Worthless desires of an envious person!
«بقل»، «قثأ»، «فوم»، «عدس»، «بصل» در معنای مذموم،
از هزار واژگان مترادف «حسد» هستند.
«بقل النبت: ظهر»
«بَقَلَ وَجْهُ الصّبىّ: چهره بچّه شاداب شد.»
«بَقَلَ الشيءُ: آن چيز بر آمد و آشكار شد.»
«بَقَلَ وَجْهُ الغُلامِ: موى صورت آن جوان روئيد.»
کتاب فقه اللغه: «فإذا اخْضَرَّ شَارِبُه، و أخَذَ عِذَارُهُ يَسِيلُ، قِيلَ: قَدْ بَقَل وَجْهُهُ»
«بَقَلَ ناب البعير: دندان شتر روئيد.»
+ مفهوم «آشکار – ظهر»
«أَبْقَلَ: آشكار شد.»
بقّال: «الْبَقَّالِيَّةُ: ذاتُ البَقْلِ»
«بَقل: سبزى»
***
«قثاء: خيار»
***
«فُوم: سير، گندم، نخود، نان و ديگر حبوبات كه از آنها نان بدست ميايد.»
در کتاب مجمع البیان از امام باقر عليه السّلام نقل شده كه فوم، گندم است.
«الْفُومُ: الحنطة، و قيل: هي الثّوم»
«الْفُومُ الْحِنْطَةُ. وَ الْخُبْزُ أَيْضاً.
«الفُومُ: گندم كه به معنى سير هم گفته شده.»
***
«عَدَسَة: جوشهاى ريز پوست بدن كه به شكل عدس است.»
+ مفهوم «آشکار – ظهر»
***
«البَصَل: پياز»
***
از این 5 واژه مفهوم چیزی که آشکار میشود، بطوریکه با چشم سر دیده شود، استنباط میشود!
انگاری چون چشم دل حسود از دیدن نور معجزات علمی موسی ع نابیناست،
بدنبال چیزهایی میگرده که خودش ببینه تا باور کنه!
حسودی که پشت به نورش میکنه و رو به تمنا، خدا هم اونو با تمناهاش تنها میذاره و تمناهاشو اصلا برای او تقدیر میکنه! داستان تکراری قوم بنی اسرائیل که به تقدیری بنام منّ و سلوی پشت کردند و خواهان سبزی و خیار و سیر و گندم و عدس و پیاز شدند و خدا هم همانهایی را که می‌خواستند برای آنها فراهم نمود!
داستان تکراری خواسته‌های بی‌ارزش حسود:
سبزى و خيار و سير و گندم و عدس و پياز
چشم حسود بدنبال اینجور چیزهاست!
گزینه با ارزش آسمانی و ملکوتی رو ول کرده، و بدنبال چیزهای بی ارزش زمینی است!
دوازده چشمۀ آب زمزم و منّ و سلوی رو رها کرده، و رو آورده به این گرینه‌ها!
چی رو با چی عوض میکنه؟!
اهل شک بجای اینکه در آسمان به جستجوی نور آشکار علم آل محمد ع بگردند متاسفانه خواهان یافتن و آشکار شدن و رسیدن به آرامش در زمین هستند حال آنکه زمین قلب به خودی خود دارای نور علم نیست و باید این نور از آسمان به زمین قلب آنها بتابد اما اهل شک بخاطر حسدی که نسبت به آسمان دارند نمی خواهند اسمی از آسمان برده شود و خودشان در زمین بسیار به زحمت می افتند اما آخرش هم چیزی گیرشون نمی آید … « فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها » این آیه اشاره به همین مطالب قوم بنی اسرائیل دارد.
[سورة البقرة (۲): آية ۶۱]
وَ إِذْ قُلْتُمْ يا مُوسى
لَنْ نَصْبِرَ عَلى طَعامٍ واحِدٍ
فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها
قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ
اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَكُمْ ما سَأَلْتُمْ
وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ
وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ
ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ
وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ
ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ (۶۱)
و چون گفتيد:
«اى موسى، هرگز بر يك [نوع] خوراك تاب نياوريم،
از خداى خود براى ما بخواه تا از آنچه زمين مىروياند،
از [قبيل] سبزى و خيار و سير و عدس و پياز، براى ما بروياند.»
[موسى] گفت:
«آيا به جاى چيز بهتر، خواهان چيز پستتريد؟
پس به شهر فرود آييد، كه آنچه را خواستهايد براى شما [در آنجا مهيا]ست.»
و [داغ] خوارى و نادارى بر [پيشانى] آنان زده شد،
و به خشم خدا گرفتار آمدند؛
چرا كه آنان به نشانههاى خدا كفر ورزيده بودند، و پيامبران را بناحق مىكشتند؛
اين، از آن روى بود كه سركشى نموده، و از حد درگذرانيده بودند.
داستانهای تکراری خواسته‌های بی‌ارزش اهل حسادت بجای گزینۀ با ارزش نور!
امام عسکری علیه السلام:
اذْکُرُوا إِذْ قَالَ أَسْلَافُکُمْ.
[به یادآورید آن زمانی را که] پیشیینیان شما [ای قوم یهود!] این کلمات را گفتند …
علیّ‌بن‌إبراهیم رحمة الله علیه:
أَنَّهُ لَمَّا أَخْرَجَ مُوسَی (علیه السلام) بَنِی‌إِسْرَائِیلَ مِنْ مِصْرَ وَ أَنْزَلَهُمُ الْبَادِیَهًَْ
أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوَی
وَ انْفَجَرَ لَهُمْ مِنَ الْحَجَرِ اثْنَتَا عَشْرَهًَْ عَیْناً
بَطِرُوا وَ قَالُوا لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ.
وقتی موسی (علیه السلام)، بنی‌اسرائیل را از مصر بیرون برده و ایشان را در بیابان ساکن نمود،
خداوند ترنجبین و مرغ بریان را برای آنها فرستاد و از میان سنگ، دوازده‌چشمه برایشان خارج کرد.
آنها زیاده‌روی کرده و گفتند:
«ما بر یک نوع غذا، صبر نخواهیم‌کرد [و غذاهای متنوّع می‌خواهیم]».
امام عسکری علیه السلام:
المَنِّ وَ السَّلْوَی وَ لَا بُدَّ لَنَا مِنْ خِلْطٍ مَعَهُ.
منظورشان از طَعامٍ واحِدٍ، الْمَنِّ وَ السَّلْوَی است و گفتند ما باید چیزی را با آن غذا مخلوط کنیم.
و در این حدیث زیبای امام سجاد ع، اشاره میشه به این مطلب مهم که اگه به تقدیرات راضی بشی، تمنای تو هم تقدیر میشه مثل اینکه این عده به منّ و سلوی راضی شدند و سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز هم براشون فراهم شد. مثل داستان تکراری ابراهیم ع که به امر خدا برای ذبح اسماعیل ع راضی شد و خدا هم ذبح گوسفند رو که تمنا ابراهیم ع بود تقدیر کرد.
امام سجاد علیه السلام:
لَقَدْ کَانَ مِنَ الْمُنَافِقِینَ وَ الضُّعَفَاءِ مِنْ أَشْبَاهِ الْمُنَافِقِینَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَیْضاً قَصْدٌ {قَصَدُوا} إِلَی تَخْرِیبِ الْمَسَاجِدِ بِالْمَدِینَهًِْ وَ إِلَی تَخْرِیبِ مَسَاجِدِ الدُّنْیَا کُلِّهَا بِمَا هَمُّوا بِهِ مِنْ قَتْلِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) بِالْمَدِینَهًِْ وَ مِنْ قَتْلِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی طَرِیقِهِمْ إِلَی الْعَقَبَهًِْ
وَ لَقَدْ زَادَ اللَّهُ فِی ذَلِکَ السَّیْرِ إِلَی تَبُوکَ فِی بَصَائِرِ الْمُسْتَبْصِرِینَ وَ فِی قَطْعِ مَعَاذِیرِ مُتَمَرِّدِیهِمْ زِیَادَاتٍ تَلِیقُ بِجَلَالِ اللَّهِ وَ طَوْلِهِ عَلَی عِبَادِهِ مِنْهَا لَمَّا کَانُوا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی مَسِیرِهِ إِلَی تَبُوکَ قَالُوا:
لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ کَمَا قَالَتْ بَنُو إِسْرَائِیلَ لِمُوسَی (علیه السلام)
وَ کَانَتْ آیَهًُْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الظَّاهِرَهًُْ لَهُمْ فِی ذَلِکَ أَعْظَمَ مِنَ الْآیَهًِْ الظَّاهِرَهًِْ لِقَوْمِ مُوسَی (علیه السلام) وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أُمِرَ بِالْمَسِیرِ إِلَی تَبُوکَ أُمِرَ بِأَنْ یُخَلِّفَ عَلِیّاً (علیه السلام) بِالْمَدِینَهًِْ …
وَ کَانَ تَعَالَی یَرْفَعُ الْبِقَاعَ الَّتِی کَانَ عَلَیْهَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ یَسِیرُ فِیهَا لِعَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) حَتَّی یُشَاهِدَهُمْ عَلَی أَحْوَالِهِمْ
قَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام):
وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ کَانَ کُلَّمَا أَرَادَ غَزْوَهًًْ وَرَّی بِغَیْرِهَا إِلَّا غَزَاهًَْ تَبُوکَ فَإِنَّهُ عَرَّفَهُمْ أَنَّهُ یُرِیدُهَا وَ أَمَرَهُمْ أَنْ یَتَزَوَّدُوا لَهَا فَتَزَوَّدُوا لَهَا دَقِیقاً کَثِیراً یَخْتَبِزُونَهُ فِی طَرِیقِهِمْ وَ لَحْماً مَالِحاً وَ عَسَلًا و تَمْراً وَ کَانَ زَادُهُمْ کَثِیراً لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَانَ حَثَّهُمْ عَلَی التَّزَوُّدِ لِبُعْدِ الشُّقَّهًِْ وَ صُعُوبَهًِْ الْمَفَاوِزِ وَ قِلَّهًِْ مَا بِهَا مِنَ الْخَیْرَاتِ فَسَارُوا أَیَّاماً وَ عَتَقَ طَعَامُهُمْ وَ ضَاقَتْ مِنْ بَقَایَاهُ صُدُورُهُمْ فَأَحَبُّوا طَعَاماً طَرِیّاً.
فَقَالَ قَوْمٌ مِنْهُمْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)! قَدْ بَشِمْنَا هَذَا الَّذِی مَعَنَا مِنَ الطَّعَامِ فَقَدْ عَتَقَ وَ صَارَ یَابِساً وَ کَادَ یُرِیحُ وَ لَا صَبْرَ لَنَا عَلَیْهِ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
مَا مَعَکُمْ؟ قَالُوا: خُبْزٌ وَ لَحْمٌ قَدِیدٌ مَالِحٌ وَ عَسَلٌ وَ تَمْرٌ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
فَأَنْتُمُ الْآنَ کَقَوْمِ مُوسَی لَمَّا قَالُوا:
لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ فَمَا الَّذِی تُرِیدُونَ؟
قَالُوا: نُرِیدُ لَحْماً طَرِیّاً قَدِیداً وَ لَحْماً مَشْوِیّاً مِنْ لَحْمِ الطُّیُورِ وَ مِنَ الْحَلْوَاءِ الْمَعْمُولِ.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
وَ لَکِنَّکُمْ تُخَالِفُونَ فِی هَذِهِ الْوَاحِدَهًِْ بَنِی‌إِسْرَائِیلَ لِأَنَّهُمْ أَرَادُوا الْبَقْلَ وَ الْقِثَّاءَ وَ الْفُومَ وَ الْعَدَسَ وَ الْبَصَلَ فَاسْتَبْدَلُوا الَّذِی هُوَ أَدْنی بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ وَ أَنْتُمْ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَفْضَلُ بِالَّذِی هُوَ دُونَهُ وَ سَوْفَ أَسْأَلُهُ لَکُمْ رَبِّی.
قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)!
فَإِنَّ فِینَا مَنْ یَطْلُبُ مِثْلَ مَا طَلَبُوا مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
سَوْفَ یُعْطِیکُمُ اللَّهُ ذَلِکَ بِدُعَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَا عِبَادَ اللَّهِ!
إِنَّ قَوْمَ عِیسَی (علیه السلام) لَمَّا سَأَلُوا عِیسَی (علیه السلام) أَنْ یُنَزِّلَ عَلَیْهِمْ مَائِدَهًًْ مِنَ السَّمَاءِ قَالَ اللَّهُ إِنِّی مُنَزِّلُها عَلَیْکُمْ فَمَنْ یَکْفُرْ بَعْدُ مِنْکُمْ فَإِنِّی أُعَذِّبُهُ عَذاباً لا أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ الْعالَمِینَ
فَأَنْزَلَهَا عَلَیْهِمْ فَمَنْ کَفَرَ بَعْدُ مِنْهُمْ مَسَخَهُ اللَّهُ إِمَّا خِنْزِیراً وَ إِمَّا قِرْداً وَ إِمَّا دُبّاً وَ إِمَّا هِرّاً وَ إِمَّا عَلَی صُورَهًِْ بَعْضِ الطُّیُورِ وَ الدَّوَابِّ الَّتِی فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّی مُسِخُوا عَلَی أَرْبَعِمِائَهًِْ نَوْعٍ مِنَ الْمَسْخِ
وَ إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) رَسُولَ اللَّهِ لَا یَسْتَنْزِلُ لَکُمْ مَا سَأَلْتُمُوهُ مِنَ السَّمَاءِ حَتَّی یَحِلَّ بِکَافِرِکُمْ مَا حَلَّ بِکُفَّارِ قَوْمِ عِیسَی (علیه السلام) وَ إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَرْأَفُ بِکُمْ مِنْ أَنْ یُعَرِّضَکُمْ لِذَلِکَ.
ثُمَّ نَظَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِلَی طَائِرٍ فِی الْهَوَاءِ فَقَالَ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ:
قُلْ لِهَذَا الطَّائِرِ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَأْمُرُکَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ.
فَقَالَهَا، فَوَقَعَ
ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
یَا أَیُّهَا الطَّائِرُ! إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ تَکْبُرَ فَازْدَادَ عِظَماً حَتَّی صَارَ کَالتَّلِّ الْعَظِیمِ.
ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
لِأَصْحَابِهِ أَحِیطُوا بِهِ فَأَحَاطُوا بِهِ وَ کَانَ عِظَمُ ذَلِکَ الطَّیْرِ أَنَّ أَصْحَابَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هُمْ فَوْقَ عَشَرَهًِْ آلَافٍ اصْطَفُّوا حَوْلَهُ فَاسْتَدَارَ صَفُّهُمْ
ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
یَا أَیُّهَا الطَّائِرُ! إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ تُفَارِقَکَ أَجْنِحَتُکَ وَ زَغَبُکَ وَ رِیشُکَ فَفَارَقَهُ ذَلِکَ أَجْمَعُ وَ بَقِیَ الطَّائِرُ لَحْماً عَلَی عَظْمٍ وَ جِلْدُهُ فَوْقَهُ
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ تُفَارِقَ عِظَامُ بَدَنِکَ وَ رِجْلَیْکَ وَ مِنْقَارُکَ فَفَارَقَهُ ذَلِکَ أَجْمَعُ وَ صَارَ حَوْلَ الطَّائِرِ وَ الْقَوْمُ حَوْلَ ذَلِکَ أَجْمَعَ
ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَأْمُرُ هَذِهِ الْعِظَامَ أَنْ تَعُودَ قثّا {قِثَّاءً} فَعَادَتْ کَمَا قَالَ
ثُمَّ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ هَذِهِ الْأَجْنِحَهًَْ وَ الزَّغَبَ وَ الرِّیشَ أَنْ یَعُودَ بَقْلًا وَ بَصَلًا وَ فُوماً وَ أَنْوَاعَ الْبُقُولِ فَعَادَتْ کَمَا قَالَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)
یَا عِبَادَ اللَّهِ! ضَعُوا الْآنَ أَیْدِیَکُمْ عَلَیْهَا فَمَزِّقُوا مِنْهَا بِأَیْدِیکُمْ وَ قَطِّعُوا مِنْهَا بِسَکَاکِینِکُمْ فَکُلُوهُ فَفَعَلُوا فَقَالُوا:
یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)! شَبِعْنَا وَ نَحْتَاجُ إِلَی مَاءٍ نَشْرَبُهُ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
أَ وَ لَا تُرِیدُونَ اللَّبَنَ أَ وَ لَا تُرِیدُونَ سَائِرَ الْأَشْرِبَهًِْ؟
قَالُوا: بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ! فِینَا مَنْ یُرِیدُ ذَلِکَ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):
لِیَأْخُذْ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْکُمْ لُقْمَهًًْ مِنْهَا فَیَضَعُ فِی فِیهِ وَ لْیَقُلْ
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ
فَإِنَّهُ یَسْتَحِیلُ فِی فِیهِ مَا یُرِیدُ إِنْ أَرَادَ لَبَناً وَ إِنْ أَرَادَ شَرَاباً آخَرَ مِنَ الْأَشْرِبَهًِْ
فَفَعَلُوا فَوَجَدُوا الْأَمْرَ عَلَی مَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله).
امام سجّاد علیه السلام:
گروهی از منافقین و افراد سست‌ایمانی که شبیه منافقین بوده ولی به ظاهر با رسول‌خدا ص همراه بودند، جهت تخریب مساجد مدینه و تمام مساجد دنیا، مصمّم شدند؛ همان‌طور که برای کشتن علی (علیه السلام) در مدینه و قتل رسول‌خدا ص در راه عقبه کوشش‌کردند.
خداوند در مسیر تبوک، نشانه‌های بسیاری که نشانگر عظمت خود و توانگری او بر بندگانش باشد را برای آگاه‌شدن بصیرت‌طلبان و جهت پایان‌بخشیدن به بهانه‌های سرکشان، ارائه نمود؛ همان هنگامی‌که منافقان در مسیر تبوک، همراهان رسول‌خدا ص بودند و به پیامبر ص همان سخنی را گفتند که بنی‌اسرائیل به موسی (علیه السلام) گفته‌بودند:
لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ
و معجزه و نشانه‌ای که در آن زمان رسول خدا ص برای آنها ظاهر نمود، بس عظیم‌تر از معجزه‌ی موسی (علیه السلام) برای قومش بود و آن اینکه چون رسول‌خدا ص عازم حرکت به‌سوی تبوک گشت، علی (علیه السلام) را در مدینه جانشین خود قرارداد.
خداوند متعال [در هنگام حرکت کاروان تبوک] زمین‌هایی که محمّد ص آنجا بوده و بر روی آن، حرکت می‌کرد را برای علی (علیه السلام) بالا می‌برد تا حضرت علی (علیه السلام)، آنها را ببیند و از احوالاتشان باخبر شود.
علی (علیه السلام) می‌فرماید:
هرگاه رسول‌خدا ص اراده جنگ می‌کرد، تظاهر می‌نمود که به جایی دیگر می‌رود، مگر در جنگ تبوک که آنها را مطّلع‌کرد به کجا می‌روند. به آنها فرمان داد که زاد و توشه بردارند. و آنها توشه‌ی دقیق و فراوانی متشکّل از نانی که در راه می‌پختند، گوشت نمک‌سود [که فاسد نشود]، عسل و خرما برای جنگ فراهم‌کردند. زاد و توشه‌ی آنها فراوان بود چرا که پیامبر ص به سبب دوری از مشقّت و سختی‌های بیابان و نیز کم‌بودن نعمت در آن بیابان، ایشان را به ذخیره‌کردن توشه تشویق می‌نمود. پس چند روزی طیّ طریق کردند و غذاهایشان تکراری شد و از مابقی آن، دل‌زده و خسته‌شدند و غذای تر و تازه هوس‌کردند.
پس عدّه‌ای از آنان به رسول‌خدا ص گفتند:
«ما از این غذایی که به همراه داریم، زده شده‌ایم و به حق که کهنه و خشک‌گشته و به زودی گندیده و بدبو خواهدشد و ما دیگر نمی‌توانیم آن را تحمّل کنیم».
پیامبر ص پرسید: «چه چیزهایی همراه شماست»؟
پاسخ دادند: «نان، گوشت تکّه‌تکّه‌شده‌ی نمک‌سود، عسل و خرما».
حضرت ص فرمود:
«شما الآن مثل قوم موسی (علیه السلام) شده‌اید؛ آنگاه که گفتند:
لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ
پس اکنون شما چه می‌خواهید»؟
گفتند: «گوشت تکّه‌تکّه‌شده‌ی تازه، کبابی ازگوشت پرندگان و شیرینی آماده».
پیامبر ص فرمود:
«ولی شما در این مورد، خلاف آنچه که بنی‌اسرائیل خواستند را تقاضا می‌کنید؛
زیرا آنان سبزیجات، خیار، سیر، عدس و پیاز طلب‌کردند؛
آنان خواستند [غذای] پست‌تر را، جایگزین [غذای] بهتر کنند ولی شما می‌خواهید [غذای] بهتر را، جانشین [غذای] پست‌تر کنید.
پس به زودی از خداوند آن را، برایتان درخواست می‌کنم.»
[منافقین] گفتند:
«ای رسول‌خدا ص!
برخی در بین ما هستند که همان سبزیجات، خیار، سیر، عدس و پیاز را می‌خواهند».
پیامبر ص فرمود:
«ای بندگان خدا! به زودی پروردگار به دعای رسولش، آنچه را که خواستید به شما می‌دهد.
(بدانید) آنگاه که قوم عیسی (علیه السلام) از خداوند تقاضا کردند مائده آسمانی برایشان نازل کند، فرمود:
«همانا من، آن را برای شما می‌فرستم و لیکن چنانچه کسی از شما پس از نزول آن کافر شود، او را به عذابی معذّب می‌کنم که نظیر آن را به احدی از عالمیان نچشانده‌ام».
+ «ذبح»
پس خداوند آن را برایشان فروفرستاد و کسانی‌که پس از آن کافر شدند را به صورت خوک، میمون، خرس، گربه و یا به شکل برخی پرندگان و موجوداتی که در دریا و خشکی زندگی می‌کنند، مسخ نمود تا جایی که ایشان را بر چهارصد نوع مسخ کرد.
و همانا محمّد رسول‌خدا ص آنچه را که خواستید، برایتان نازل نخواهدکرد مگر آنکه آنچه بر کفّار قوم عیسی (علیه السلام) حلال شد، بر کفّار شما نیز حلال شود و حقیقتاً محمّد ص رئوف‌تر از آن است که شما را مورد بلا قراردهد. (اجازه دهد شما نیز مثل قوم عیسی (علیه السلام) مسخ شوید)»
سپس رسول‌خدا ص به پرنده‌ای که در آسمان پرواز می‌کرد، نگاه کرده و به یکی از یاران خود فرمود: «به این پرنده بگو که رسول‌خدا ص به تو فرمان می‌دهد که بر زمین بنشینی».
او گفت و پرنده به زمین فرود آمد؛ پیامبر ص به او فرمود:
«ای پرنده! خداوند به تو امر می‌کند که بزرگ شوی»!
پس چنان گوشت آورد که مانند تپّه‌ای بزرگ گشت.
سپس حضرت به یارانش فرمود: «دور او را بگیرید». و آنها پرنده را احاطه‌نمودند. اندازه‌ی پرنده به قدری بزرگ بود که برای احاطه‌ی آن، یاران پیامبر ص که بالغ بر ده‌هزار نفر بودند، به دورش صف بسته و صفی تشکیل دادند که به گرد آن چرخید.
سپس رسول‌خدا ص فرمود:
«ای پرنده! همانا خداوند به تو فرمان می‌دهد که دو بال، پر و کرکهای بدنت را جداسازی».
پس پرنده، تمام آنها را از بدنش جدا کرد و [بدنش]، به صورت گوشتی بر استخوان به همراه یک لایه‌ی پوست بر روی آن در آمد.
سپس پیامبر ص فرمود:
«استخوان‌های بدن، پاها و منقارت را نیز به فرمان خدا جدا کن»!
پرنده، در حالی‌که قوم پیرامونش جمع بودند، همه‌ی آنها را جداساخت و استخوان‌ها در اطراف پرنده افتادند.
سپس پیامبر ص فرمود:
«پرورگار به این استخوان‌ها فرمان می‌دهد که به خیار تبدیل شوند؛
پس آنها (استخوان‌ها)، همان‌طور که پیامبر ص فرمود، عوض شدند».
سپس فرمود:
«خداوند به بالها، پر و کرکها امر می‌کند که به شکل سبزی، سیر، پیاز و انواع سبزیجات درآیند».
و آنها نیز همان‌طور که پیامبر ص فرمود، عوض شدند.
سپس پیامبر ص فرمود:
«ای بندگان خدا! اکنون به‌سوی آن دست دراز کرده و با دست‌ها و چاقوهایتان، از آن ببُرید و بکَنید و بخورید».
پس [آنها] چنان کردند.
سپس گفتند: «ای رسول‌خدا ص! سیرشدیم ولی تشنه‌ایم و به نوشیدن آب احتیاج داریم».
حضرت ص فرمود:
«آیا شیر و یا نوشیدنی‌های دیگر می‌خواهید»؟
گفتند: «ای رسول‌خدا ص هرکدام ما به یک نوشیدنی علاقمند است».
پیامبر ص فرمود:
«پس هر یک از شما، لقمه‌ای از پرنده بردارد و در دهان خود گذارد و بگوید:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی محمّد وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ؛
پس آن لقمه در دهان او، به شیر و یا هر نوشیدنی مطلوب دیگر، تبدیل میشود،
پس چنان کردند و امر را مطابق فرمایش پیامبر ص یافتند.
امام عسکری علیه السلام:
بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ یُرِیدُ أَ تَسْتَدْعُونَ الْأَدْنَی لِیَکُونَ لَکُمْ بَدَلًا مِنَ الْأَفْضَلِ.
آیا آنچه که پست‌تر است را تقاضا کرده و می‌خواهید آن، جایگزین چیزهای بهتر شود؟!
امام حسن علیه السلام:
فَکَتَبَ إِلَیْهِ الْحَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام)
أَمَّا بَعْدُ
فَإِنَّا أَهْلُ‌بَیْتٍ (علیهم السلام) کَمَا ذَکَرْتَ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ أَوْلِیَائِهِ
فَأَمَّا عِنْدَکَ وَ عِنْدَ أَصْحَابِکَ فَلَوْ کُنَّا کَمَا ذَکَرْتَ مَا تَقَدَّمْتُمُونَا وَ لَا اسْتَبْدَلْتُمْ بِنَا غَیْرَنَا
وَ لَعَمْرِی لَقَدْ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلَکُمْ فِی کِتَابِهِ حَیْثُ یَقُولُ
أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنی بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ
هَذَا لِأَوْلِیَائِکَ فِیمَا سَأَلُوا وَ لَکُمْ فِیمَا اسْتَبْدَلْتُمْ
وَ لَوْ لَا مَا أُرِیدُ مِنَ الِاحْتِجَاجِ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَصْحَابِکَ مَا کَتَبْتُ إِلَیْکَ بِشَیْءٍ مِمَّا نَحْنُ عَلَیْهِ
وَ لَئِنْ وُصِلَ کِتَابِی إِلَیْکَ لَتَجِدَنَّ الْحُجَّهًَْ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَصْحَابِکَ مُؤَکَّدَهًْ.
امام حسن (علیه السلام) در جوابش (حسن‌بصری) نوشت:
«همان‌طوری که ذکر کردی ما خاندان پیامبر ص در نزد خدا و اولیای او [جایگاهی داریم].
امّا اگر ما در نزد تو و یارانت چنان که نوشته‌ای می‌بودیم، افراد دیگری را بر ما مقدّم نمی‌کردید و دیگران را جایگزین ما قرار نمی‌دادید.
خداوند مثال شما را در قرآن، آورده است؛ آنجا که می‌فرماید:
أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذی هُوَ أَدْنی بِالَّذی هُوَ خَیْر
این سخن در پاسخ به دوستانت در خصوص سؤالی است که پرسیدند و نیز درباره‌ی شما نیز صدق می‌کند که دیگرانی را به جای ما جایگزین کردید.
اگر نمی‌خواستم این احتجاج و استدلال را با تو و اصحابت بنمایم هرگز در جواب تو از جایگاهی که در آن هستیم خبر نمی‌دادم.
وقتی نامه‌ی مرا دریافت کنی حجّت بر تو و یارانت مؤکّد خواهدشد.
(منظور امام (علیه السلام) این است که شما ما اهل بیت (علیهم السلام) را که برترین و شایسته‌ی امامتیم کنار گذاشته و افرادی را به عنوان سرپرست انتخاب کرده‌اید که فروترین افراد هستند).
امام عسکری علیه السلام:
اهْبِطُوا مِصْراً مِنَ الْأَمْصَارِ مِنْ هَذِهِ التِّیهِ.
به شهری از شهرهای این بیابان خشک بروید.
امام عسکری علیه السلام:
فَإِنَّ لَکُمْ ما سَأَلْتُمْ فِی الْمِصْرِ.
آنچه شما تقاضا می‌کنید در آن شهر است.
علیّ‌بن‌إبراهیم رحمة الله علیه:
فَقَالُوا کَمَا حَکَی اللَّهُ إِنَّ فِیها قَوْماً جَبَّارِینَ وَ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها حَتَّی یَخْرُجُوا مِنْها
ثُمَّ قَالُوا لِمُوسَی (علیه السلام) فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ رَبُّکَ فَقاتِلا إِنَّا هاهُنا قاعِدُونَ.
همان‌طور که خداوند حکایت کرده، آنها (بنی‌اسرائیل) گفتند:
«در این شهر قوم ستمگری ساکن هستند و تا زمانی‌که آنها از آنجا بیرون نروند، ما وارد آن شهر نمی‌شویم».
سپس به موسی (علیه السلام) گفتند:
«تو به همراه پروردگارت بروید و آنها را بکشید و ما همین‌جا نشسته‌ایم».
امام عسکری علیه السلام:
أَیِ الْجِزْیَهًُْ أُخْزُوا بِهَا عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ عِنْدَ مُؤْمِنِی عِبَادِهِ.
معنای ذِّلَّةُ، در اینجا جزیه است که آنها (بنی‌اسرائیل و یهود) با پرداخت آن، نزد پروردگار و بندگان مؤمنش، بی‌ارزش و مقهور ایشان می‌شوند.
امام عسکری علیه السلام:
هِیَ الْفَقْرُ وَ الذِّلَّهًُْ.
فقر و خواری است.
امام عسکری علیه السلام:
احْتَمَلُوا الْغَضَبَ وَ اللَّعْنَهًَْ مِنَ اللَّهِ.
غضب و لعنت خداوند را شامل حال خود کردند.
امام عسکری علیه السلام:
ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا ذَلِکَ الَّذِی لَحِقَهُمْ مِنَ الذِّلَّهًِْ وَ الْمَسْکَنَهًِْ وَ احْتَمَلُوا مِنْ غَضَبِ اللَّهِ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللهِ قَبْلَ أَنْ ضُرِبَ عَلَیْهِمْ هَذِهِ الذِّلَّهًُْ وَ الْمَسْکَنَهًُْ.
ذلّت و خواری‌ای که به ایشان رسیده و نیز خشم پروردگار که آن را بر دوش می‌کشند، به‌خاطر آن است که پیش از آنکه این خواری و مذلّت بر ایشان مقدّر گردد، آیات الهی را انکار کردند.
امام عسکری علیه السلام:
وَ کَانُوا یَقْتُلُونَهُمْ بِغَیْرِ حَقٍّ بِلَا جُرْمٍ کَانَ مِنْهُمْ إِلَیْهِمْ وَ لَا إِلَی غَیْرِهِمْ.
آنها (بنی‌اسرائیل) انبیاء (علیهم السلام) را به ناحق کشتند؛
بدون اینکه [پیامبران] در حقّ ایشان و دیگران جرمی مرتکب شده‌باشند.
امام عسکری علیه السلام:
ذلِکَ بِما عَصَوْا ذَلِکَ الْخِذْلَانُ الَّذِی اسْتَوْلَی عَلَیْهِمْ حَتَّی فَعَلُوا الْآثَامَ الَّتِی مِنْ أَجْلِهَا ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّهًُْ وَ الْمَسْکَنَهًُْ وَ بَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللهِ بِمَا عَصَوْا.
آنها به خاطر گناهانی که مرتکب شدند دچار خواری، مذلّت و غضب پروردگار شدند،
همان خواری و خذلانی که آنها را دربرگرفت؛ چرا که عصیان و نافرمانی کرده‌بودند.
امام عسکری علیه السلام:
یَتَجَاوَزُونَ أَمْرَ اللَّهِ إِلَی أَمْرِ إِبْلِیسَ.
از اجرای فرمان پروردگار به انجام دستور ابلیس عدول می‌کردند.