان غافل‏‌ماندگانند.

نخستین نعمت خدای مهربان به انسان، قلب پویا و ناطق به نور هدایت است!

[سورة النحل (۱۶): الآيات ۱۴ الى ۱۸]
وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَها وَ تَرَى الْفُلْكَ مَواخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (۱۴)
و اوست كسى كه دريا را مسخّر گردانيد تا از آن گوشت تازه بخوريد، و پيرايه‌‏اى كه آن را مى‌‏پوشيد از آن بيرون آوريد. و كشتيها را در آن، شكافنده [آب‏] مى‌‏بينى، و تا از فضل او بجوييد و باشد كه شما شكر گزاريد.

نخستین نعمت خدای مهربان به انسان، قلب پویا و ناطق است. + مقاله «نور، راز شادابی!»
امام هادی علیه السلام: 
رُوِی عَن الإمَامِ أبِی‌الحَسَنِ عَلِیّ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) رِسَالَتُهُ (علیه السلام) فِی الرَّدِّ عَلَی أهْلِ الْجَبْرِ وَ التَّفْوِیضِ وَ إثْبَاتِ الْعَدْلِ وَ الْمَنْزِلَهًُْ بَیْنَ الْمَنْزِلَتَیْنِ …
فَأَوَّلُ نِعْمَهًِْ اللَّهِ عَلَی الْإِنْسَانِ صِحَّهًُْ عَقْلِهِ وَ تَفْضِیلُهُ عَلَی کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِهِ بِکَمَالِ الْعَقْلِ وَ تَمْیِیزِ الْبَیَانِ
وَ ذَلِکَ أَنَّ کُلَّ ذِی حَرَکَهًٍْ عَلَی بَسِیطِ الْأَرْضِ هُوَ قَائِمٌ بِنَفْسِهِ بِحَوَاسِّهِ مُسْتَکْمِلٌ فِی ذَاتِهِ

فَفَضَّلَ بَنِی آدَمَ بِالنُّطْقِ الَّذِی لَیْسَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الْخَلْقِ الْمُدْرِکِ بِالْحَوَاسِّ
فَمِنْ أَجْلِ النُّطْقِ مَلَّکَ اللَّهُ ابْنَ آدَمَ غَیْرَهُ مِنَ الْخَلْقِ حَتَّی صَارَ آمِراً نَاهِیاً وَ غَیْرُهُ مُسَخَّرٌ لَهُ کَمَا قَالَ اللَّهُ کَذلِکَ سَخَّرَها لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللهَ عَلی ما هَداکُمْ
وَ قَالَ
وَ هُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِیًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَها
وَ قَالَ
وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَکُمْ فِیها دِفْءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ.
وَ لَکُمْ فِیها جَمالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُونَ.
وَ تَحْمِلُ أَثْقالَکُمْ إِلی بَلَدٍ لَمْ تَکُونُوا بالِغِیهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ
فَمِنْ أَجْلِ ذَلِکَ دَعَا اللَّهُ الْإِنْسَانَ إِلَی اتِّبَاعِ أَمْرِهِ وَ إِلَی طَاعَتِهِ بِتَفْضِیلِهِ إِیَّاهُ بِاسْتِوَاءِ الْخَلْقِ وَ کَمَالِ النُّطْقِ وَ الْمَعْرِفَهًِْ بَعْدَ أَنْ مَلَّکَهُمْ اسْتِطَاعَهًَْ مَا کَانَ تَعَبَّدَهُمْ بِهِ.

در رساله‌ی امام هادی علیه السلام در ردّ نظر اهل جبر و تفویض و در اثبات عدل و مقامی بین جبر و اختیار روایت شده است: …
نخستین نعمتی که خداوند به انسان داد، صحّت و سلامت خرد و برتری دادن او بر بسیاری از آفریدگان خویش، به کمال خرد و قوای تشخیص آشکار بین حق و باطل است؛ و این از آن روست که هر جنبنده‌ای به پهنه‌ی زمین به‌واسطه‌ی حواسّ خود [زنده و] برپا و در درون خود پویاست! امّا آدمیزاده را به‌واسطه‌ی نطق بر دیگران برتری داده که نطق در دیگر آفریده‌ها نیست و به‌وسیله‌ی حواسّ ادراک نمی‌شود. پس به خاطر نطق است که خدا آدمیزاده را بر دیگر آفریدگان چیرگی داده تا بدان جا که امر و نهی‌کننده گشته و دیگران در تسخیر او هستند، چنانکه خدا فرموده است:
همچنین آن‌ها را رام شما ساخت تا خدا را به شکرانه‌ی آنکه هدایتتان کرده است، به بزرگی یاد کنید.
و فرمود:
وَ هُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِیًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَها
و فرمود:
وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَکُمْ فِیها دِفْءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ. وَ لَکُمْ فِیها جَمالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُونَ* وَ تَحْمِلُ أَثْقالَکُمْ إِلی بَلَدٍ لَمْ تَکُونُوا بالِغِیهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ.
و از این رو خداوند انسان را به پیروی از فرمان و اطاعت خود دعوت فرمود چراکه او را به شکلی درست و منظم خلقت کرد و کمال نطق و [خردورزی] و شناخت بر دیگران برتری داد و به او توان و استطاعتی مرحمت کرد که بدانچه فرموده بندگی کند.

مشتقات ریشه «نطق» 12 بار در قرآن تکرار شده است.

[سورة الأنبياء (21): الآيات 61 الى 70]
قالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبيرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ كانُوا يَنْطِقُونَ‏ (63)
ثُمَّ نُكِسُوا عَلى‏ رُؤُسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ ما هؤُلاءِ يَنْطِقُونَ‏ (65)
[سورة الصافات (37): الآيات 83 الى 100]
ما لَكُمْ لا تَنْطِقُونَ‏ (92)

[سورة المؤمنون (23): الآيات 62 الى 71] + «نطق و لغة»
وَ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ لَدَيْنا كِتابٌ يَنْطِقُ‏ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (62)

[سورة النمل (27): الآيات 15 الى 19]
وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ وَ قالَ يا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ‏ الطَّيْرِ وَ أُوتينا مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ إِنَّ هذا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبينُ (16)

[سورة النمل (27): الآيات 76 الى 85]
وَ وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ بِما ظَلَمُوا فَهُمْ لا يَنْطِقُونَ‏ (85)

[سورة فصلت (41): الآيات 21 الى 25]
وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذي أَنْطَقَ‏ كُلَّ شَيْ‏ءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (21)

[سورة الجاثية (45): الآيات 26 الى 30]
هذا كِتابُنا يَنْطِقُ‏ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (29)

[سورة الذاريات (51): الآيات 15 الى 23]
فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ‏ (23)

[سورة النجم (53): الآيات 1 الى 10]
وَ ما يَنْطِقُ‏ عَنِ الْهَوى‏ (3)

[سورة المرسلات (77): الآيات 29 الى 40]
هذا يَوْمُ لا يَنْطِقُونَ‏ (35)

نطق - کتابت - کلام

الإمام الصادق عليه السلام‏- لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ-:
تَأَمَّل يا مُفَضَّلُ ما أنعَمَ اللَّهُ تَقَدَّسَت أسماؤُهُ بِهِ عَلَى الإِنسانِ، مِن هذَا النُّطقِ الَّذي يُعَبِّرُ بِهِ عَمّا في ضَميرِهِ، وما يَخطُرُ بِقَلبِهِ، ونَتيجَةِ فِكرِهِ، وبِهِ يَفهَمُ عَن غَيرِهِ ما في نَفسِهِ، ولَولا ذلِكَ كانَ بِمَنزِلَةِ البَهائِمِ المُهمَلَةِ الَّتي لا تُخبِرُ عَن نَفسِها بِشَي‏ءٍ، ولا تَفهَمُ عَن مُخبِرٍ شَيئاً.
وكَذلِكَ الكِتابَةُ، بِها تُقَيَّدُ أخبارُ الماضينَ لِلباقينَ، وأخبارُ الباقينَ لِلآتينَ، وبِها تُخَلَّدُ الكُتُبُ فِي العُلومِ وَالآدابِ وغَيرِها، وبِها يَحفَظُ الإِنسانُ ذِكرَ ما يَجري بَينَهُ وبَينَ غَيرِهِ مِنَ المُعامَلاتِ وَالحِسابِ، ولَولاهُ لَانقَطَعَ أخبارُ بَعضِ الأَزمِنَةِ عَن بَعضٍ، وأخبارُ الغائِبينَ عَن أوطانِهِم، ودَرَسَتِ العُلومُ، وضاعَتِ الآدابُ، وعَظُمَ ما يَدخُلُ عَلَى النّاسِ مِنَ الخَلَلِ في امورِهِم ومُعامَلاتِهِم، وما يَحتاجونَ إلَى النَّظَرِ فيهِ مِن أمرِ دينهِم، وما رُوِيَ لَهُم مِمّا لا يَسَعُهُم جَهلُهُ، ولَعَلَّكَ تَظُنُّ أنَّها مِمّا يُخلَصُ إلَيهِ بِالحيلَةِ وَالفِطنَةِ، ولَيسَت مِمّا اعطِيَهُ الإِنسانُ مِن خَلقِهِ وطِباعِهِ.
وكَذلِكَ الكَلامُ إنَّما هُوَ شَي‏ءٌ يَصطَلِحُ عَلَيهِ النّاسُ فَيَجري بَينَهُم، ولِهذا صارَ يَختَلِفُ فِي الامَمِ المُختَلِفَةِ بِأَلسُنٍ مُختَلِفَةٍ، وكَذلِكَ الكِتابَةُ كَكِتابَةِ العَرَبِيِّ وَالسِّريانِيِّ وَالعِبرانِيِّ وَالرّومِيِّ وغَيرِها مِن سائِرِ الكِتابَةِ الَّتي هِيَ مُتَفَرِّقَةٌ فِي الامَمِ، إنَّمَا اصطَلَحوا عَلَيها كَمَا اصطَلَحوا عَلَى الكَلامِ، فَيُقالُ لِمَنِ ادَّعى‏ ذلِكَ، إنَّ الإِنسانَ وإن كانَ لَهُ فِي الأَمرَينِ جَميعاً فِعلٌ أو حيلَةٌ فَإِنَّ الشَّي‏ءَ الَّذي يَبلُغُ بِهِ ذلِكَ الفِعلَ وَالحيلَةَ عَطِيَّةٌ وهِبَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وجَلَّ في خَلقِهِ، فَإِنَّهُ لَولَم يَكُن لَهُ لِسانٌ مُهَيَّأٌ لِلكَلامِ، وذِهنٌ يَهتَدي بِهِ لِلُامورِ لَم يَكُن لِيَتَكَلَّمَ أبَداً.
ولَو لَم يَكُن لَهُ كَفٌّ مُهَيَّأَةٌ وأصابِعُ لِلكِتابَةِ لَم يَكُن لِيَكتُبَ أبَداً، وَاعتَبِر ذلِكَ مِنَ‏ البَهائِمِ الَّتي لا كَلامَ لَها ولا كِتابَةَ، فَأَصلُ ذلِكَ فِطرَةُ البارِئ جَلَّ و عَزَّ وما تَفَضَّلَ بِهِ عَلى‏ خَلقِهِ، فَمَن شَكَرَ اثيبَ، ومَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ العالَمينَ.

امام صادق عليه السلام‏- به مفضّل بن عمر-:
اى مفضّل!
در اين نعمت گويايى كه خداوندِ پاك‌نام به انسان ارزانى داشته است، بينديش؛ نعمتى كه با آن، آنچه را در درون اوست و آنچه را در دلش مى‏‌گذرد و آنچه را از انديشه‏‌اش مى‏‌گذرد، بازگو مى‌‏كند و به وسيله آن، به آنچه در درون ديگران است، پى مى‌‏برد.
و اگر نبود نعمت گويايى، آدمى به سان حيوانات زبان‌‏بسته‏‌اى بود كه نه از خود خبرى مى‌‏دهد، و نه از خبردهنده‏‌اى چيزى مى‌‏فهمد.
و نعمت خطّ و نوشتن كه با آن، خبرهاى رفتگان براى ماندگان، و خبرهاى ماندگان براى آيندگان ثبت مى‌‏شود و با آن، دانش‏ها و فرهنگ‏ها و غير آن در كتاب‏ها جاويدان مى‌‏شوند، و با آن، داد و ستدها و حساب و كتاب‏هايى كه ميان افراد انسان مى‏‌گذرد، محفوظ مى‏‌ماند. اگر خط و نوشتن در ميان نبود، از زمانى براى زمان ديگر، خبرى نمى‏‌مانْد، و دورشدگانِ از وطن‏‌هايشان نمى‏‌توانستند از خود، خبرى برسانند، و دانش‏ها و معارف، از بين مى‏‌رفت، و آداب و فرهنگ‏ها نابود مى‌‏شدند، و در كارها و داد و ستدهاى مردمان و امور دينشان كه به نگريستن [و انديشيدن‏] در آن نيازمندند، و رواياتى كه دانستن آنها برايشان ضرور است، خلل بسيار وارد مى‏‌شد. شايد تو گمان ببرى كه آن خط (و نوشتن)، امرى است كه با چاره‌‏گرى و انديشه به آن رسيده مى‌‏شود و چيزى نيست كه در وجود و سرشت انسان نهاده شده باشد،
و ممكن است همين گمان را در باره زبان [و گفتار] داشته باشى كه مردم، آن را ساخته‏‌اند و بر آن، سازش كرده‏‌اند و در ميانشان جريان دارد. از همين رو، در ميان اقوام گوناگون، زبان‏هاى گوناگون وجود دارد، چنان كه خط نيز اين گونه است، مانند خطّ عربى، سريانى، عِبرى، رومى و ديگر خطهايى كه در ميان امّت‏ها پراكنده است. بر خط نيز سازش كرده‏‌اند، همچنان كه بر زبان؛ امّا به كسى كه چنين ادّعا كند [و بگويد كه اين پديده‏‌ها، زاييده محض فكر و چاره‏‌گرى آدمى هستند و ريشه در نهاد خدادادى انسان ندارند]، گفته مى‏شود: درست است كه انسان در اين هر دو چيز (خط و زبان)، تأثير عملى يا فكرى داشته است؛ امّا آنچه او را به آن عمل و فكر مى‌‏رساند، نعمت‏هايى است كه خداوند به او بخشيده و در وجودش نهاده است. اگر زبانى آماده براى سخن گفتن و ذهنى كه با آن به كارها راه‏نمايى مى‌‏شود، در اختيار نداشت، هرگز نمى‌‏توانست سخن بگويد؛ و اگر دست و انگشتانى مناسب براى نوشتن نداشت، هرگز نمى‏‌توانست بنويسد. اين را از حيوانات كه نه زبانى دارند و نه خطّى، درياب. بنا بر اين، ريشه و خاستگاه آن، آفرينش خداوند عز و جل و نعمت‏هاى است كه در وجود آدمى نهاده است. پس، هر كه سپاس‏گزار باشد، پاداش مى‏‌يابد، و هر كه ناسپاسى كند، البتّه خداوند از جهانيان، بى‌‏نياز است.

كلامُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ مَنْطِقُهُ

منطق قلب اهل یقین، همان نور و ظلمت است!
قلب سلیم منطقی فکر میکنه!
قلب سلیم، چشمش به نور است. «عین شکری».
شنیدی میگن: منطقی باش «be logical»، منطقی فکر کن! از روی حساب حرف بزن! چرت و پرت نگو! و …
انگاری هر کسی که با قلبش کلام نورانی را بفهمد و بر اساس آن سخن بگوید، منطقی است و هر کسی که از روی بخل و حسد خویش صحبت کند، کانه چرت و پرت می گوید.
آیا این مطلب با عقل شما منطقی بنظر نمی‌رسد: خدایی که ما رو خلق کرده، آیا ما رو جوری خلق کرده که بتونیم امر و نهیشو بفهمیم و اجرا کنیم یا نتونیم امر و نهیشو بفهمیم؟
اگه ما نتونیم دستورات اونو متوجه بشیم و کار اشتباهی از ما سر بزنه، آیا این درسته که ما رو بخاطر این اشتباه،
مجازات کنند، در حالیکه وسیله‌ای برای فهم دستورات، برای ما قرار داده نشده؟! خالق در خلقت مخلوقش، چیزی
قرار داده، مختص خودش (یعنی خدا)، و برای صحبت کردن با او (یعنی مخلوق)، و این وسیله چیزی است که هزار
اسم داره و هزار اسم اونو به ما می فهمونن! اسم مشهورش قلب است! یعنی چیزیکه دائما تاریک و روشن میشه،
بین تاریکی و روشنایی جابجا میشه. و اسامی دیگری همچون نفس و عقل و … هر کدومشون یه چیزی راجع به این وسیله‌ی عجیبِ درونِ ما میگن!
پس ما ابزاری ناپیدا و پنهان درون خود داریم که همون حال درونی ماست که مدام تغییر میکنه و دگرگون میشه و با این تغییراتش، به ما چیزی می‌فهمونه و این مکان، یعنی قلبِ در حال تحول و تغییر بین نور و ظلمت، همان جایی است که دست ما به اونجا نمی‌رسه «عجز» و هر کاری اینجا صورت میگیره، کار خداست نه کار ما «الله یقبض و یبصط»، پس میشه معجزه، یعنی همون آیاتِ انفسیِ درون ما، لذا منطقی بنظر می رسد که ما با داشتن این ابزار یعنی قلب که کارش شنیدن و فهمیدن کلام نورانی خداست، از نور هدایت خدا بهره‌مند بشیم و به این دستورات، حالا با اختیار و توانی که داریم، عامل بشیم و این فرآیند واقعا خیلی منطقی بنظر می رسه. اما کسی که با قلبش نور و ظلمت رو درک نکنه، این مطلب برای او غیر منطقی است! چون او به منطق نرسیده است! به نطق نرسیده است! به کلام نورانی خالق خود، شنوا و بینا نشده است! از نور بهره‌ای نبرده است! کدام نور؟ همان نورِ نزدیک شده به قلب و درون قلب که با حضورش درون قلب اهل یقین یه جور مطلب علمی یا کلام الهی را تفهیم می نماید.
قلب عاشق قلبی است که مدام با این نور سیر میکند! چسبیده به نور است و از نور جدا نمی‌شود و این معنای واقعی عشق است! عشق به نور.
نکته اینجاست که ما هنوز این ابزار درونی خودمونو خوب نشناختیم! قلبمونو خوب نشناختیم! نمی‌دونیم قلبمون تو چه وضعیتی است! انگاری زبان اونو هنوز یاد نگرفتیم! مثل اینکه یه نفر در کشور بیگانه است و اونا هر چی میگن، متوجه حرفهاشون نمیشه!
قلب زبان گویایی دارد‌! گویا تر از هر زبانی که فکرشو بکنی! الفبای زبان قلب دو حرفی است یکی نور و دیگری ظلمت! این زبان آنلاین اهل بهشت است. این زبان مَلَک موکّل است.
این نور در قلب به حروف و کلمات دنیایی ترجمه می شود و کسی که این نور را درون قلب خود دارد، کلامش از این نور سرچشمه می گیرد و حالا او منطقیِ منطقی سخن می گوید! عجیب ابزاری است این قلب! هم رابطه ما را با خالق برقرار می کند تا کلام او را بفهمیم و هم به گونه‌ای نیست که بشه خدا رو – اعوذ بالله – به چنگ بیاوریم و ببینیم که بالاخره او چیست و کیست! نمیشه سر از کار خدا در آورد و همین خودش شرط خدا بودن است! اگه بشه سر از کار او در آورد که دیگه نمیشه بهش بگیم خدا! در عین حال که نمیشه سر از کارش در بیاریم، ولی تو‌ی قلبمون، به قدر حاجت و نیاز برای خوب زندگی کردن، رزق و روزی ما رو بهمون میده و به ما یاد میده و می‌فهمونه چکار کنیم و چکار نکنیم و این همون اعمال هدایت نورانی خداوند است بر بندگان، و کاملا منطقی بنظر می‌رسد که یه همچین ابزاری در خلقت ما باید باشد تا خیر و شر را بفهمیم. حسود با حسادتش، اختیارا این توانایی قلبشو کور میکنه: «لهم قلوب لا یفقهون بها» قلبی که تفقه نداشته باشه به درد نخواهد خورد. اهل یقین ابزار تفقه بسیار هوشیاری دارند و به محض اینکه متوجه میشن، قلب داره بوی تاریکی میگیره، می‌فهمن خدا داره به اونا تذکر میده و راجع به چیزی ازشون ایراد میگیره و ضمن استغفار، یه جورایی اگه به صلاحشون باشه، متوجه میشن داستان چیه و کجا دسته‌گل به آب دادند!
پس ببین ما تنها نیستیم! زوج هستیم! قرین نور شده‌ایم!
تنها، فقط خداست! فرد، فقط اوست! بگو که فقط او تنها و فرد است «قل هو الله احد» و این اقرار یک اعتقاد عمیق قلبی اهل یقین است! و همه جز خدا، زوج هستند یعنی با نور، زوج می شوند، کانه با مخلوق نورانی خدا جفت و قرین می‌شوند تا حیات در وجودشان ایجاد شود و استمرار داشته باشد.
نور در مُلک سر راه ما قرار گرفت، بایستی این نور را در ملکوت قلبت هم پیدا کنی و باهاش آشنا بشی! این نور به همه درد می خوره! اصلا بدون این نور، کارا همه لنگه! ما بی نور هیچیم و مرده! و با نور، زنده و جاوید! مادامیکه قلب داره با نور می تپه زنده است و کلام مافوقشو، آن به آن، میشنوه و میبینه و می‌فهمه! همینکه رو به افول و تاریکی میره، فورا به دست و پا می‌افته که ای وای دارم میمیرم! نکنه نسبت به نور بی‌توجه شدم؟! دقیقا همینه! دو قبله بیشتر نیست: نور و تاریکی! وقتی پشت به نور می‌کنی ، کانه رو به تاریکی نموده‌ای و وقتی پشت به تاریکی میکنی، در واقع رو به نور هستی! هر کاری که میخوای انجام بدهی، یا باید با نظر خودت باشه «تمنّا»، یا با نظر خالقت باشه «تقدیر»! ببین چه خالق بخشنده‌ای داریم! ما را عین خودش صاحب‌نظر خلق نموده، اما عاقل می‌فهمد نظر ما کجا و نظر خالق کجا! لذا هنگام تصمیم گیری، نظر خالق را بر نظر خود ترجیح داده و می‌پسندد و عمل می‌کند و از فیدبک نورانی قلبش، متوجه می‌شود که مسیر رو، درست داره میره جلو! و لذا درخواست «اهدنا الصراط المستقیم» مشمول حالش شده، چون قلبش با نوری که اخذ می‌نماید آن به آن راه راست را به او می فهماند.

ببین داستان خیمه و بیت زیباست!
نمیشه اگه با نور در مُلک آشنا شدی، دنبالش در ملکوت قلبت نگردی! قراره با ارسال رسل و انزال کتب، آخرش هر کسی که اهل یقینه، قلبش به درجه و سواد خودش، به نور حکمت برسه یعنی این قلب با یاد علوم نورانی در ملکوت و فضای روحانی قلبش، بفهمه راه راست چیه و خوب و بد رو از هم جداسازی کنه.
«رَبَّنا وَ ابْعَثْ فيهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ‏ الْكِتابَ‏ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ»
«لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ‏ الْكِتابَ‏ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي‏ ضَلالٍ مُبينٍ»
«هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ‏ الْكِتابَ‏ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي‏ ضَلالٍ مُبينٍ»
پس «نور» با تعلیمِ «نور»، بالاخره قلوبی رو روشن به «نور حکمت» می‌نماید «نور علی نور»، بطوریکه از روی نور و ظلمت قلب بشه فهمید که چکار باید بکنیم و چه کاری نباید بکنیم.
آیا با این اوصاف لازم نیست که قبض و بسط قلبی رو خوب یاد بگیریم؟!
از این مهمتر و واجب تر هم کاری هست که باید اول اونو یاد بگیریم بعدا اینو؟!
واقعا تا قلب روشن نشه، هیچکاری نباید انجام بشه! هر کاری انجام بدیم اشتباه از آب در میاد! باید اول کلام نورانی خدا را با قلبمان بشنویم و ببینیم و بفهمیم و اونوقت این کلام رو بهش عمل کنیم.
ما چقدر می فهمیم؟! هر کس به میزان تحصیل نور با قلبش، توان فهمیدن دارد.
این همون تفقه قلب سلیم مفید معتاد به نور است. خوراک قلب، نور است! الله نور السماوات و الارض، خدای مهربان خالق نور هدایت است برای همه مخلوقاتش. همه مخلوقات خدای خودشونو میشناسن! همه مخلوقات رزق نورانی خودشون رو میشناسن! چرا قلب ما نباید اسم نور خودشو بشناسه! باید کلام نورانی خدا، در قلب ما غریبه نباشد! آشنا باشد! خودی باشد! از خود باشد! ما هم باید خودی باشیم و از آل نور باشیم یعنی منا اهل البیت ع باشیم.
پس وقتی قلب، نور و ظلمت رو بفهمه، از اهل نور است! قلب فقط با کلام ربّ خویش آرام می‌شود و بس! انگاری کلام دلنشین برای قلوب سلیم اهل یقین، فقط نور است. چه نور زیبا و عجیبی است! پس راه معرفت و شناخت خدا در واقع معرفت به همین نور امر و نهی ذات اقدس الهی است که قلب سلیم، از این نور، تغذیه علمی می شود.
تا زمانی که قلب این کلام را نشنود انگاری نورش را معطل نگه داشته «الْبِئْرُ الْمُعَطَّلَةُ الْإِمَامُ الصَّامِتُ» و وقتی کلام را شنید و عمل نمود، برای خود قصر بهشتی ساخته «وَ الْقَصْرُ الْمَشِيدُ الْإِمَامُ النَّاطِقُ» پس قلب ناطق ارزش دارد.
قلبی که مفید نباشد و نور را نفهمد و امر و نهی را درک ننماید، پس چگونه می‌تواند این قلب ما را یاری کند تا راه راست را در زندگی پیدا کنیم؟!
… ببخشید که این دلنوشته یه کمی طولانی شد! مقاله نور گویا و قلب پرحرف همینه دیگه!

نور حکمت، توی مسیرش هر جا که برسه، روشنایی و آبادانی ایجاد میکنه!
آیا کسی هست که قبل از مرگش با این نور حکمت، قلبش روشن شده باشه؟!

امام على عليه السلام:
«أ لا مُنتَبِهٌ مِن رَقدَتِهِ قبلَ حينِ مَنِيَّتِهِ؟!»
آيا كسى هست كه پيش از فرا رسيدن مرگش، از خواب بيدار شود؟
اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی