امام صادق علیه السلام:
الصَّبْرُ يُظْهِرُ مَا فِي بَوَاطِنِ الْعِبَادِ مِنَ النُّورِ وَ الصَّفَاءِ
وَ الْجَزَعُ يُظْهِرُ مَا فِي بَوَاطِنِهِمْ مِنَ الظُّلْمَةِ وَ الْوَحْشَةِ
وَ الصَّبْرُ يَدَّعِيهِ كُلُّ أَحَدٍ
وَ مَا يَثْبُتُ عِنْدَهُ إِلَّا الْمُخْبِتُونَ
وَ الْجَزَعُ يُنْكِرُهُ كُلُّ أَحَدٍ
وَ هُوَ أَبْيَنُ عَلَى الْمُنَافِقِينَ
لِأَنَّ نُزُولَ الْمِحْنَةِ وَ الْمُصِيبَةِ مُخْبِرٌ عَنِ الصَّادِقِ وَ الْكَاذِبِ
وَ تَفْسِيرُ الصَّبْرِ مَا يَسْتَمِرُّ مَذَاقُهُ
وَ مَا كَانَ عَنِ اضْطِرَابٍ لَا يُسَمَّى صَبْراً
وَ تَفْسِيرُ الْجَزَعِ اضْطِرَابُ الْقَلْبِ وَ تَحَزُّنُ الشَّخْصِ وَ تَغَيُّرُ اللَّوْنِ وَ تَغَيُّرُ الْحَالِ 
وَ كُلُّ نَازِلَةٍ خَلَتْ أَوَائِلُهَا مِنَ الْإِخْبَاتِ وَ الْإِنَابَةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَى اللَّهِ فَصَاحِبُهَا جَزُوعٌ غَيْرُصَابِرٍ
وَ الصَّبْرُ مَا أَوَّلُهُ مُرٌّ وَ آخِرُهُ حُلْوٌ لِقَوْمٍ
وَ لِقَوْمٍ مُرٌّ أَوَّلُهُ وَ آخِرُهُ
فَمَنْ دَخَلَهُ مِنْ أَوَاخِرِهِ فَقَدْ دَخَلَ
وَ مَنْ دَخَلَهُ مِنْ أَوَائِلِهِ فَقَدْ خَرَجَ
وَ مَنْ عَرَفَ قَدْرَ الصَّبْرِ لَا يَصْبِرُ عَمَّا مِنْهُ الصَّبْرُ
قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فِي قِصَّةِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع وَ خَضِرٍ
وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‏ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً
فَمَنْ صَبَرَ كُرْهاً وَ لَمْ يَشْكُ إِلَى الْخَلْقِ وَ لَمْ يَجْزَعْ بِهَتْكِ سِتْرِهِ فَهُوَ مِنَ الْعَامِّ
وَ نَصِيبُهُ مَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏
وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ‏ أَيْ بِالْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ
وَ مَنِ اسْتَقْبَلَ الْبَلَاءَ بِالرُّحْبِ وَ صَبَرَ عَلَى سَكِينَةٍ وَ وَقَارٍ فَهُوَ مِنَ الْخَاصِّ
وَ نَصِيبُهُ مَا قَالَ تَعَالَى‏ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ‏.

صبر، نور و صفاى باطن آدمى را ظاهر مى‌كند،
و جزع و بى‌تابى نيز ظلمت و وحشت باطن آدمى را آشكار مى‌سازد
(يعنى صبر و بردبارى در برابر بلا و محنت نشانه نور باطن،
و جزع و اضطراب علامت كدورت آن است.)
حضرت مى‌فرمايد:
همه ادعاى صبر مى‌كنند و مى‌گويند ما در برابر سختى‌ها صبر داريم
ولى در اين ادعا فقط‍‌ افراد متواضع و تسليم در برابر رنج‌ها راستگويند.
و نيز همه مى‌گويند ما هيچ گاه در برابر مشكلات جزع و بى‌تابى نمى‌كنيم
و جزع و اضطراب در هنگام بلا بر منافقين ظاهر است.
براى اين كه بلا و محنت، صداقت و كذب ادعاى اشخاص را برملا مى‌كند.
(يعنى اگر در وقت مصيبت و بلا صبر كند علامت صداقت ادعاى او است
ولى اگر جزع و بى‌تابى نمايد، نشانه ادعاى دروغين او است.)
حضرت فرمود:
صبر به معنى چيز تلخ مزه‌اى است كه توام با اضطراب نباشد
چون هر چه تلخ باشد و توام با اضطراب آن را صبر نمى‌نامند.
و معنى جزع اضطراب دل است با اظهار حزن و تغيير حالت و تغيير رنگ،
و هر مصيبت و حادثه‌اى كه بر آدمى مى‌رسد اگر اول آن توام با تسليم و انابه و تضرع به درگاه خدا نباشد؛ صاحب آن مصيبت ناشكيبا است.
صبر آن چيزى است كه براى عده‌اى اولش تلخ است ولى آخرش شيرين است
و براى عده‌اى ديگر اول و آخرش تلخ است
پس كسى كه در مسير صبر وارد مى‌شود و پايان و نتيجه آن را در نظر گرفته است،
به طور مسلم از افراد صابر به شمار مى‌رود
و توفيق به دست آوردن نتيجه مطلوب صبر را پيدا خواهد كرد.
ولى كسى كه توجه و نظر او به تلخى آغاز و ابتداى آن است،
هرگز در مورد مصداق صبر قرار نگرفته و از راه صبر خارج شده است.
حضرت فرمود:
هر كس مقام و منزلت صبر را بشناسد،
هرگز راضى نمى‌شود كه در مقدمات و موجبات صبر توقف و كوتاهى ورزد، و خود را آماده نسازد،
خداوند متعال در قصه حضرت موسى و حضرت خضر عليه السّلام مى‌فرمايد:
چگونه مى‌توانى در برابر چيزى كه از رموزش آگاه نيستى شكيبا باشى.
پس كسى كه از روى كراهت و ناچارى صبر ورزيده و در عين حال مراقبت كامل دارد كه شكايت و اظهار گله در نزد مردم نكند و با اضطراب و جزع، باطن و اسرار خود را آشكار نسازد، چنين شخصى از صبركنندگان عمومى به شمار مى‌رود و از جهت نصيب و حظ‍‌ مشمول فرمايش خداوند متعال خواهد بود كه مى‌فرمايد: و بشارت بده صابران را. يعنى بهشت و مغفرت.
امّا اگر از جان و دل از بلا استقبال كرد و بدون كوچكترين اضطراب با بلا روبرو شود و با كمال اطمينان خاطر و آرامش دل و سنگينى و وقار، ثبات و استقامت داشته باشد، او از خواص صابرين محسوب مى‌گردد و مشمول قول خداى عز و جل قرار خواهد گرفت كه فرمود: خدا همراه صابران است.