قبض و بسط نور، الگوی قابل اعتماد! أُولئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ!

امام صادق علیه السلام:‏
لَا يَصِحُّ الِاقْتِدَاءُ إِلَّا بِصِحَّةِ قِسْمَةِ الْأَرْوَاحِ فِي الْأَزَلِ وَ امْتِزَاجِ نُورِ الْوَقْتِ بِنُورِ الْأَزَلِيِّ
اقتدا همان ارتباط روح‌ها در ازل و متّصل‌شدن نورِ الآن به نور ازل است.

وَ لَيْسَ الِاقْتِدَاءُ بِالتَّوَسُّمِ بِحَرَكَاتِ الظَّاهِرَةِ وَ النَّسَبِ إِلَى أَوْلِيَاءِ الدِّينِ مِنَ الْحُكَمَاءِ وَ الْأَئِمَّةِ
اقتدا این نیست که با اعمال ظاهری نام آن‌ها را برای خود برگزینیم و خود را به اولیاء دین از دانشمندان و امامان منتسب­ کنیم (به زور خود را به آن‌ها وصل ­کنیم درحالی­که ارواح ما با آن‌ها نسبتی ندارد)

قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏
يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ‏
[ياد كن‏] روزى را كه هر گروهى را با پيشوايشان فرا مى‌‏خوانيم‏.
أَيْ مَنْ كَانَ اقْتَدَى بِمُحِقٍّ فَهُوَ زَكِيٌّ
یعنی کسی ­که از صاحب حقّی پیروی­ کرد؛ پذیرفته و پاک شد.

قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏
فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ‏
پس آن گاه كه در صور دميده شود، [ديگر] آن روز ميانشان نسبت خويشاوندى وجود ندارد، و از [حال‏] يكديگر نمى‌‏پرسند.

وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع
الْأَرْوَاحُ جُنُودٌ مُجَنَّدَةٌ فَمَا تَعَارَفَ مِنْهَا ائْتَلَفَ وَ مَا تَنَاكَرَ مِنْهَا اخْتَلَفَ
ارواح چون سپاه و لشکرند، اگر یکدیگر را بشناسند الفت می‌گیرند و اگر نشناسند اختلاف می‌کنند.

وَ قِيلَ لِمُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِيَّةِ مَنْ أَدَّبَكَ؟

فَقَالَ أَدَّبَنِي رَبِّي فِي نَفْسِي
مرا پروردگارم از نفس خودم و در باطن تربیت نموده است،

فَمَا اسْتَحْسَنْتُ مِنْ أُولِي الْأَلْبَابِ وَ الْبَصِيرَةِ تَبِعْتُهُمْ بِهِ وَ اسْتَعْمَلْتُهُ وَ مَا اسْتَقْبَحْتُهُ مِنَ الْجُهَّالِ اجْتَنَبْتُهُ وَ تَرَكْتُهُ مستقرا [مُسْتَنْفِراً] فَأَوْصَلَنِي ذَلِكَ إِلَى كُنُوزِ الْعِلْمِ
پس آنچه را که از صاحبان خرد و بصیرت دیده و پسندیدم؛ آن را به کار بستم، و هرچه از مردم نادان مشاهده کرده و قبیح شمردم؛ از آن پرهیز کرده و نفرت نشان دادم، و این روش مرا به کنزهای علم و گنج‌های معرفت رسانید.

وَ لَا طَرِيقَ لِلْأَكْيَاسِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَسْلَمَ مِنَ الِاقْتِدَاءِ لِأَنَّهُ الْمَنْهَجُ الْأَوْضَحُ وَ الْمَقْصَدُ الْأَصَحُّ
برای اشخاص مؤمن و زیرک و فهمیده راهی سالم‌تر و بهتر از اقتداکردن [به افراد برجسته و با معرفت] نیست، زیرا پیروی­ نمودن از چنین افرادی، طریق روشن و راه کاملاً صحیحی است.

قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَعَزِّ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ ص‏
أُولئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ‏
اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است؛ پس به هدايت آنان اقتدا كن‏.

وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏
ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً
سپس به تو وحى كرديم كه: از آيين ابراهيم حق‌‏گراى پيروى كن.

فَلَوْ كَانَ لِدِينِ اللَّهِ تَعَالَى عَزَّ وَ جَلَّ مَسْلَكٌ أَقُومُ مِنَ الِاقْتِدَاءِ لَنَدَبَ أَنْبِيَاءَهُ وَ أَوْلِيَاءَهُ إِلَيْهِ
و اگر برای دین خدا راهی مستقیم‌تر و بهتر و محکم‌تر از اقتدا ­بود؛ حتماً اولیاء و انبیاء به آن راه دعوت می‌شدند؛

قَالَ النَّبِيُّ ص:
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید:
فِي الْقُلُوبِ نُورٌ لَا يُضِي‏ءُ إِلَّا مِنِ اتِّبَاعِ الْحَقِّ وَ قَصْدِ السَّبِيلِ
وَ هُوَ مِنْ نُورِ الْأَنْبِيَاءِ مُوَدَّعٌ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِين‏.
در قلوب مؤمنین نوری پنهان است
که جز با پیروی حق و سلوک در صراط ­مستقیم روشن و آشکار نمی‌شود
و آن شعاعی از نور انبیا است که در دل‌های مؤمنین جا­ داده ­شده­ است.