معلّم؛ نورِ روشنگر! آياتٌ بَيِّناتٌ!

امام علی علیه السلام:
قَالَ الْحُسَيْنُ ع‏
خَطَبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ خُطْبَةً بَلِيغَةً فِي مَدْحِ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ بَعْدَ حَمْدِ اللَّهِ وَ الصَّلَاةِ عَلَى نَبِيِّهِ
لَمَّا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يُنْشِئَ الْمَخْلُوقَاتِ وَ يُبْدِعَ الْمَوْجُودَاتِ أَقَامَ الْخَلَائِقَ فِي صُورَةٍ وَاحِدَةٍ قَبْلَ دَحْوِ الْأَرْضِ وَ رَفْعِ السَّمَاوَاتِ
ثُمَّ أَفَاضَ نُوراً مِنْ نُورِ عِزِّهِ
فَلَمَعَ قَبَساً مِنْ ضِيَائِهِ وَ سَطَعَ
ثُمَّ اجْتَمَعَ فِي تِلْكَ الصُّورَةِ وَ فِيهَا صُورَةُ رَسُولِ اللَّهِ ص‏
فَقَالَ لَهُ تَعَالَى أَنْتَ الْمُرْتَضَى الْمُخْتَارُ وَ فِيكَ مُسْتَوْدَعُ الْأَنْوَارِ مِنْ أَجْلِكَ أَضَعُ الْبَطْحَاءَ وَ أَرْفَعُ السَّمَاءَ وَ أُجْرِي الْمَاءَ وَ أَجْعَلُ الثَّوَابَ وَ الْعِقَابَ وَ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ
وَ أَنْصِبُ أَهْلَ بَيْتِكَ عَلَماً لِلْهِدَايَةِ وَ أُودِعُ فِيهِمْ أَسْرَارِي بِحَيْثُ لَا يَغِيبُ عَنْهُمْ دَقِيقٌ وَ لَا جَلِيلٌ وَ لَا يَخْفَى عَنْهُمْ خَفِيٌّ
أَجْعَلُهُمْ حُجَّتِي عَلَى خَلِيقَتِي وَ أُسْكِنُ قُلُوبَهُمْ أَنْوَارَ عِزَّتِي وَ أُطْلِعُهُمْ عَلَى مَعَادِنِ جَوَاهِرِ خَزَائِنِي
ثُمَّ أَخَذَ اللَّهُ تَعَالَى عَلَيْهِمُ الشَّهَادَةَ بِالرُّبُوبِيَّةِ وَ الْإِقْرَارَ بِالْوَحْدَانِيَّةِ
وَ إِنَّ الْإِمَامَةَ فِيهِمْ وَ النُّورَ مَعَهُمْ
ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ أَخْفَى الْخَلِيقَةَ فِي غَيْبِهِ وَ غَيَّبَهَا فِي مَكْنُونِ عِلْمِهِ وَ نَصَبَ الْعَوَالِمَ وَ مَوَّجَ الْمَاءَ وَ أَثَارَ الزَّبَدَ وَ أَهَاجَ الدُّخَانَ فَطَفَا عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ
ثُمَّ أَنْشَأَ الْمَلَائِكَةَ مِنْ أَنْوَارٍ أَبْدَعَهَا وَ أَنْوَاعٍ اخْتَرَعَهَا
ثُمَّ خَلَقَ الْمَخْلُوقَاتِ فَأَكْمَلَهَا
ثُمَّ قَرَنَ بِتَوْحِيدِهِ نُبُوَّةَ نَبِيِّهِ
فَشَهِدَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ الْمَلَائِكَةُ وَ الْعَرْشُ وَ الْكُرْسِيُّ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ مَا فِي الْأَرْضِ بِالنُّبُوَّةِ وَ الْفَضِيلَةِ
ثُمَّ خَلَقَ آدَمَ وَ أَبَانَ لِلْمَلَائِكَةِ فَضْلَهُ وَ أَرَاهُمْ مَا خَصَّهُ بِهِ مِنْ سَابِقِ الْعِلْمِ
فَجَعَلَهُ مِحْرَاباً وَ قِبْلَةً لَهُمْ فَسَجَدُوا لَهُ وَ عَرَفُوا حَقَّهُ
ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى بَيَّنَ لِآدَمَ ع حَقِيقَةَ ذَلِكَ النُّورِ وَ مَكْنُونَ ذَلِكَ السِّرِّ فَأَوْدَعَهُ شَيْئاً وَ أَوْصَاهُ وَ أَعْلَمَهُ أَنَّهُ السِّرُّ فِي الْمَخْلُوقَاتِ
ثُمَّ لَمْ يَزَلْ يَنْتَقِلُ مِنَ الْأَصْلَابِ الطَّاهِرَةِ إِلَى الْأَرْحَامِ الزَّكِيَّةِ إِلَى أَنْ وَصَلَ إِلَى عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَأَلْقَاهُ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ
ثُمَّ صَانَهُ اللَّهُ عَنِ الْخَثْعَمِيَّةِ حَتَّى وَصَلَ إِلَى آمِنَةَ
فَلَمَّا أَظْهَرَهُ اللَّهُ بِوَاسِطَةِ نَبِيِّنَا ص اسْتَدْعَى الْفُهُومَ إِلَى الْقِيَامِ بِحُقُوقِ ذَلِكَ السِّرِّ اللَّطِيفِ
وَ نَدَبَ الْعُقُولَ إِلَى الْإِجَابَةِ لِذَلِكَ الْمَعْنَى الْمُودَعِ فِي الذَّرِّ قَبْلَ النَّسْلِ
فَمَنْ واقَفَهُ قَبَسٌ مِنْ لَمَحَاتِ ذَلِكَ النُّورِ اهْتَدَى إِلَى السِّرِّ
وَ انْتَهَى إِلَى الْعَهْدِ الْمُودَعِ فِي بَاطِنِ الْأَمْرِ وَ غَامِضِ الْعِلْمِ
وَ مَنْ غَمَرَتْهُ الْغَفْلَةُ وَ شَغَلَتْهُ الْمِحْنَةُ عَشِيَ بَصَرُ قَلْبِهِ عَنْ إِدْرَاكِهِ
فَلَا يَزَالُ ذَلِكَ النُّورُ يَنْتَقِلُ فِينَا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ وَ يَتَشَعْشَعُ فِي غَرَائِزِنَا إِلَى أَنْ يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ
فَنَحْنُ أَنْوَارُ الْأَرْضِ وَ السَّمَاوَاتِ وَ مَحْضُ خَالِصِ الْمَوْجُودَاتِ وَ سُفُنُ النَّجَاةِ
وَ فِينَا مَكْنُونُ الْعِلْمِ وَ إِلَيْنَا مَصِيرُ الْأُمُورِ
وَ بِمَهْدِيِّنَا تَنْقَطِعُ الْحُجَجُ
فَهُوَ خَاتَمُ الْأَئِمَّةِ وَ مُنْقِذُ الْأُمَّةِ
وَ مُنْتَهَى النُّورِ وَ غَامِضُ السِّرِّ
فَلْيَهْنَأْ مَنِ اسْتَمْسَكَ بِعُرْوَتِنَا وَ حُشِرَ عَلَى مَحَبَّتِنَا.
امام حسین علیه‌السلام فرمود:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام خطبه‌ای بلیغ و پرمعنا در مدح رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله ایراد فرمود
و پس از حمد خداوند و درود بر پیامبرش چنین گفت:
هنگامی که خداوند اراده کرد مخلوقات را بیافریند و موجودات را پدید آورد،
پیش از آنکه زمین را گستراند و آسمان‌ها را برافرازد،
آفریده‌ها را در یک صورت گرد آورد.
سپس نوری از نور عزّت خویش فرو فرستاد،
و از درخشش آن نور، شعله‌ای درخشید و تابید.
سپس همه آن صورت‌ها را در آن نور گرد آورد،
و در میان آن‌ها صورت پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بود.
سپس خداوند بلندمرتبه به او فرمود:
«تو برگزیده و پسندیده منی؛
در تو امانت انوار را قرار داده‌ام.
برای خاطر تو، زمین را می‌گسترانم، آسمان را بالا می‌برم،
آب را جاری می‌سازم، پاداش و کیفر، بهشت و دوزخ را پدید می‌آورم.
خانواده‌ات را نشانه‌ای برای هدایت می‌سازم،
و اسرارم را در وجودشان به امانت می‌سپارم،
به‌گونه‌ای که هیچ دقیق و درشتی،
و هیچ امر پنهانی از آن‌ها پوشیده نخواهد ماند.
آنان را حجّت خود بر آفریدگان قرار می‌دهم،
و دل‌هایشان را از انوار عزّت خود پر می‌سازم،
و آنان را بر گوهرهای گنجینه‌های دانشم آگاه می‌گردانم.»
سپس خداوند متعال از آنان پیمان گرفت بر یگانگی خویش گواهی دهند،
و به توحید و ربوبیّت اقرار نمایند.
و بدان که امامت در خاندان اوست، و نور با آنان است.
سپس خداوند، آفریدگان را در غیب خود پنهان داشت،
و در علم نهفته‌اش پوشیده ساخت.
سپس جهان‌ها را برافراشت، آب را به حرکت درآورد،
کف بر سطح آب بالا آورد، و دود را برانگیخت؛
آنگاه عرش او بر آب مستقر شد.
سپس فرشتگان را از انواری که آفریده بود،
و گونه‌هایی که ابتکار کرده بود، پدید آورد.
و آنگاه دیگر آفریدگان را خلق کرد و آن‌ها را کامل گردانید.
سپس نبوت پیامبرش را همراه با توحید خود قرار داد،
پس آسمان‌ها و زمین و فرشتگان و عرش و کرسی و خورشید و ماه و ستارگان
و هر آنچه در زمین است، به نبوت و برتری او گواهی دادند.
سپس خداوند، آدم را آفرید
و برتری او را بر فرشتگان آشکار ساخت،
و آنچه از علم پیشین خویش به او اختصاص داده بود، به فرشتگان نشان داد؛
پس او را قبله و محراب خود ساخت،
و آنان بر او سجده کردند و حق او را شناختند.
سپس خداوند متعال، حقیقت آن نور و راز نهفته آن را برای آدم روشن ساخت،
و بخشی از آن را در وجودش به امانت نهاد،
و به او سفارش کرد و آگاهش ساخت که آن نور، راز همه مخلوقات است.
آن نور، همواره از صلب‌های پاک به رحم‌های پاک منتقل می‌شد،
تا آن‌که به عبدالمطلب رسید، و از او به عبدالله منتقل شد.
سپس خداوند آن را از زنان ناپاک محفوظ داشت،
تا به آمنه رسید.
و چون خداوند آن نور را در قالب پیامبر ما ظاهر ساخت،
فهم‌ها را به شناخت و عمل به حق آن راز لطیف فرا خواند،
و عقل‌ها را به پاسخ گفتن به آن معنا که در عالم ذرّ قرار داده شده بود، دعوت کرد.
پس هرکس که پرتویی از درخشندگی آن نور به او برسد،
به راز (حقیقت) هدایت می‌شود،
و به عهدی که در درون پنهانی‌ترین لایه‌های هستی سپرده شده، می‌رسد.
و کسی که در غفلت فرو رود و گرفتاری‌ها سرگرمش سازد،
چشم دلش از درک آن ناتوان می‌ماند.
آن نور، همواره در ما اهل‌بیت منتقل می‌شود،
و در نهادهای ما تابش می‌یابد،
تا زمانی که کتاب (سرنوشت) به پایانش برسد.
ما نور آسمان‌ها و زمینیم،
عصاره خالص آفریدگان،
کشتی‌های نجات،
و در ماست اسرار پنهان دانش،
و سرانجام کارها به ما بازمی‌گردد.
و با مهدی ما، حجّت‌ها پایان می‌یابد؛
اوست آخرین امام، نجات‌بخش امت،
نهایت نور، و راز پنهان.
پس خوشا به حال آن‌که به ریسمان ما چنگ زند،
و با محبت ما محشور شود.