دکتر محمد شعبانی راد

پلکانِ ترقّیِ نورانی!

Stairs of Luminous Upgrade!

«رقی» یکی از هزار واژه مترداف «نور» است.
«رَقِيتُ‏ في الدَّرَج و السُّلَّم: از پلّه‌‏ها و نردبان بالا رفتم.»
«المَرْقَاة: نردبان، پلّه، آسانسور»
«رقا الطائر: ارتفع في طيرانه»
مفهوم «الرفعة بالتدريج و درجة درجة»
«الرَّاقِي‏: مرد با فرهنگ و آزموده»
«الرَّاقِيَة: زن با فرهنگ و آزموده»
+ «سور – نور بلندپرواز! نور بالانشین!»

+ «ربص – چشم‌براه نور باش!»

پلکان ترقّی نورانی!

امام علی علیه السلام:
بِالْاِيمَانِ يُرْتَقَي اِلَي ذَرْوَةِ السَّعَادَةِ وَ نِهَايَةِ الْحُبُورِ.
از طريق نور ايمان است كه به قله خوشبختي و اوج شادماني مي توان بالا رفت.

امام على عليه السلام:
لَنْ تُدْرِكَ الْكَمَالَ حَتَّى تَرْقَى عَنِ النَّقْص‏.
نور كمال را در نمى‌يابى تا آن گاه كه نقصانِ حسادت را پشت سر گذارى.
+ «با نور کامل شو!»

امام على عليه السلام:
العَقلُ رُقِيٌّ إلى عِلِّيِّينَ.
نور خرد، به سوى علّيين بالا مى‌رود.

قلب با درناژ حسادت، میتونه به آسمانها پرواز کنه و اوج بگیره!
«وَ لَا يَقْدِرُ الْجِسْمُ الْكَثِيفُ عَلَى الِارْتِقَاءِ إِلَيْهَا إِلَّا بِسُلَّمٍ أَوْ سَبَبٍ‏»
«أَیْنَ السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الْأَرْضِ وَالسَّماءِ»
«كجا است آن وسيله حق كه بين زمين و آسمان پيوسته است
و حقايق و پيغام وحى آسمانى را به زمين ميرساند.»

امام صادق عليه السلام:
نَحنُ السَّبَبُ بَینکمُ و بینَ اللهِ عزّوجلّ.
ما (اهل بیت) سبب و وسیله تقرّب بین شما و پروردگار عزّوجلّ هستیم».
+ «دلو – سلسله مراتب نورانی!»

«وَ جَعَلْنا بَيْنَهُمْ‏ وَ بَيْنَ الْقُرَى الَّتي‏ بارَكْنا فيها قُرىً ظاهِرَةً
وَ قَدَّرْنا فيهَا السَّيْرَ
سيرُوا فيها لَيالِيَ وَ أَيَّاماً آمِنينَ
»

حضرت فاطمه زهراء سلام الله علیها:
أحمَدو ا اللهَ الذّی لعظَمَتِهِ و نورِهِ یَبْتَغی مَن فی السَّمواتِ و الأرض إلیهِ الوسیلهُ
و نَحنُ وسیلَتُه فی خَلقِهِ.

حمد کنید پروردگار را که عظمت و نورش ایجاب می‌کند که اهل آسمان‌ها و زمین (برای قرب به او) وسیله بجویند و ما (اهل بیت) وسیله او در میان آفریدگانش هستیم.
+ «وسل – وسیلة – دالان مهاجرت از ملک به ملکوت!»

امام على عليه السلام
:
مَن رَقِيَ دَرَجاتِ الهِمَمِ عَظَّمَتهُ الاُمَمُ.
هركه بر نردبان همّت‌ها بالا رود، ملّت‌ها او را بزرگ دارند.

لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ

امام علی علیه السلام:
وَ قَالَ عليه السلام وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْيُ الْأَشْتَرِ رَحِمَهُ الله: 
مَالِكٌ وَ مَا مَالِكٌ
وَ اللَّهِ لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ فِنْداً
وَ لَوْ كَانَ حَجَراً لَكَانَ صَلْداً
لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ
(و الفند المنفرد من الجبال)

(و چون خبر مرگ اشتر بدو رسيد فرمود:)
مالك! مالك چه بود!
به خدا اگر كوه بود، كوهی بود جدا از ديگر كوهها
و اگر سنگ بود، سنگی بود خارا كه سُم هيچ ستور به ستيغ آن نرسد
و هيچ پرنده بر فراز آن نپرد.
(و فند كوهي است از ديگر كوهها جدا افتاده.)

امام على عليه السّلام:
اَلاِرْتِقَاءُ اِلَی اَلْفَضَایِلِ صَعْبٌ مُنْجٍ.
بالا رفتن به سوی فضیلتها سخت است ولی نجات‌دهنده.
اَلاِنْحِطَاطُ اِلَی اَلرَّذَایِلِ سَهْلٌ مُرْدٍ
سقوط در بدیها،پستی آسانی است.

[سورة الإسراء (۱۷): الآيات ۹۰ الى ۹۵]
وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً (۹۰)
و گفتند: «تا از زمين چشمه‏‌اى براى ما نجوشانى، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد.
أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً (۹۱)
يا [بايد] براى تو باغى از درختان خرما و انگور باشد و آشكارا از ميان آنها جويبارها روان سازى،
أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلاً (۹۲)
يا چنانكه ادعا مى‏‌كنى، آسمان را پاره پاره بر [سر] ما فرو اندازى،
يا خدا و فرشتگان را در برابر [ما حاضر] آورى،
أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ
أَوْ تَرْقى‏ فِي السَّماءِ
وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ
قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلاَّ بَشَراً رَسُولاً (۹۳)
يا براى تو خانه‌‏اى از طلا[كارى‏] باشد،
يا به آسمان بالا روى،
و به بالا رفتن تو [هم‏] اطمينان نخواهيم داشت، تا بر ما كتابى نازل كنى كه آن را بخوانيم.»
بگو: «پاك است پروردگار من، آيا [من‏] جز بشرى فرستاده هستم؟»
وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى‏ إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً (۹۴)
و [چيزى‏] مردم را از ايمان آوردن باز نداشت، آنگاه كه هدايت برايشان آمد، جز اينكه گفتند:
«آيا خدا بشرى را به سِمَتِ رسول مبعوث كرده است؟»
قُلْ لَوْ كانَ فِي الْأَرْضِ مَلائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ مَلَكاً رَسُولاً (۹۵)
بگو: «اگر در روى زمين فرشتگانى بودند كه با اطمينان راه مى‌‏رفتند،
البته بر آنان [نيز] فرشته‏‌اى را بعنوان پيامبر از آسمان نازل مى‌‏كرديم.»

[سورة ص (۳۸): الآيات ۶ الى ۱۰]
وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَ اصْبِرُوا عَلى‏ آلِهَتِكُمْ إِنَّ هذا لَشَيْ‏ءٌ يُرادُ (۶)
و بزرگانشان روان شدند [و گفتند:] «برويد و بر خدايان خود ايستادگى نماييد كه اين امر قطعاً هدف [ما]ست.
ما سَمِعْنا بِهذا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هذا إِلاَّ اخْتِلاقٌ (۷)
[از طرفى‏] اين [مطلب‏] را در آيين اخير [عيسوى هم‏] نشنيده‌‏ايم؛ اين [ادّعا] جز دروغ‏‌بافى نيست.
أَ أُنْزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِنْ بَيْنِنا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِنْ ذِكْرِي بَلْ لَمَّا يَذُوقُوا عَذابِ (۸)
آيا از ميان ما قرآن بر او نازل شده است؟» [نه!] بلكه آنان در باره قرآنِ من دودلند. [نه،] بلكه هنوز عذاب [مرا] نچشيده‏‌اند.
أَمْ عِنْدَهُمْ خَزائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ (۹)
آيا گنجينه‌‏هاى رحمت پروردگار ارجمندِ بسيار بخشنده تو نزد ايشان است؟
أَمْ لَهُمْ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما فَلْيَرْتَقُوا فِي الْأَسْبابِ (۱۰)
آيا فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آنِ ايشان است؟
[اگر چنين است‏] پس [با چنگ زدن‏] در آن اسباب به بالا روند.

[سورة القيامة (۷۵): الآيات ۲۶ الى ۴۰]
كَلاَّ إِذا بَلَغَتِ التَّراقِيَ (۲۶)
نه چنين است [كه او پندارد، زيرا]آنگاه كه جان ميان گلوگاهش رسد،
وَ قِيلَ مَنْ راقٍ (۲۷)
و گفته شود: «چاره‏‌ساز كيست؟»
وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِراقُ (۲۸)
و داند كه همان [زمان‏] فراق است،
وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ (۲۹)
و [محتضر را] ساق به ساق ديگر درپيچد،
إِلى‏ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ (۳۰)
آن روز است كه بسوى پروردگارت سوق دادن باشد.
فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّى (۳۱)
پس [گويند] تصديق نكرد و نماز برپا نداشت،
وَ لكِنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّى (۳۲)
بلكه تكذيب كرد و روى گردانيد،
ثُمَّ ذَهَبَ إِلى‏ أَهْلِهِ يَتَمَطَّى (۳۳)
سپس خرامان به سوى اهل خويش رفت!
أَوْلى‏ لَكَ فَأَوْلى‏ (۳۴)
واى بر تو! پس واى [بر تو !]
ثُمَّ أَوْلى‏ لَكَ فَأَوْلى‏ (۳۵)
بازهم واى برتو! واى برتو!
أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ يُتْرَكَ سُدىً (۳۶)
آيا انسان پندارد كه بيهوده رها مى‏‌شود؟!
أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‏ (۳۷)
مگر او [قبلاً] نطفه‏‌اى نبود كه [در رحم‏] ريخته مى‌‏شود؟!
ثُمَّ كانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى (۳۸)
سپس عَلَقه [=آويزك‏] شد و [خدايش‏] شكل داد و درست كرد؟!
فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏ (۳۹)
و از آن دو جنس نر و ماده را قرار داد!
أَ لَيْسَ ذلِكَ بِقادِرٍ عَلى‏ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتى‏ (۴۰)
آيا چنين [خدايى‏] نتواند كه مردگان را زنده گرداند؟!

مَنْ راقٍ؟ هَلْ مِنْ طَبِيبٍ؟!

امام باقر علیه السلام:
سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏
وَ قِيلَ مَنْ راقٍ‏ وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِراقُ‏
قَالَ فَإِنَّ ذَلِكَ ابْنُ آدَمَ إِذَا حَلَّ بِهِ الْمَوْتُ قَالَ هَلْ مِنْ طَبِيبٍ
إِنَّهُ الْفِرَاقُ أَيْقَنَ بِمُفَارَقَةِ الْأَحِبَّةِ

قَالَ‏
وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ‏
الْتَفَّتِ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ
ثُمَ‏ إِلى‏ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ‏
قَالَ الْمَصِيرُ إِلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ.
جابر گويد:
از امام باقر عليه السّلام در مورد گفتار خداى تعالى پرسيدم كه مى‌فرمايد:
وَ قِيلَ‌ مَنْ‌ رٰاقٍ‌، وَ ظَنَّ‌ أَنَّهُ‌ اَلْفِرٰاقُ‌.
فرمود:
به راستى آن فرزند آدم است كه هرگاه مرگ او فرا رسد، گويد: آيا طبيبى هست‌؟
به راستى كه آن‌چه به من عارض شده جدايى است.
او به جدايى از دوستان يقين مى‌كند.
فرمود:
«پا روى پاى ديگر پيچد»
يعنى دنيا و آخرت را به هم پيچيده.
ثمّ‌ إِلىٰ‌ رَبِّكَ‌ يَوْمَئِذٍ اَلْمَسٰاقُ‌ .
فرمود:
يعنى بازگشت به سوى پروردگار جهانيان است.

امام سجاد علیه السلام:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
وَ هَوِّنْ بِالْقُرْآنِ عِنْدَ الْمَوْتِ عَلَى أَنْفُسِنَا کرْبَ السِّیاقِ،
وَ جَهْدَ الْأَنِینِ، وَ تَرَادُفَ الْحَشَارِجِ إِذَا بَلَغَتِ النُّفُوسُ‏ التَّراقِی، «وَ قِیلَ مَنْ راقٍ‏»،
وَ تَجَلَّى مَلَک الْمَوْتِ لِقَبْضِهَا مِنْ حُجُبِ الْغُیوبِ،
وَ رَمَاهَا عَنْ قَوْسِ الْمَنَایا بِأَسْهُمِ وَحْشَةِ الْفِرَاقِ،
وَ دَافَ لَهَا مِنْ ذُعَافِ الْمَوْتِ کأْساً مَسْمُومَةَ الْمَذَاقِ،
وَ دَنَا مِنَّا إِلَى الْآخِرَةِ رَحِیلٌ وَ انْطِلَاقٌ،
وَ صَارَتِ الْأَعْمَالُ قَلَائِدَ فِی الْأَعْنَاقِ،
وَ کانَتِ الْقُبُورُ هِی الْمَأْوَى إِلَى مِیقَاتِ یوْمِ التَّلَاقِ،
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
وَ بَارِک لَنَا فِی حُلُولِ دَارِ الْبِلَى،
وَ طُولِ الْمُقَامَةِ بَینَ أَطْبَاقِ الثَّرَى،
وَ اجْعَلِ الْقُبُورَ بَعْدَ فِرَاقِ الدُّنْیا خَیرَ مَنَازِلِنَا،
وَ افْسَحْ لَنَا بِرَحْمَتِک فِی ضِیقِ مَلَاحِدِنَا،
وَ لَا تَفْضَحْنَا فِی حَاضِرِی الْقِیامَةِ بِمُوبِقَاتِ آثَامِنَا.
وَ ارْحَمْ بِالْقُرْآنِ فِی مَوْقِفِ الْعَرْضِ عَلَیک ذُلَّ مَقَامِنَا،
وَ ثَبِّتْ بِهِ عِنْدَ اضْطِرَابِ جِسْرِ جَهَنَّمَ یوْمَ الْمَجَازِ عَلَیهَا زَلَلَ أَقْدَامِنَا،
وَ نَوِّرْ بِهِ قَبْلَ الْبَعْثِ سُدَفَ قُبُورِنَا،
وَ نَجِّنَا بِهِ مِنْ کلِّ کرْبٍ یوْمَ الْقِیامَةِ وَ شَدَائِدِ أَهْوَالِ یوْمِ الطَّامَّةِ
وَ بَیضْ وُجُوهَنَا یوْمَ تَسْوَدُّ وُجُوهُ الظَّلَمَةِ فِی یوْمِ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ،
وَ اجْعَلْ لَنَا فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ وُدّاً،
وَ لَا تَجْعَلِ الْحَیاةَ عَلَینَا نَکداً
.

بارالها بر محمد و آلش درود فرست،
و از برکت قرآن به وقت مردن، سختی جان‌کندن، و دشواری ناله‌کردن را بر ما سهل و آسان فرما،
و نیز به شماره‌افتادن نفس‌ها را در وقتی که جان‌ها به خرخره رسند،
و گفته شود چه کسی معالجه گر است؟
و فرشته مرگ برای قبض روح از پرده‌های نهان آشکار گردد،
و تیرهای وحشتناک فراق را از کمان اجل به سوی جانها پرتاب نماید،
و تلخی شربت مرگ را چون جامی زهرآلوده به کام جانها ریزد،
و کوچ کردن و حرکت ما به جهان دیگر نزدیک شود،
و اعمال هر کس همچون طوقی بر گردنش حلقه زند،
و قبرها آرامگاهمان تا به وقت قیامت شوند.
بار الها بر محمد و آلش درود فرست،
و ورود ما را به خانه پوسیدگی، و طول اقامت ما را در طبقات خاک بر ما مبارک گردان،
و گورها را پس از جدایی از دنیا، بهترین منازلمان قرار ده،
و به رحمتت تنگی لحدها را برای ما گشاده فرما،
و در برابر حاضرانِ عرصه قیامت، به گناهان هلاک‌کننده‌مان رسوایمان مکن،
و از برکت قرآن به وقت صف بستن در محضرت بر ذلّت ما رحم آور،
و به هنگام لرزش صراط در روز عبور از آن قدم‌های ما را از لغزش استوار ساز،
و پیش از برپا شدن قیامت، تاریکی قبرهای ما را به آن نور بخش،
و از هر گونه‌اندوه روز قیامت و دشواری ترسهای آن روز سخت نجاتمان ده، 
و در آن روز که صورت ستم‌پیشگان سیاه شود، که روز اندوه و ندامت است،
چهره‌های ما را سپید گردان،
و از ما در قلوب مؤمنان دوستی قرار بده،
و زندگی را بر ما سخت مکن.

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی