«وَ الْمُحِبُّ يَعْبُدُ رَبَّهُ عَلَى الرَّجَاءِ بِمُشَاهَدَةِ أَحْوَالِهِ بِعَيْنِ سَهَرٍ و الزّاهد یعبد على الخوف. شخصِ محبّ، خدایش را به امید و با چشمانى بیدار عبادت کند و زاهد، خدایش را از سر بیم بندگى می کند»:
مشاهده احوالات قلب یعنی دیدن قبض و بسط قلبی و فهمیدن نور و ظلمت قلب خودت، که چیز با ارزشی است «مشاهده قلبی»! این همان «زبان آنلاین اهل بهشت» است.
«الله یقبض و یبصط»: خدا این قبض و بسط نور رو انجام میده «سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَ وَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهِيدٌ»! ما خدا رو نمیتونیم ببینیم اما این تغییرات نور درون قلبمونو که همون «آیات انفسی» هستند رو مشاهده میکنیم و این یعنی معرفت به نور هدایت الهی!
پس کار ما اینه مدام حالات قلبیمونو مشاهده کنیم و زیر نظر بگیریم و این میشه «محاسبه نفس».
اگه خوب مشاهده کنی باید مدام بگی: «چه نور زیبایی! الله اکبر!»

مثال زیبا از کتاب مجموعه ورام :
فالعجب منك لو نظرت إلى صورة على حائط تأنق النقاش في تصويرها حتى قرب ذلك من صورة الإنسان و قال الناظر إليها كأنه إنسان عظيم يعجبك من صنعة النقاش و حذقه و خفة يده و تمام فطنته و عظم في قلبك محله مع أنك تعلم أن تلك الصورة إنما تمت بالصبغ و القلم و الحائط و باليد و القدرة و العلم و الإرادة و شي‏ء من ذلك ليس من فعل النقاش و لا خلقه بل هو من خلق الله تعالى و إنما منتهى و فعله الجمع بين الصبغ و الحائط على ترتيب مخصوص فيكثر تعجبك منه و تستعظمه.

مثال زیبا از کتاب مجموعه ورام :
… پس تعجب از تو كه اگر نقشى روى ديوار مشاهده كنى كه نقاش در تصوير آن مهارت به خرج داده، به حدّى كه به شكل انسان شباهت نزديكى داشته باشد، و بيننده بگويد كه گويا او انسان بزرگى بوده است، چيره دستى نقاش، مهارت و هوشيارى زياد او تو را به شگفتى واداشته، و جايگاه والايى در قلب تو پيدا مى‌‏كند، با اينكه مى‏‌دانى اين تصوير با رنگ آميزى قلم، ديوار و با دست، قدرت، علم، و اراده انجام گرفته است، و هيچ كدام از اينها كار نقاش و آفريده او نيست، بلكه تمام اينها آفريده خداست، و تنها كار نقاش ارتباط دادن رنگ آميزى با ديوار به ترتيب مخصوص است، با اين حال از او بيشتر تعجب مى‌‏كنى و بزرگش مى‌‏شمارى!

حتما مسابقه «نقاشی با شن روی شیشه» رو تماشا کردی و چقدر شگفت زده و متعجبانه نگاه میکردی و خالق این اثرهای زیبا رو تو دلت تشویق میکردی. و دیدی که آخرش هم چهار چراغ سفید از داوران مسابقه گرفت.
خوب اگه میتونستی خلقت زیبای آفریدگار دانا و توانا رو همانطور که در آفاق میبینی، در انفس خودت هم میدیدی و مشاهده میکردی، باید خیلی بیشتر از اینها شگفت زده میشدی.

«و شاهد و مشهود»: وقتی اهل نور خواهیم بود که بتونیم این حالات مختلف قلبی رو مشاهده کنیم!
ایجاد کننده این حالات، خداست «الله یقبض و یبصط» و بیننده و شاهد این حالات، ما باید باشیم و این راه ارتباط کلامی بین ما و خدای ماست.
امام على عليه السلام:
«إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَوَاهِدَ تُجْرِي الْأَنْفُسَ عَنْ مَدْرَجَةِ أَهْلِ التَّفْرِيطِ»
«همانا براى دلها گواهانى است كه نفْس را از راه اهل تفريط دور مى‏‌گردانند.»

«و شاهد و مشهود»:
«مشاهده دستورات مافوق» !!! نه «مشاهده خود مافوق» !!!
«شاهد» یعنی اهل نوری که مدام داره قبض و بسط قلبشو مشاهده میکنه! و «مشهود» اون نوری است که توی این قلب، مشاهده میشه «قبله نورانی مشهود»، در واقع همون امر الله است که این قلب سلیم این دستورات رو میفهمه و اجرا میکنه «فَعَايَنَ رَبَّهُ فِي قَلْبِهِ. و در درون دلش خدا را مى‌بيند».

«مشاهده دستورات مافوق» نه «مشاهده خود مافوق»: مافوق، بزرگتر از اون چیزی است که بشه فکرشو کرد یا مشاهده‌اش نمود! هر کسی به میزان توان عقلی که خدا بهش داده میتونه دستورات نورانی این مافوقشو توی قلبش مشاهده کنه.
اینکه با چشم قلب باید نور ایمان را مشاهده نمود منظور همین است. «مشاهده قلبی»: «مشاهده قلبی مِن وَراءِ الغِربال» «مشاهدات عینی» «مشاهده آیات خدا»: «سنریهم آیاتنا … ».
برای اهل نور، این مشاهده، مشاهده از دور نیست، که نسبت به آن شک و شبهه‌ای داشته باشد، بلکه مشاهده نور عظیم رب خویش است، در درون قلبش! «ما تری فی خلق الرحمن من تفاوت» … اینجاست که با قلبت مشاهده میکنی که «لا حول و لا قوة الا بالله» یعنی میبینی که هر حول و قوه‌ای درون قلبت باذن الله صورت میگیره و تو فقط شاهد این دستورات نورانی هستی.

[مشاهده – معرفت] :
امام صادق علیه‌السلام:
اگر زمان غیبت را درک کردی، این دعا را همیشه داشته باش:
… اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ‏
خدایا، خودت را به من بشناسان، چون اگر خودت را به من نشناسانی، پیامبرت را نخواهم شناخت،
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَبِيَّكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَبِيَّكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ
خدایا رسول خود را به من معرّفی کن چون اگر رسول تو را نشناسم، حجّت تو را نخواهم شناخت،
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي …
خدایا حجّت خود را به من معّرفی کن زیرا اگر حجّت تو را نشناسم از دین خود گمراه شده‌ام.

باید طاقت مشاهده ملکوت قلبتو داشته باشی!
داستان خضر ع و موسی ع همینه ! داستان مشاهده ملکوت توسط ابراهیم ع همینه.
باید طاقت شنیدن اشتباهاتتو داشته باشی! باید از قبض نور قلبت بفهمی اشتباه کردی و درصدد جبران و استغفار برآیی! باید برای درمان بیماری قلبت طاقت چشیدن درد آمپول رو داشته باشی! شنیدی میگن فلانی خیلی با جنبه است! یعنی اگه باهاش شوخی کنی و بدیهاشو بهش بگی تحمل شنیدنشو داره. حسادت تو قلب ما کولاک میکنه! کسی که جنبه درمانشو نداره، اینو بدونه که از درک نور هم خبری نیست!

تنها اونایی نور گیرشون میاد که میدونن درمان بیماری حسدشون، جز این نور، چاره دیگه ای نداره لذا از این کلام نورانی که اشتباه اونا رو بهشون گوشزد میکنه بدشون نمیاد و ناراحت نمیشن و خوششونم میاد چون دارن مسیر رشد و کمال رو طی میکنن! به بعضی از بیماران که اضافه وزن زیاد دارن یا آزمایشاتشون اشکال داره، اگه بهشون بگی چه مشکلی دارن، بهش بر میخوره و از شما ایراد میگیرن که اینجور و اونجور … اینه که پزشکانی که شمّ بیزینس خوبی دارن برای اینکه مریضهاشون کم نشه، معمولا روی عیوب بیمار انگشت نگذاشته و بیشتر وقت ویزیت خودشونو به حال و احوالپرسی میگذرونند و بیمار هم میگه: به‌به! چه دکتر خوبی! به این میگن دکتر! از نظر اونا دکتری خوبه که حرف اشتباه اونا رو تایید کنه! کم بیمار عاقلی دیده میشه که اومده دردشو بفهمه و دواشو از زبان طبیب متوجه بشه و بگیره بره سراغ خوردن دارو و عمل به نسخه، اونم بی چون و چرا! پس اهل حسد تحمل شنیدن این حقیقت که معیوب هستند رو ندارند لذا پشت به نور می‌کنند [خذلان]، اما اهل نور، گرچه طبیب دانا اشتباهاتشونو بهشون میگه، هیچوقت دکترشونو عوض نمیکنن و با او کار درمانشونو ادامه میدن[توفیق] و سراغ فالگیران حسودی که با تطیّر فقط میخوان دل اونا رو بدست بیارن، نمیرن!

کیه که طاقت شنیدن اشتباهاتشو داشته باشه؟!
در داستان خضر ع و موسی ع، جناب خضر ع یه جایی به حضرت موسی ع می گوید: «قال له: يا موسى اني وكلت بأمر لا تطيقه‏» من ماموریتی دارم که تو طاقت شنیدن و دیدنشو هم حتی نداری!
[سورة الكهف (18): الآيات 65 الى 82]:
قالَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً (67) …
قالَ أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً (72) …
قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً (75) …
سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ ما لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْراً (78) … …
ذلِكَ تَأْوِيلُ ما لَمْ تَسْطِعْ عَلَيْهِ صَبْراً (82)

عدم استطاعت در صبر بر مصائب یعنی نارضایتی از تقدیرات و تسلیم امر خدا نبودن، یعنی استعمال حسد، یعنی قلبی که تحمل مشاهده نور خودشو نداره!
کیه که واقعا وقتی بهش بگی: حسودی! بهش برنخوره؟! کیاهستند اهل فضل و کجاها نشستند؟! اونایی که حسد دارند و ازش استفاده نمیکنن! خدا چه قدرت مالکیت بر نفسی بهشون عنایت کرده! بخاطر اینکه خودشونو حسود میبینن و خدای خودشونو رحیم و بخشنده! لذا از خدا میخوان اونا رو هم به برکت نور خودش، رحیم و بخشنده نماید! یعنی نسبت به یتیم بداخلاق، اهل رحم و بخشش و سخا باشند تا عملا نور رو به او منتقل کنند و اسمشونو در دیوان الهی بعنوان نیکوکار ثبت و ضبط بنمایند.

[مشاهده قلبی – ارائه ملکوت ]:
[سورة الأنعام (6): الآيات 74 الى 75] :
وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ (75)
+ «سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَ وَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهِيدٌ»

عالِم به حالِ خودت باش!
عالم کسی است که توانایی مشاهده نور رب خویش را درون قلبش دارد و جاهل کسی است که توانایی مشاهده این نور را درون قلب خویش ندارد.
عالم به حالات قلبی خود آگاه است و جاهل خبر از حالات قلبی خویش ندارد.
[مشاهده – علم و جهل – عقل و هوی] 
مشاهده عظمت پروردگار، درون قلب خودت، فقط اینجوری و با فهم قبض و بسط نور، معنا پیدا میکنه! چه خدای بزرگی «الله اکبر»! همین نزدیکی هاست و داره منو میبینه و منو میشنوه و با من به اندازه فهمم حرف میزنه و منو هدایت و راهنمایی میکنه و دستمو میگیره و تنهام نمیذاره و کمکم میکنه و …
اگه همه اینارو داری می فهی، خوب دیگه چی میخوای واقعا؟!
آیا حاضری بهای واقعی این ارتباط نورانی با ارزش رو بپردازی؟
حاضری هر چی داری رو بدی اما این رابطه کلامی نورانی قلبیتو از دست ندی؟!
[شَهِدَ … أُولُوا الْعِلْمِ]:
«شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»
قلبی که مکانیسم نورانی‌اش فعال شده، نور هدایت رو مشاهده میکنه! صاحب نور علم میشه!
«قلب شاهد» بالاترین نعمت خداست. مدام سعی کن جوری باشی که این حال خوشو از دست ندی! انگاری میخوای مدام ، اونجوری که خدا دوست داره، باشی و خودتو اونجوری تنظیم کنی «تحرّی»! «وَ كُنْ بِحَيْثُ يَرَاكَ لِمَا أَرَادَ مِنْكَ وَ دَعَاكَ إِلَيْهِ» این میشه اون حال خوش عبادت! اگه نفهمی خدا اَزَت چی میخواد، چجوری میخوای عبادتش کنی؟! باید خواست خدا رو با قلبت ببینی و بفهمی و درکش کنی و انجامش بدی و ترکش ننمایی «وَ تَرْكِ رُؤْيَةِ مَشِيَّتِهِ».
حسود، آگاهانه خواست خدا رو ترک میکنه و خودش میفهمه چه خطای بزرگی رو مرتکب شده «شاهِدِينَ‏ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ». نابجاتر و نادرست‌تر از کتمان نور مشاهده شده، وجود ندارد «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ‏ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ»، وای به حال کسی که مرتکب این اشتباه بزرگ بشه و توبه نکنه «فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ‏ مَشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ».