[رابطه – واسطه]
امام حسن عسکری علیه السلام:
اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَسْكَرِيُّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي تَفْسِيرِهِ عَنْ آبَائِهِ
عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ:
لَمْ يَكُنْ سُجُودُهُمْ يَعْنِي اَلْمَلاَئِكَةَ لآِدَمَ،
إِنَّمَا كَانَ آدَمُ قِبْلَةً لَهُمْ يَسْجُدُونَ نَحْوَهُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
وَ كَانَ بِذَلِكَ مُعَظَّماً مُبَجَّلاً
وَ لاَ يَنْبَغِي لِأَحَدٍ أَنْ يَسْجُدَ لِأَحَدٍ مِنْ دُونِ اَللَّهِ
يَخْضَعُ لَهُ كَخُضُوعِهِ لِلَّهِ وَ يُعَظِّمُهُ بِالسُّجُودِ لَهُ كَتَعْظِيمِهِ لِلَّهِ
… بعد از آن حضرت ایزد منان ملائکه زمین و آسمان را بنابر فضل آدم عرفان،
امر به سجود آدم علیه السّلام نمود.
زیرا که ذات حضرت ابوالبشر مشتمل بر انواع خلایق از انبیا و فضلای نیکو سیر بیحد و مرز که در صلب او مودع بودند،
لهذا سجود ملائکه حضرت معبود گردید سجده ملائکه مر آدم را مخصوص از برای ذات او در آن دم نبود بلکه آدم صلی الله علیه و آله و سلم قبله ملائکه حضرت قادر عالم بود که به سوی آدم سجده از برای پروردگار عالم می‌کردند.
نهایت آنکه آن سجده، وسیله تبجیل و تعظیم و باعث عزت و تکریم آدم علیه التحیه و التسلیم گردید.
و هیچ احدی را سجده مخلوق دیگر سزاوار و درخور نیست بغیر خالق اکبر
و خشوع ملائکه عظام و خضوع آن طایفه کرام از برای آدم علیه السّلام محض از برای ایزد غفار بود
و تعظیم سجود ملائکه و اظهار عجز و انکسار در خدمت آدم علیه السّلام بی شبهه و گمان همان تعظیم قادر سبحان بود.
وَ لَوْ أَمَرْتُ أَحَداً أَنْ يَسْجُدَ هَكَذَا لِغَيْرِ اَللَّهِ
لَأَمَرْتُ ضُعَفَاءَ شِيعَتِنَا وَ سَائِرَ اَلْمُكَلَّفِينَ مِنْ مُتَّبِعِينَا
أَنْ يَسْجُدُوا لِمَنْ تَوَسَّطَ فِي عُلُومِ عَلِيٍّ وَصِيِّ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ،
وَ مَحَضَ وِدَادَ خَيْرِ خَلْقِ اَللَّهِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ بَعْدَ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.
و اگر من از بندگان خدای مهربان کسی را به سجدۀ مخلوق امر می نمودم،
هر آینه ضعفاء شیعیان را مأمور می‌گردانیدم به سجدۀ کسی که او متوسط و متشبث به علوم وصی رسول حی قیوم و به محض وداد و اتحاد و دوستی و یک جهتی نیکوترین خلق رب العباد است و بعد از محمد مصطفی، که آن علی مرتضی باشد، می‌نمودم،