دکتر محمد شعبانی راد

حسودی که پشت به نورش میکند، بشدّت رو به سمت آتش جهنم برده می‌شود. يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلى‏ نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا! فَذلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ‏!

God says:
I am dragging and dropping a jealous person into the fire of hell!
The unquenchable fire of Jealousy
inclines to the fire of Hell!

«دعع» یکی از هزار واژۀ مترادف «حسد» است.
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«جفنة مدعدعة: مملوّة»
مفهوم «الدفع بشدّة و عنف، دفع شديد، بزور زدن و بخوارى راندن»
حسود رو بزور میبرن سمت آتش جهنم «يُدَعُّونَ‏ دَعًّا»، چرا که قلبا با پشت کردن به نور «يَدُعُّ‏ الْيَتيمَ»، و رو نمودن به تمناهای خودش، این سرنوشت شوم رو برای خودش رقم زده!
«دَعَ‏ الْيَتِيمَ: يعنى يتيم را به ظلم و جفا دفع كرد و از خود راند.»
«يقال للعاثر: دع دع، به شخص لغزيده و زمين خورده و افتاده مى‌‏گويند:
دَعْ‏ دَعْ؛ يعنى برخيز و دور شو.»
یعنی حسودی که اشتباه مرگبار مرتکب شده رو بزور هلش میدن به سمت آتش جهنم!
«اللهم دُعَّها إِلى النار دَعًّا»

[سورة الطور (۵۲): الآيات ۱ الى ۱۶]
يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلى‏ نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا (۱۳)
روزى كه به سوى آتش جهنّم كشيده مى‌‏شوند [چه‏] كشيدنى.

[سورة الماعون (۱۰۷): الآيات ۱ الى ۷]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان‏
أَ رَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ (۱)
آيا كسى را كه [روزِ] جزا را دروغ مى‌‏خواند، ديدى؟
فَذلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ (۲)
اين همان كس است كه يتيم را بسختى مى‌‏راند،
وَ لا يَحُضُّ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْكِينِ (۳)
و به خوراك‏‌دادن بينوا ترغيب نمى‌‏كند.
فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ (۴)
پس واى بر نمازگزارانى‏
الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ (۵)
كه از نمازشان غافلند،
الَّذِينَ هُمْ يُراؤُنَ (۶)
آنان كه ريا مى‏‌كنند،
وَ يَمْنَعُونَ الْماعُونَ (۷)
و از [دادن‏] زكات [و وسايل و مايحتاج خانه‏] خوددارى مى‌‏ورزند.

امام رضا علیه السلام:
فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ
أَ رَأَیْتَ الَّذِی یُکَذِّبُ بِالدِّینِ
قَالَ بِوَلَایَهًِْ أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
یعنی به ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام).

ابن‌عبّاس رحمة الله علیه:
یَدُعُّ الْیَتیمَ
أیْ یَدْفَعُهُ عَنْ حَقِّهِ.
یَدُعُّ الْیَتِیمَ یعنی با ستم و خشونت و ناتوان‌کردن او، حقّ او را پایمال می‌کند.
+ «حسود، نورشو در موضع ضعف قرار میده!»

علیّ‌بن‌ابراهیم رحمة الله علیه:
وَ لَا یَحُضُّ عَلَی طَعَامِ الْمِسْکِینِ
حُقُوقُ آلِ مُحَمَّدٍ الَّتِی غَصَبُوهَا.
منظور حقوق آل‌محمّد (صلی الله علیه و آله) است که آن را غصب کردند.

امام کاظم علیه السلام:
عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُضَیْلِ قَال
سَأَلْتُ عَبْداً صَالِحاً (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ
الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ
قَالَ
هُوَ التَّضْیِیعُ.
محمّدبن‌فضیل گوید: از عبدصالح امام موسی کاظم (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ پرسیدم. ایشان فرمود:
ضایع‌کردن [حقّ نماز] است.
انگاری حسود با گفتن دروغ بزرگ و تهمت ناروا، حقّ بزرگی را ضایع کرد!

علیّ‌بن‌ابراهیم رحمة الله علیه:
الَّذینَ هُمْ یُراؤُنَ فِیمَا یَفْعَلُونَ.
الَّذِینَ هُمْ یُرَاؤُونَ در آنچه انجام می‌دهند.

امام علی علیه السلام:
إعْلَمُوا أَنَّ صَالِحِی عَدُوِّکُمْ یُرَائِی بَعْضُهُمْ بَعْضاً
لَکِنَّ اللَّهَ لَا یُوَفِّقُهُمْ وَ لَا یَقْبَلُ إِلَّا مَا کَانَ لَهُ خَالِصاً
.
بدانید دشمنان خوب شما ریاکارند، نسبت به هم.
ولی خداوند به آن‌ها توفیق نمی‌دهد و قبول نمی‌کند مگر عملی را که خالص باشد.

امام علی علیه السلام:
یُرِیدُ الْمُنَافِقِینَ
الَّذِینَ لَا یَرْجُونَ لَهَا ثَوَاباً إِنْ صَلُّوا
وَ لَا یَخَافُونَ عَلَیْهَا عِقَاباً إِنْ تَرَکُوا،
فَهُمْ عَنْهَا غَافِلُونَ حَتَّی یَذْهَبَ وَقْتُهَا،
فَإِذَا کَانُوا مَعَ الْمُؤْمِنِینَ صَلَّوْهَا رِیَاءً
وَ إِذَا لَمْ یَکُونُوا مَعَهُمْ لَمْ یُصَلُّوا،
وَ هُوَ قَوْلُهُ:
الَّذِینَ هُمْ یُراؤُن.

گفته شده [خداوند] منافقان را اراده کرده است
همان‌ها که اگر نماز را به‌جا آورند، امیدی به ثواب آن ندارند
و اگر آن را ترک کنند، از هیچ عقاب و عذابی به خاطر نماز نمی‌ترسند.
آن‌ها (منافقان) از نماز غافلند تا اینکه وقت آن به پایان می‌رسد.
هرگاه با مومنان باشند آن را برای ریا انجام می‌دهند
و هرگاه با مؤمنان همراه نباشند، نماز نمی‌خوانند
و این همان قول خداوند است:
الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ الَّذینَ هُمْ یُراؤُنَ.

امام صادق علیه السلام:
عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَال
قَوْلَهُ عَزَّوَجَلَّ
وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ
قَالَ
هُوَ الْقَرْضُ یُقْرِضُهُ
وَ الْمَعْرُوفُ یَصْطَنِعُهُ
وَ مَتَاعُ الْبَیْتِ یُعِیرُهُ
وَ مِنْهُ الزَّکَاهًْ
فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ لَنَا جِیرَاناً إِذَا أَعَرْنَاهُمْ مَتَاعاً کَسَرُوهُ وَ أَفْسَدُوهُ
فَعَلَیْنَا جُنَاحٌ إِنْ نَمْنَعْهُمْ
فَقَالَ
لَا لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ إِنْ تَمْنَعُوهُمْ إِذَا کَانُوا کَذَلِک
.
ابوبصیر گوید:
امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ:
وَ یَمْنَعُونَ المَاعُونَ فرمود:
«قرض است که به دیگری دهند
و احسان است که در حقّ دیگری کنند
و اثاث خانه است که به عاریه دهند
و زکات هم از جمله آن است».
به ایشان عرض کردم:
«اگر همسایه‌هایی داشته باشیم که چون کالایی را به ایشان عاریه دهیم، آن را بشکنند و تباه کنند،
در صورت دریغ کردن کالا از آنان، گناهی بر ما هست»؟
ایشان فرمود:
«نه، اگر چنین باشند، چون از آنان دریغ کنید، گناهی بر شما نیست».

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی