عوام‌فریبیِ لیدر سوء فرصت‎‌طلب! وَ أَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُ‏!

امام علی علیه السلام:
طَلَبَةُ هَذَا اَلْعِلْمِ عَلَى ثَلاَثَةِ أَصْنَافٍ أَلاَ فَاعْرِفُوهُمْ بِصِفَاتِهِمْ وَ أَعْيَانِهِمْ
طالبان علم سه دسته‌اند، آنها را با نشانه‌ها و ظاهرشان بشناسيد.
صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْمِرَاءِ وَ اَلْجَهْلِ
گروهى از آنان علم را به خاطر جدل و نادانى مى‌خوانند.
وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلاِسْتِطَالَةِ وَ اَلْخَتْلِ
و گروهى از آنان علم را براى گردن كشى و فريب دادن مى‌خوانند.
وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْفِقْهِ وَ اَلْعَقْلِ
و گروهى از آنان علم را براى فهميدن و خردورزى مى‌خوانند.

فَأَمَّا صَاحِبُ اَلْمِرَاءِ وَ اَلْجَهْلِ
تَرَاهُ مُؤْذِياً مُمَارِياً لِلرِّجَالِ فِي أَنْدِيَةِ اَلْمَقَالِ وَ قَدْ تَسَرْبَلَ بِالتَّخَشُّعِ وَ تَخَلَّى مِنَ اَلْوَرَعِ فَدَقَّ اَللَّهُ مِنْ هَذَا حَيْزُومَهُ وَ قَطَعَ مِنْهُ خَيْشُومَهُ.
آنان كه براى جدل و نادانى مى‌خوانند،
همواره آنها را آزار دهنده و جدل‌كننده با مردم در مجالس گفتگو مى‌بينى، خودش را به خداترسى مى‌زند ولى از ورع خالى است، خداوند كمر او را بشكند و دماغش را قطع كند،

أَمَّا صَاحِبُ اَلاِسْتِطَالَةِ وَ اَلْخَتْلِ
فَإِنَّهُ يَسْتَطِيلُ عَلَى أَشْبَاهِهِ مِنْ أَشْكَالِهِ وَ يَتَوَاضَعُ لِلْأَغْنِيَاءِ مِنْ دُونِهِمْ فَهُوَ لِحُلْوَانِهِمْ هَاضِمٌ وَ لِدِينِهِ حَاطِمٌ فَأَعْمَى اَللَّهُ مِنْ هَذَا بَصَرَهُ وَ قَطَعَ مِنْ آثَارِ اَلْعُلَمَاءِ أَثَرَهُ

و اما آنان كه علم را براى گردن‌كشى و فريب دادن مى‌خوانند،
او بر همگنانِ خود گردن‌كشى، ولى براى ثروت‌مندان تواضع مى‌كند، او شيرينى‌هاى آنان را مى‌خورد ولى دين خود را تباه مى‌سازد، خدا چشم او را كور كند و نشانه‌اش را از نشانه‌هاى دانشمندان قطع مى‌كند،

وَ أَمَّا صَاحِبُ اَلْفِقْهِ وَ اَلْعَقْلِ
تَرَاهُ ذَا كَآبَةٍ وَ حُزْنٍ قَدْ قَامَ اَللَّيْلُ فِي حِنْدِسِهِ وَ قَدِ اِنْحَنَى فِي بُرْنُسِهِ يَعْمَلُ وَ يَخْشَى خَائِفاً وَجِلاً مِنْ كُلِّ أَحَدٍ إِلاَّ مِنْ كُلِّ فَقِيهٍ مِنْ إِخْوَانِهِ فَشَدَّ اَللَّهُ مِنْ هَذَا أَرْكَانَهُ وَ أَعْطَاهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَمَانَهُ.
و اما آنان را كه علم را براى فهميدن و خردورزى مى‌خوانند،
در حال ناراحتى و اندوه مى‌بينى، در شب تاريك به عبادت قيام مى‌كند و كلاه خود را برابر حق خم مى‌كند، او عمل مى‌كند و در عين حال از همه هراسناك است مگر از برادران فهميدۀ خود، خداوند او را از اين جهت پايدار سازد و در روز قيامت امان خود را به او عطا كند.