رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم:
أَيُّهَا النَّاسُ
إِنَّكُمْ فِي دَارِ هُدْنَةٍ
وَ أَنْتُمْ عَلَى ظَهْرِ سَفَرٍ وَ السَّيْرُ بِكُمْ سَرِيعٌ
وَ قَدْ رَأَيْتُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ يُبْلِيَانِ كُلَّ جَدِيدٍ وَ يُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِيدٍ وَ يَأْتِيَانِ بِكُلِّ مَوْعُودٍ فَأَعِدُّوا الْجَهَازَ لِبُعْدِ الْمَجَازِ
قَالَ فَقَامَ الْمِقْدَادُ بْنُ الْأَسْوَدِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ
وَ مَا دَارُ الْهُدْنَةِ
قَالَ دَارُ بَلَاغٍ وَ انْقِطَاعٍ
اى مردم شما اكنون در دنيا و خانۀ سازش و صلح هستيد
و شما در سر راه سفر هستيد و بشتاب شما را خواهند برد،
و شما مى‌نگريد كه شب و روز و خورشيد و ماه هر تازه‌اى را كهنه كنند و هر دورى را نزديك سازند و هر وعده‌اى را بسر رسانند،
پس اسباب و وسائل زيادى فراهم كنيد براى اينكه گذرگاه درازى در پيش است.
پس مقداد بن اسود برخاست و عرضكرد:
اى رسول خدا خانه سازش يعنى چه‌؟
فرمود:
خانه‌اى كه رساننده است و جداكننده!

فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ
فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ
وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ
وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ
وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ
وَ هُوَ الدَّلِيلُ يَدُلُّ عَلَى خَيْرِ سَبِيلٍ
وَ هُوَ كِتَابٌ فِيهِ تَفْصِيلٌ وَ بَيَانٌ وَ تَحْصِيلٌ
وَ هُوَ الْفَصْلُ لَيْسَ بِالْهَزْلِ
وَ لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ فَظَاهِرُهُ حُكْمٌ وَ بَاطِنُهُ عِلْمٌ ظَاهِرُهُ أَنِيقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِيقٌ
لَهُ نُجُومٌ وَ عَلَى نُجُومِهِ نُجُومٌ
+ «سلسله مراتب نورانی!»
لَا تُحْصَى عَجَائِبُهُ وَ لَا تُبْلَى غَرَائِبُهُ
فِيهِ مَصَابِيحُ الْهُدَى وَ مَنَارُ الْحِكْمَةِ
وَ دَلِيلٌ عَلَى الْمَعْرِفَةِ لِمَنْ عَرَفَ الصِّفَةَ

هرگاه آشوب‌ها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن بچسبید
زیرا شفیعی است که شفاعتش پذیرفته است
و گزارش بدی‌ها را می‌دهد و گفته‌ی او تصدیق می‌شود،
هرکه قرآن را رهبر خود سازد او را به بهشت کشاند
و هرکه آن را پشت سر خود نهد او را به دوزخ راند،
همان قرآن رهنماست که به بهترین راهی نشان دهد
و آن کتابی است که در آن تفصیل و بیان و تحصیل مقاصد است،
آن جداکننده‌ی حق و باطل و رافع هرگونه اختلاف است،
شوخی و سرسری نیست،
ظاهری دارد و باطنی دارد،
ظاهرش حکم و دستور است و باطنش علم و دانش،
ظاهرش خرّم و زیبا است و باطنش ژرف و نارسا،
اخترانی دارد و اخترانش هم اخترانی دارند
(قسمت‌هایی دارد و هر قسمتش هم قسمت‌هایی دارد)
شگفتی‌هایش شماره نشوند و تازه‌هایش کهنه نگردند،
در آن چراغ‌های هدایت و فروزانگاه حکمت و دلیل بر معرفت است، برای کسی که راهِ آن را بداند.

فَلْيَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ لْيُبْلِغِ الصِّفَةَ نَظَرَهُ
يَنْجُ مِنْ عَطَبٍ وَ يَتَخَلَّصْ مِنْ نَشَبٍ
فَإِنَّ التَّفَكُّرَ حَيَاةُ قَلْبِ الْبَصِيرِ
كَمَا يَمْشِي الْمُسْتَنِيرُ فِي الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ
فَعَلَيْكُمْ بِحُسْنِ التَّخَلُّصِ وَ قِلَّةِ التَّرَبُّصِ.

پس بايد شـخـص تـيـز بـين دقت نظر كند
و دقت نظر را تا بدرك صفت آن ادامه دهد
كه نجات بخشد آنـكـس را كـه هـلاكت افتاده،
و رهائى بخشد آنرا كه راه رهائى ندارد،
زيرا انديشيدن است كـه زنـدگـانى دل بينا است،
چنانچه آنكه جوياى روشنى است در تاريكيها بوسيله نور راه را پيمايد،
بر شما باد كه نيكو برهيد و كم انتظار بريد.