زنگار حسادت و زنگ‌زدایی قلب با نور ولایت! كَلاَّ بَلْ رانَ‏ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ!

امام علی علیه السلام:
وَ عَنْ عَلِيٍّ ص أَنَّهُ ذَكَرَ عَهْداً
فَقَالَ الَّذِي حَدَّثَنَاهُ أَحْسَبُهُ مِنْ كَلَامِ عَلِيِّ ص إِلَّا أَنَا رُوِّينَا عَنْهُ أَنَّهُ رَفَعَهُ فَقَالَ
عَهِدَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَهْداً كَانَ فِيهِ بَعْدَ كَلَامٍ ذَكَرَهُ
قَالَ ص
فِيمَا يَجِبُ عَلَى الْأَمِيرِ مِنْ مُحَاسَبَةِ نَفْسِهِ
أَيُّهَا الْمَلِكُ الْمَمْلُوكُ
اذْكُرْ مَا كُنْتَ فِيهِ
وَ انْظُرْ إِلَى مَا صِرْتَ إِلَيْهِ
وَ اعْتَقِدْ لِنَفْسِكَ مَا يَدُومُ
وَ اسْتَدَلَّ بِمَا كَانَ عَلَى مَا يَكُونُ
وَ ابْدَأْ بِالنَّصِيحَةِ لِنَفْسِكَ
وَ انْظُرْ فِي أَمْرِ خَاصَّتِكَ
وَ فِي مَعْرِفَةِ مَا عَلَيْكَ وَ لَكَ
فَلَيْسَ شَيْ‏ءٌ أَدَلَّ لِامْرِئٍ عَلَى مَا لَهُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ أَعْمَالِهِ
وَ لَا عَلَى مَا لَهُ عِنْدَ النَّاسِ مِنْ‏ آثَارِهِ
وَ اتَّقِ اللَّهَ فِي خَاصَّةِ أُمُورِكَ وَ نَفْسِكَ
وَ رَاقِبْهُ فِيمَا حَمَّلَكَ
وَ تَعَبَّدْ لَهُ بِالتَّوَاضُعِ إِذْ رَفَعَكَ
فَإِنَّ التَّوَاضُعَ طَبِيعَةُ الْعُبُودِيَّةِ وَ التَّكَبُّرَ مِنْ حَالاتِ الرُّبُوبِيَّةِ
وَ لَا تَمِيلَنَّ بِكَ عَنِ الْقَصْدِ رُتْبَةٌ تَرُومُ بِهَا مَا لَيْسَ لَكَ
وَ لَا تُبْطِرَنَّكَ نِعَمُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَنِ إِعْظَامِ حَقِّهِ
فَإِنَّ حَقَّهُ لَنْ يَزْدَادَ عَلَيْكَ إِلَّا عِظَماً
وَ لَا تَكُونَنَّ كَأَنَّ اللَّهَ بِمَا أَحْدَثَ لَكَ مِنَ الْكَرَامَةِ تَرَى أَنَّهُ أَسْقَطَ عَنْكَ شَيْئاً مِنْ فَرَائِضِهِ
وَ أَنَّكَ اسْتَحْقَقْتَ عَلَيْهِ وَضْعَ الصِّعَابِ عَنْكَ فَتَنْهَمِكَ فِي بُحُورِ الشَّهَوَاتِ
فَإِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ يَشْتَدَّ رَوْنُ ذَلِكَ عَلَى قَلْبِكَ وَ تَذْمُمْ عَوَاقِبَ مَا فَاتَ مِنْ أَمْرِكَ
فَاعْرِفْ قَدْرَكَ وَ مَا أَنْتَ إِلَيْهِ صَائِرٌ
وَ اذْكُرْ ذَلِكَ حَقَّ ذِكْرِهِ
وَ أَشْعِرْ قَلْبَكَ الِاهْتِمَامَ بِهِ
فَإِنَّهُ مَنِ اهْتَمَّ بِشَيْ‏ءٍ أَكْثَرَ ذِكْرَهُ وَ أَكْثَرَ التَّفَكُّرَ فِيمَا تَصْنَعُ
وَ فِيمَنْ يُشَارِكُكَ فِيمَا تَجْمَعُ
فَإِنَّكَ لَسْتَ مُجَاوِزاً فِي غَايَةِ الْمُنْتَهَى أَجَلَ بَعْضِ أَحْيَائِكَ
وَ السَّاعَةُ تَأْتِي مِنْ وَرَائِكَ
وَ لَيْسَ الَّذِي تَبْلُغُ بِهِ قَضَاءَ مَا يَحِقُّ عَلَيْكَ بِقَاطِعٍ عَنْكَ شَيْئاً مِنْ لَذَّاتِكَ الَّتِي تَحِلُّ لَكَ مَا لَمْ تُجَاوِزْ فِي ذَلِكَ قَصْدَ مَا يَكْفِيكَ إِلَى فُضُولِ مَا لَا يَصِلُ مِنْ نَفْعِهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا أَنْتَ عَنْهُ فِي غَايَةٍ مِنَ الْغِنَاءِ
فَتَحْمِلُ مَا لَيْسَ حَظُّكَ مِنْهُ إِلَّا حَظَّ عَيْنَيْكَ وَ مَا وَرَاءَ ذَلِكَ مَنْفَعَةٌ لِغَيْرِكَ
فَلْيَقْصُرْ فِي ذَلِكَ أَمَلُكُ وَ لْيَعْظُمْ مِنْ عَوَاقِبِهِ وَجَلُكَ.
از على عليه السلام روايت شده كه آن حضرت دستور العمل و عهدنامه‏‌اى بيان كرده است.
گزارشگر آن مى‏‌گويد:
گمان مى‌‏كنم آن از سخنان على عليه السلام است ولى ما از وى روايت كرده‏‌ايم كه سند را به حضرت على عليه السلام رسانده كه فرمود:
رسول خدا صلى الله عليه و آله دستور العمل و سفارش‏نامه‏‌اى صادر فرمود كه پس از بيان مطالبى در آن آمده است:
وجوب محاسبه امير، نفس خودش را
اى فرمانروايى كه خود در اختيار ديگرى هستى!
به ياد آور موقعيتى را كه در آن قرار داشتى و بنگر وضعيتى را كه به سوى آن متحول مى‌‏شوى.
چيزى را براى خود بدان كه هميشگى است
و گذشته را راهنماى آينده قرار ده
و از نصيحت و خيرخواهى براى خويش آغاز كن
و در كار نزديكانت و شناخت آنچه به سود و زيان توست، دقت كن.
هيچ چيز همانند اعمال انسان مقامش را نزد خداوند به وى نشان نمى‌‏دهد
و هيچ چيز همانند آثارش وى را به ارزشش نزد مردم راهنمايى نمى‌‏كند
و در كارهاى مربوط به خود و در درونت تقواى الهى را پيشه كن
و درباره آنچه بر عهده‏‌ات نهاده است، از خدا بترس و با فروتنى خداى را عبادت كن، كه تو را رفيع و بلند مرتبه نمود؛
چرا كه فروتنى، طبيعت بندگى است و تكبر، از ويژگى‏هاى ربوبيت،
تصميم به رسيدن به مقامى كه شايستگى آن را ندارى، تو را از ميانه‏‌روى خارج نسازد
و نعمت‏هاى خدا بر تو، سبب تكبرت از بزرگداشت حق او نگردد؛
زيرا حق او جز بزرگى بر تو نمى‌‏افزايد.
آن‏گونه مباش كه هر كرامتى كه خداوند به تو عنايت كند، گمان كنى يكى از واجباتش را از تو برمى‏‌دارد و تو شايستگى آن را يافته‏‌اى كه سختى‏‌ها از تو برداشته شود و در درياى شهوات فرو روى؛
زيرا در اين صورت، زنگار آن بر قلبت افزوده مى‌‏گردد
و به خاطر آن‏چه از دست داده‌‏اى، نكوهش خواهى شد.
پس قدر خويش و مقصدى را كه به سويش در حركتى، بشناس!
و آن را به طور شايسته به ياد داشته باش
و لباس تلاش و همت را درباره آن بر قلبت بپوشان؛
زيرا هر كس به چيزى همت گمارد، زياد آن را ياد مى‌‏كند.
و در اعمال خود و شريكانِ اندوخته‌‏هايت بسيار بينديش؛
چرا كه ميزان عمر تو از عمر يكى از خويشاوندانت تجاوز نخواهد كرد
و در پس آن قيامت به سراغت خواهد آمد.
و اموالى كه با آن مى‌‏توانى حقوق مالى خود را پرداخت كنى،
چيزى از لذت‏هاى حلالت جلوگيرى نخواهد كرد تا وقتى كه درباره آن‏ها از حالت اعتدالى كه تو را كفايت مى‌‏كند، گام فراتر ننهى و به زوايدى- كه جز احساس بى‏‌نيازى از آن‏ها- سودى به حال تو ندارد رو نياورى و بر آنچه جز نگريستن به آن‏ها بهره ديگرى ندارى به دوش نگيرى و افزون بر ميزان كفاف، براى ديگران است؛ پس درباره آن آرزويت را كوتاه كن و از پى‌‏آمدهايش ترسناك‏تر باش.