امام صادق علیه السلام:
عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ ع فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ قَالَ:
فَلَمَّا نَامَ آدَمُ ع خَلَقَ اللَّهُ مِنْ ضِلْعِ جَنْبِهِ الْأَيْسَرِ مِمَّا يَلِي الشَّرَاسِيفَ‏ وَ هُوَ ضِلْعٌ أَعْوَجُ
فَخَلَقَ مِنْهُ حَوَّاءَ
وَ إِنَّمَا سُمِّيَتْ بِذَلِكَ لِأَنَّهَا خُلِقَتْ مِنْ حَيٍّ
و «حواء» بدین جهت چنین نامیده شد زیرا از یک «حیّ» (= زنده) آفریده شد.
وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ تَعَالَى‏
و این همان سخن خداوند متعال است که می‌فرماید:
يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها
«ای مردم! پروای پروردگارتان را داشته باشید، همان که شما را از نفس واحدی آفرید، و از او زوجش را خلق کرد.»
وَ كَانَتْ حَوَّاءُ عَلَى خَلْقِ آدَمَ وَ عَلَى حُسْنِهِ وَ جَمَالِهِ
و حوا بر آفرینش حضرت آدم و بر حُسن و جمال وی آفریده شد.
إِلَى أَنْ قَالَ
…
فَلَمَّا خَلَقَهَا اللَّهُ تَعَالَى أَجْلَسَهَا عِنْدَ رَأْسِ آدَمَ ع
پس چون خداوند او را آفرید در کنار سر حضرت آدم ع نشاند
وَ قَدْ رَآهَا فِي نَوْمِهِ وَ قَدْ تَمَكَّنَ حُبُّهَا فِي قَلْبِهِ
و آدم وی را در خوابش دید و محبتش در دلش نشست؛
قَالَ فَانْتَبَهَ آدَمُ مِنْ نَوْمِهِ وَ قَالَ يَا رَبِّ مَنْ هَذِهِ
پس، از خواب بیدار شد و گفت: پروردگارا ! این کیست؟
فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَى
هِيَ أَمَتِي حَوَّاءُ
خداوند فرموده:
این هم بنده [کنیز] من حوا است.
قَالَ يَا رَبِّ لِمَنْ خَلَقْتَهَا
گفت: پروردگارا ! او را برای که آفریدی؟!
قَالَ
لِمَنْ أَخَذَهَا بِالْأَمَانَةِ وَ أَصْدَقَهَا الشُّكْرَ
فرمود:
برای هرکس که آن را همچون امانتی تحویل بگیرد و شکر و سپاسی مهریه‌اش کند.
قَالَ
يَا رَبِّ أَقْبَلُهَا عَلَى هَذَا فَزَوِّجْنِيهَا
گفت:
خدایا: من قبول می‌کنم. او را به همسری من درآور!
قَالَ
فَزَوَّجَهُ إِيَّاهَا قَبْلَ دُخُولِ الْجَنَّةِ
پس خداوند وی را به همسری او درآورد پیش از آنکه وارد بهشت شوند؛

قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع
و امیرالمومنین ع فرمود:
رَآهَا فِي الْمَنَامِ وَ هِيَ تُكَلِّمُهُ وَ هِيَ تَقُولُ لَهُ
او را در خواب دید و حوا در خواب با او سخن گفت و به او گفت:
أَنَا أَمَةُ اللَّهِ وَ أَنْتَ عَبْدُ اللَّهِ
من هم بنده [کنیز] خدا هستم و تو هم بنده خدا هستی؛
فَاخْطُبْنِي مِنْ‏ رَبِّكَ
پس مرا از پروردگارت خواستگاری کن!

وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع
طَيِّبُوا النِّكَاحَ فَإِنَّ النِّسَاءَ عُقَدُ الرِّجَالِ لَا يَمْلِكْنَ لِأَنْفُسِهِنَّ ضَرّاً وَ لَا نَفْعاً
وَ إِنَّهُنَّ أَمَانَةُ اللَّهِ عِنْدَكُمْ فَ لا تُضآرُّوهُنَ‏ وَ لا تَعْضُلُوهُنَ‏

وَ قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّادِقُ ع
إِنَّ آدَمَ ع رَأَى حَوَّاءَ فِي الْمَنَامِ فَلَمَّا انْتَبَهَ قَالَ يَا رَبِّ مَنْ هَذِهِ الَّتِي آنَسَتْنِي بِقُرْبِهَا
قَالَ اللَّهُ تَعَالَى هَذِهِ أَمَتِي فَأَنْتَ عَبْدِي
يَا آدَمُ مَا خَلَقْتُ خَلْقاً هُوَ أَكْرَمُ عَلَيَّ مِنْكُمَا إِذَا أَنْتُمَا عَبَدْتُمَانِي وَ أَطَعْتُمَانِي
وَ خَلَقْتُ لَكُمَا دَاراً وَ سَمَّيْتُهَا جَنَّتِي فَمَنْ دَخَلَهَا كَانَ وَلِيِّي حَقّاً وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهَا كَانَ عَدُوِّي حَقّاً
فَقَالَ آدَمُ وَ لَكَ يَا رَبِّ عَدُوٌّ وَ أَنْتَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى يَا آدَمُ لَوْ شِئْتُ أَجْعَلُ الْخَلْقَ كُلَّهُمْ أَوْلِيَائِي لَفَعَلْتُ وَ لَكِنِّي أَفْعَلُ مَا أَشَاءُ وَ أَحْكُمُ مَا أُرِيدُ
قَالَ آدَمُ يَا رَبِّ فَهَذِهِ أَمَتُكَ حَوَّاءُ قَدْ رَقَّ لَهَا قَلْبِي فَلِمَنْ خَلَقْتَهَا
قَالَ اللَّهُ تَعَالَى خَلَقْتُهَا لَكَ لِتَسْكُنَ الدُّنْيَا فَلَا تَكُونَ وَحِيداً فِي جَنَّتِي
قَالَ فَأَنْكِحْنِيهَا يَا رَبِّ
گفت: پروردگارا ! او را از تو خواستگاری کردم. شرط رضایت تو [بدین وصلت] چیست؟
قَالَ أَنْكَحْتُكَهَا بِشَرْطِ أَنْ تُعَلِّمَهَا مَصَالِحَ دِينِي وَ تَشْكُرَنِي عَلَيْهَا
خداوند عز و جل فرمود:
اینکه آموزه‌های دینم را به او تعلیم دهی.
فَرَضِيَ آدَمُ ع بِذَلِكَ
گفت: اگر تو چنین می‌خواهی من هم پذیرفتم.
فَاجْتَمَعَتِ الْمَلَائِكَةُ
فَأَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَى جَبْرَائِيلَ أَنِ اخْطُبْ
فَكَانَ الْوَلِيُّ رَبَّ الْعَالَمِينَ
وَ الْخَطِيبُ جَبْرَئِيلَ الْأَمِينَ
وَ الشُّهُودُ الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ
وَ الزَّوْجُ آدَمَ أَبَ النَّبِيِّينَ
وَ الزَّوْجَةُ حَوَّاءَ
فَتَزَوَّجَ آدَمُ بِحَوَّاءَ عَلَى الطَّاعَةِ وَ الْتُّقَى وَ الْعَمَلِ الصَّالِحِ
فَنَثَرَتِ الْمَلَائِكَةُ عَلَيْهِمَا مِنْ نِثَارِ الْجَنَّةِ الْخَبَرَ.