[« أُولئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏ »]:
[قلوب اهل یقین ، قلوب بسیار تمرین کرده و کارکشته و قوی نسبت به گذشت از دلخواه‌ها]:
اینقدر با یاد معالم ربانی به آرامش رسیده‌اند که بخوبی با تجربه شده‌اند و در این زمینه کاملا قوی شده‌اند «مضطلع به غير وان عنه» بطوریکه هیچ شرایطی نمی‌تواند آنها را ناآرام نماید «جواد»، و آنها مثل یک کشتی‌گیر خوب و حرفه‌ای که در یک فن استاد شده و آنرا خوب اجرا می‌کند شده‌اند، لذا هرگز کسی حریفش نمی‌شود، ان شاء الله تعالی «يقال: فلان‏ مَضْطَلِعٌ‏ بهذا الأَمر أَي قويٌّ عليه » و این آیه بسیار مهم از قرآن «أُولئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏» اشاره به همین ویژگی اهل یقین بالا نسبت به معالم ربانی دارد که اینها با روشی که از صاحبان نور خود آموخته‌اند، جوری قلبشان به نور خو گرفته که این روش، ملکه ذهن و قلبشان است و این فن را خیلی خوب و قوی و بجا اجرا می‌کنند.
در مقاله‌های وابسته به مبحث تجربه، این واژه با معنی تمرینات نظامی را داشتیم: «الدّربة – درب: آموزش نظامی» که آنهم اینجا زیبا و بجاست.
مثل یک سرباز اینقدر در آموزش نظامی تمرین کرده، که خوب استاد شده.
مفهوم واژه «محن»:
«امتحن فلان لأمر كذا و جرب و درب للنهوض به فهو مضطلع به غير وان عنه
و المعنى أنهم صبر على التقوى أقوياء على احتمال مشاقها»
این مفهوم زیبا باید از واژه «محن» در آیه «أُولئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏» درک شود تا بتوان تا حدودی پی به شخصیت و حالات قلبی اهل یقین در مقامات بالا برد.
علی ع سیمای شیعه را اینگونه توصیف می‌فرمایند:
«سِيمَاءُ الشِّيعَةِ:
عُمْشُ الْعُيُونِ مِنَ الْبُكَاءِ خُمُصُ الْبُطُونِ مِنَ الصِّيَامِ وَ الظَّمَأِ صُفْرُ الْوُجُوهِ مِنَ السَّهَرِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ مَرْضَى وَ مَا بِهِمْ مِنْ مَرَضٍ وَ لَكِنْ فَرَقٌ مِنَ الْحِسَابِ وَ يَوْمِهِ أَمْرَضَهُمْ يَحْسَبُهُمْ أَهْلُ الْغَفْلَةِ سُكَارَى وَ مَا هُمْ بِسُكَارَى وَ لَكِنْ ذِكْرُ الْمَوْتِ أَسْكَرَهُمْ إِنْ شَهِدُوا لَمْ يُعْرَفُوا وَ إِنْ غَابُوا لَمْ يُفْتَقَدُوا وَ إِنْ قَالُوا لَمْ يُصَدَّقُوا وَ إِنْ سَكَتُوا لَمْ يُسْأَلُوا وَ إِنْ أَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا وَ إِنْ أَحْسَنُوا لَمْ يَفْخَرُوا وَ إِنْ ظَلَمُوا صَبَرُوا حَتَّى يَكُونَ اللَّهُ تَعَالَى هُوَ الْمُنْتَقِمَ لَهُمْ يَجْرَعُونَ إِذَا شَبِعَ النَّاسُ وَ يَسْهَرُونَ إِذَا رَقَدَ النَّاسُ وَ يَدْعُونَ إِذَا غَفَلَ النَّاسُ وَ يَبْكُونَ إِذَا ضَحِكَ النَّاسُ يَتَمَايَلُونَ بِاللَّيْلِ عَلَى أَقْدَامِهِمْ مَرَّةً وَ عَلَى الْأَصَابِعِ تَجْرِي دُمُوعُهُمْ عَلَى خُدُودِهِمْ مِنْ خِيفَةِ اللَّهِ وَ هُمْ أَبَداً سُكُوتٌ فَإِذَا ذَكَرُوا عَظَمَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْكَسَرَتْ قُلُوبُهُمْ وَ طَاشَتْ عُقُولُهُمْ أُولَئِكَ أَصْحَابِي وَ شِيعَتِي حَقّاً الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏ لَهُمْ‏ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِيم‏»
صاحبان نور، تاویل آیه «الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏»:
«حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ‏ عَلَيْكُمْ رَجُلًا امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلتَّقْوَى يَضْرِبُ رِقَابَكُمْ عَلَى الدِّينِ … وَ لَكِنَّهُ خَاصِفُ النَّعْلِ»
« … فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص
عِنْدَ ذَلِكَ لَا تَنْتَهُوا يَا مَعْشَرَ قُرَيْشٍ حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ‏ عَلَيْكُمْ رَجُلًا امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلتَّقْوَى يَضْرِبُ رِقَابَكُمْ عَلَى الدِّينِ
فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ أَنَا هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لَا فَقَامَ عُمَرُ فَقَالَ أَنَا هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لَا
وَ لَكِنَّهُ خَاصِفُ النَّعْلِ وَ كُنْتُ أَخْصِفُ نَعْلَ رَسُولِ اللَّهِ ص
قَالَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَيْنَا عَلِيٌّ ع وَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ
مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ.»