رحل؛ رحلت نورانی و کوچِ مجهّز به سوی معلم ربانی! إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَالصَّيْفِ!

دلنوشته: «رحل؛ کوچِ دل از سایه به نور»

امشب، در میانه‌ی طوفانِ آزمون‌ها، دلم چمدانی‌ست که با نام تو بسته می‌شود؛
ای معلمِ ربانی!
از کودکیِ نَفْس تا بلوغِ قلب، فهمیده‌ام که سفرِ حقیقی، حرکتِ پاها نیست؛
«رَحْل» یعنی کوچِ مجهّزِ دل، با توشه‌ی نوری که تو در رِحال ما می‌نهی، بی‌آن‌که ما بدانیم.

یاد تو که می‌آید، می‌شنوم:
«وَ قالَ لِفِتْيانِهِ اجْعَلُوا بِضاعَتَهُمْ في‏ رِحالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَها إِذا انْقَلَبُوا إِلى‏ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»
و ناگهان می‌فهمم؛
تو پیش از رسیدنم، قوتِ این راه را در دلم نهاده‌ای؛ بضاعه‌ای که هنگام عرضه‌ی آیه رو می‌شود و قلب، در قبض و بسطِ نور، انقلاب می‌کند.
من، به اهل خودم بازمی‌گردم؛ به «اهلِ بیت» نور؛
و از استعمالِ گناه، از اندیشه‌ی بی‌نصیب از ولایت، توبه می‌کنم.
چه زیباست که تو، با زبانِ فتیان ـ معلمانِ مهربانِ هر عصر ـ
قلب‌های پیر را جوان می‌کنی؛ «فَتی» نامِ توست، و کلامت، اکسیرِ جوانی.

ای مأوی دل‌ها!
گفته‌اند: «رَحَلَ الشَّخصُ، مَأواهُ في الحَضَر»؛
رحل و مأوی، دو نام برای یک حقیقت‌اند:
تو هم مقصدی، هم وسیله‌ای، هم پناهی.
در راه، «رحل» می‌ناممت؛ چون با تو حرکت می‌کنم و مجهّز می‌شوم؛
و چون می‌رسم، «مأوی» صدایت می‌کنم؛ چون در تو قرار می‌گیرم.

راهِ دلم، نقشه‌ای از مناسک دارد:
از عرفات ـ جایی که می‌ایستم و شکِ خود را می‌شناسم ـ
به مشعر ـ که آیاتِ محکم را چون حَصیاتِ نور برمی‌چینم ـ
به مِنا ـ که وسوسه و تمنّا را رَمی می‌کنم و عملِ ولایی‌ام را به کار می‌بندم ـ
تا مسجدالحرام ـ که ذکر، مرا به علمِ آنلاین متصل نگه می‌دارد ـ
و سرانجام، به کعبه ـ که دل، مأوی می‌یابد و در مدارِ نور می‌چرخد.
و باز در هر صبح و شام، از نو؛ چون اهلِ یقین، کوچ‌نشین‌اند و قصدِ اقامت در سایه ندارند.

ای معلم!
تو مرا به قبیله‌ی الطُّيُورِ الرَّحَّالَة پیوند می‌زنی؛
پرندگانی که فصل‌ها را می‌شناسند و هر بار، به وطنِ نور بازمی‌گردند.
دنیا برفی‌ست و کولاکی، جاده یخ زده، و ماشین‌ها در شیارِ ظلمت واژگون…
اما من، دور از هیاهو، وقارِ مرکبِ تو را می‌بینم که آرام پیش می‌رود؛
درونش، اهلِ یقین نشسته‌اند، و بیرون را تماشا می‌کنند:
آن‌ها که بی‌یادِ معلم ربانی راه افتادند، چگونه در نخستین پیچ، درماندند.

ای یوسفِ زمان!
اگر به من رحم نکنی، با دستِ خالی چه کنم؟
اما تو رحِم کرده‌ای:
بضاعه‌ام را در رحلم نهاده‌ای؛
و من تازه در مقصد می‌فهمم که در طولِ راه،
هر جا از گناه بریدم و به ولایت عمل کردم،
ثبت شد و افزوده شد؛
و اکنون که به مأوی تو رسیده‌ام، می‌بینم در بارِ من چه نهاده‌ای!
تو به بضاعتِ ناچیزِ من محتاج نبودی؛
تو عاقبتِ خیرِ من را می‌خواستی.

به خود می‌گویم:
«لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَها» یعنی من باید بفهمم چه کلامی قلبم را کوچ داد؛
قبضم کجا آغاز شد، بَسطم کجا گُل کرد؛
کدام آیه مرا از سایه برید و به نور پیوند زد.
این، همان «معرفةُ الإمامِ بالنورانیّة» است:
شناختِ جهتِ قلب در مواجهه با کلام؛
قبضِ هدایتی و بسطِ سکینه؛
نه قبضِ حسد و بسطِ غفلت.

و آن‌گاه، صدایی از سوره‌ی قریش در دلم طنین می‌گیرد:
«إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ»
چه الفتی‌ست این إیلاف؛
الفت با یادِ معلم ربانی که سفرِ زمستان و تابستانِ زندگی را آسان می‌کند؛
چه در سردیِ ابتلاء، چه در گرمایِ نعمت.
بی‌این الفت، راه‌رو تنهاست، و طعمه‌ی گرگ‌ها.

اکنون، هر صبح از خود می‌پرسم:
«موقفُ الآن کجاست؟»
اگر هنوز در عرفاتم، بیماریِ شک را صادقانه می‌نویسم.
اگر در مشعرم، آیاتِ روزم را برمی‌چینم.
اگر در مِنام، تمنّا را به عملِ ولایی بدل می‌کنم.
اگر در مسجدم، ذکر، مرا متصل می‌دارد.
و اگر در کعبهام… سپاس می‌گویم که قرار یافته‌ام.

و باز، شبانگاه، پرده‌ای از راز را در گوشِ دلم می‌گشایی:
نور، در جوفِ نار است.
می‌گویـی: نترس! در آتشِ فتنه، هدیه‌ای نهفته است.
وقتی با یادِ معلم از میانِ شعله‌ها گذشتی،
به ضیافتِ نور می‌رسی،
و می‌فهمی: تمامِ راه، او تو را حمل می‌کرد،
نه تو.

پس، ای پناهِ پس از سفر!
نامت را در دفترِ کوچ می‌نویسم: رحل = مأوی.
تو مقصد منی، تو راه منی، تو توشه‌ی منی.
و من، در هر ورکلایف، به زبانِ دل تکرار می‌کنم:
امروز هم کوچ می‌کنم؛
از تاریکی به نور؛
با بضاعه‌ای که فتیان تو در رحلم نهاده‌اند؛
تا شاید من نیز از آنان باشم که:
«يَعْرِفُونَها… إِذا انْقَلَبُوا… إِلى‏ أَهْلِهِمْ… لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ».