Luminous Bribery!
«رشو» یکی از هزار واژه مترادف «نور» است.
در فرهنگ لغات عربی مینویسند:
«الرِّشَاءِ: الحبل الذي يتوصل به إلى الماء، طناب سطل»
«أَرْشَى الدلوَ: به دلو رسن بست.»
برای اینکه سطل به ته چاه و آب برسه، باید بهش طناب ببندی و اونو بفرستی ته چاه!
«أَرْشَى الشّجرُ: شاخههاى درخت كشيده و بلند شدند.»
«رَشَا الفرخ: إذا مَدَّ رأسه إلى أمّه لتزقُهُ.»
مفهوم کانکشن (∞ = 1+1) از این واژه استنباط میشود.
«رشو: سَببٍ أو تسبُّبٍ لشىءٍ بِرفْق و ملايَنَة.»
«الرّشوة: الوُصْلَة إلى الحاجة بالمصانعة»
«رَشاهُ رَشْواً: أَعْطاهُ إيَّاها» + «عطو»
+ «شعب – انشعاب علمی – فرانچایز»
+ «خون – خیانت: خان الدلو الرّشاء»:
مفهوم دیسکانکشن از هزار واژه مترادف حسد استنباط میشود.
رشوه نورانی!
+ «پر نورانی!»
+ «ودیعة الله!»
+ «غلم»
این زیر میزی بگیری، جرم نیست!
+ «لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ»
لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ
برهان ربّ – رشوهی علمی
[سورة يوسف (۱۲): آية ۲۴]
وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها
لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ
كَذلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ
إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصِينَ (۲۴)
و در حقيقت [آن زن] آهنگ وى كرد،
و [يوسف نيز] اگر برهان پروردگارش را نديده بود، آهنگ [کشتن] او مىكرد.
چنين [كرديم] تا بدى و زشتكارى را از او بازگردانيم،
چرا كه او از بندگان مخلص ما بود.
وَ قِفْ عِنْدَ غَلَبَةِ الْهَوَى بِاسْتِرْشَاءِ الْعِلْمِ!
رشوه علمی [معراج علمی] آل محمد ع برای نرم نمودن قساوت دلهایی
که هوای نفس بر عقل آنها غالب شده است.
عقل صاحبان نور توانایی ترجمهی رشوههای علمی آل محمد ع را دارد.
آنقدر از باب مستجار آویزان شو تا خورشید نور آل محمد ع از مغرب به قلبت بتابد
و نور علمش سراپای وجودت را روشن نماید!
به بهانه عبارت زیبای «استرشاء العلم»، کامل این حدیث، برای مطالعه علاقمندان آورده شد.
امام باقر علیه السلام:
وَصِيَّتُهُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِجَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ
رُوِيَ عَنْهُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ لَهُ يَا جَابِرُ
اِغْتَنِمْ مِنْ أَهْلِ زَمَانِكَ خَمْساً
إِنْ حَضَرْتَ لَمْ تُعْرَفْ
وَ إِنْ غِبْتَ لَمْ تُفْتَقَدْ
وَ إِنْ شَهِدْتَ لَمْ تُشَاوَرْ
وَ إِنْ قُلْتَ لَمْ يُقْبَلْ قَوْلُكَ
وَ إِنْ خَطَبْتَ لَمْ تُزَوَّجْ
وَ أُوصِيكَ بِخَمْسٍ
إِنْ ظُلِمْتَ فَلاَ تَظْلِمْ
وَ إِنْ خَانُوكَ فَلاَ تَخُنْ
وَ إِنْ كُذِّبْتَ فَلاَ تَغْضَبْ
وَ إِنْ مُدِحْتَ فَلاَ تَفْرَحْ
وَ إِنْ ذُمِمْتَ فَلاَ تَجْزَعْ
وَ فَكِّرْ فِيمَا قِيلَ فِيكَ
فَإِنْ عَرَفْتَ مِنْ نَفْسِكَ مَا قِيلَ فِيكَ فَسُقُوطُكَ مِنْ عَيْنِ اَللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ عِنْدَ غَضَبِكَ مِنَ اَلْحَقِّ أَعْظَمُ عَلَيْكَ مُصِيبَةً مِمَّا خِفْتَ مِنْ سُقُوطِكَ مِنْ أَعْيُنِ اَلنَّاسِ
وَ إِنْ كُنْتَ عَلَى خِلاَفِ مَا قِيلَ فِيكَ فَثَوَابٌ اِكْتَسَبْتَهُ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَتْعَبَ بَدَنُكَ
وَ اِعْلَمْ بِأَنَّكَ لاَ تَكُونُ لَنَا وَلِيّاً حَتَّى لَوِ اِجْتَمَعَ عَلَيْكَ أَهْلُ مِصْرِكَ وَ قَالُوا إِنَّكَ رَجُلُ سَوْءٍ لَمْ يَحْزُنْكَ ذَلِكَ
وَ لَوْ قَالُوا إِنَّكَ رَجُلٌ صَالِحٌ لَمْ يَسُرَّكَ ذَلِكَ
وَ لَكِنِ اِعْرِضْ نَفْسَكَ عَلَى مَا فِي كِتَابِ اَللَّهِ
فَإِنْ كُنْتَ سَالِكاً سَبِيلَهُ زَاهِداً فِي تَزْهِيدِهِ رَاغِباً فِي تَرْغِيبِهِ خَائِفاً مِنْ تَخْوِيفِهِ فَاثْبُتْ وَ أَبْشِرْ فَإِنَّهُ لاَ يَضُرُّكَ مَا قِيلَ فِيكَ
وَ إِنْ كُنْتَ مُبَايِناً لِلْقُرْآنِ فَمَا ذَا اَلَّذِي يَغُرُّكَ مِنْ نَفْسِكَ
إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ مَعْنِيٌّ بِمُجَاهَدَةِ نَفْسِهِ لِيَغْلِبَهَا عَلَى هَوَاهَا
فَمَرَّةً يُقِيمُ أَوَدَهَا وَ يُخَالِفُ هَوَاهَا فِي مَحَبَّةِ اَللَّهِ
وَ مَرَّةً تَصْرَعُهُ نَفْسُهُ فَيَتَّبِعُ هَوَاهَا فَيَنْعَشُهُ اَللَّهُ فَيَنْتَعِشُ وَ يُقِيلُ اَللَّهُ عَثْرَتَهُ فَيَتَذَكَّرُ وَ يَفْزَعُ إِلَى اَلتَّوْبَةِ وَ اَلْمَخَافَةِ فَيَزْدَادُ بَصِيرَةً وَ مَعْرِفَةً لِمَا زِيدَ فِيهِ مِنَ اَلْخَوْفِ
وَ ذَلِكَ بِأَنَّ اَللَّهَ يَقُولُ
إِنَّ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا إِذٰا مَسَّهُمْ طٰائِفٌ مِنَ اَلشَّيْطٰانِ تَذَكَّرُوا فَإِذٰا هُمْ مُبْصِرُونَ.
يَا جَابِرُ
اِسْتَكْثِرْ لِنَفْسِكَ مِنَ اَللَّهِ قَلِيلَ اَلرِّزْقِ تَخَلُّصاً إِلَى اَلشُّكْرِ
وَ اِسْتَقْلِلْ مِنْ نَفْسِكَ كَثِيرَ اَلطَّاعَةِ لِلَّهِ إِزْرَاءً عَلَى اَلنَّفْسِ وَ تَعَرُّضاً لِلْعَفْوِ
وَ اِدْفَعْ عَنْ نَفْسِكَ حَاضِرَ اَلشَّرِّ بِحَاضِرِ اَلْعِلْمِ
«حَاضِرَ اَلْعِلْمِ ، حَاضِرِ اَلْحَيَاةِ : نورِ آنلاین!»
وَ اِسْتَعْمِلْ حَاضِرَ اَلْعِلْمِ بِخَالِصِ اَلْعَمَلِ
وَ تَحَرَّزْ فِي خَالِصِ اَلْعَمَلِ مِنْ عَظِيمِ اَلْغَفْلَةِ بِشِدَّةِ اَلتَّيَقُّظِ
وَ اِسْتَجْلِبْ شِدَّةَ اَلتَّيَقُّظِ بِصِدْقِ اَلْخَوْفِ
وَ اِحْذَرْ خَفِيَّ اَلتَّزَيُّنِ بِحَاضِرِ اَلْحَيَاةِ
وَ تَوَقَّ مُجَازَفَةَ اَلْهَوَى بِدَلاَلَةِ اَلْعَقْلِ
وَ قِفْ عِنْدَ غَلَبَةِ اَلْهَوَى بِاسْتِرْشَاءِ اَلْعِلْمِ
وَ اِسْتَبْقِ خَالِصَ اَلْأَعْمَالِ لِيَوْمِ اَلْجَزَاءِ
وَ اِنْزِلْ سَاحَةَ اَلْقَنَاعَةِ بِاتِّقَاءِ اَلْحِرْصِ
وَ اِدْفَعْ عَظِيمَ اَلْحِرْصِ بِإِيثَارِ اَلْقَنَاعَةِ
وَ اِسْتَجْلِبْ حَلاَوَةَ اَلزَّهَادَةِ بِقَصْرِ اَلْأَمَلِ
وَ اِقْطَعْ أَسْبَابَ اَلطَّمَعِ بِبَرْدِ اَلْيَأْسِ
وَ سُدَّ سَبِيلَ اَلْعُجْبِ بِمَعْرِفَةِ اَلنَّفْسِ
وَ تَخَلَّصْ إِلَى رَاحَةِ اَلنَّفْسِ بِصِحَّةِ اَلتَّفْوِيضِ
وَ اُطْلُبْ رَاحَةَ اَلْبَدَنِ بِإِجْمَامِ اَلْقَلْبِ
وَ تَخَلَّصْ إِلَى إِجْمَامِ اَلْقَلْبِ بِقِلَّةِ اَلْخَطَإِ
وَ تَعَرَّضْ لِرِقَّةِ اَلْقَلْبِ بِكَثْرَةِ اَلذِّكْرِ فِي اَلْخَلَوَاتِ
وَ اِسْتَجْلِبْ نُورَ اَلْقَلْبِ بِدَوَامِ اَلْحُزْنِ
وَ تَحَرَّزْ مِنْ إِبْلِيسَ بِالْخَوْفِ اَلصَّادِقِ
وَ إِيَّاكَ وَ اَلرَّجَاءَ اَلْكَاذِبَ فَإِنَّهُ يُوقِعُكَ فِي اَلْخَوْفِ اَلصَّادِقِ
وَ تَزَيَّنْ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالصِّدْقِ فِي اَلْأَعْمَالِ
وَ تَحَبَّبْ إِلَيْهِ بِتَعْجِيلِ اَلاِنْتِقَالِ
وَ إِيَّاكَ وَ اَلتَّسْوِيفَ فَإِنَّهُ بَحْرٌ يَغْرَقُ فِيهِ اَلْهَلْكَى
وَ إِيَّاكَ وَ اَلْغَفْلَةَ فَفِيهَا تَكُونُ قَسَاوَةُ اَلْقَلْبِ
وَ إِيَّاكَ وَ اَلتَّوَانِيَ فِيمَا لاَ عُذْرَ لَكَ فِيهِ فَإِلَيْهِ يَلْجَأُ اَلنَّادِمُونَ
وَ اِسْتَرْجِعْ سَالِفَ اَلذُّنُوبِ بِشِدَّةِ اَلنَّدَمِ وَ كَثْرَةِ اَلاِسْتِغْفَارِ
وَ تَعَرَّضْ لِلرَّحْمَةِ وَ عَفْوِ اَللَّهِ بِحُسْنِ اَلْمُرَاجَعَةِ
وَ اِسْتَعِنْ عَلَى حُسْنِ اَلْمُرَاجَعَةِ بِخَالِصِ اَلدُّعَاءِ وَ اَلْمُنَاجَاةِ فِي اَلظُّلَمِ
وَ تَخَلَّصْ إِلَى عَظِيمِ اَلشُّكْرِ بِاسْتِكْثَارِ قَلِيلِ اَلرِّزْقِ وَ اِسْتِقْلاَلِ كَثِيرِ اَلطَّاعَةِ
وَ اِسْتَجْلِبْ زِيَادَةَ اَلنِّعَمِ بِعَظِيمِ اَلشُّكْرِ
وَ تَوَسَّلْ إِلَى عَظِيمِ اَلشُّكْرِ بِخَوْفِ زَوَالِ اَلنِّعَمِ
وَ اُطْلُبْ بَقَاءَ اَلْعِزِّ بِإِمَاتَةِ اَلطَّمَعِ
وَ اِدْفَعْ ذُلَّ اَلطَّمَعِ بِعِزِّ اَلْيَأْسِ
وَ اِسْتَجْلِبْ عِزَّ اَلْيَأْسِ بِبُعْدِ اَلْهِمَّةِ
وَ تَزَوَّدْ مِنَ اَلدُّنْيَا بِقَصْرِ اَلْأَمَلِ
وَ بَادِرْ بِانْتِهَازِ اَلْبُغْيَةِ عِنْدَ إِمْكَانِ اَلْفُرْصَةِ
وَ لاَ إِمْكَانَ كَالْأَيَّامِ اَلْخَالِيَةِ مَعَ صِحَّةِ اَلْأَبْدَانِ
وَ إِيَّاكَ وَ اَلثِّقَةَ بِغَيْرِ اَلْمَأْمُونِ
فَإِنَّ لِلشَّرِّ ضَرَاوَةً كَضَرَاوَةِ اَلْغِذَاءِ.
وَ اِعْلَمْ أَنَّهُ لاَ عِلْمَ كَطَلَبِ اَلسَّلاَمَةِ
وَ لاَ سَلاَمَةَ كَسَلاَمَةِ اَلْقَلْبِ
وَ لاَ عَقَلَ كَمُخَالَفَةِ اَلْهَوَى
وَ لاَ خَوْفَ كَخَوْفٍ حَاجِزٍ
وَ لاَ رَجَاءَ كَرَجَاءٍ مُعِينٍ
وَ لاَ فَقْرَ كَفَقْرِ اَلْقَلْبِ
وَ لاَ غِنَى كَغِنَى اَلنَّفْسِ
وَ لاَ قُوَّةَ كَغَلَبَةِ اَلْهَوَى
وَ لاَ نُورَ كَنُورِ اَلْيَقِينِ
وَ لاَ يَقِينَ كَاسْتِصْغَارِكَ اَلدُّنْيَا
وَ لاَ مَعْرِفَةَ كَمَعْرِفَتِكَ بِنَفْسِكَ
وَ لاَ نِعْمَةَ كَالْعَافِيَةِ
وَ لاَ عَافِيَةَ كَمُسَاعَدَةِ اَلتَّوْفِيقِ
وَ لاَ شَرَفَ كَبُعْدِ اَلْهِمَّةِ
وَ لاَ زُهْدَ كَقَصْرِ اَلْأَمَلِ
وَ لاَ حِرْصَ كَالْمُنَافَسَةِ فِي اَلدَّرَجَاتِ
وَ لاَ عَدْلَ كَالْإِنْصَافِ
وَ لاَ تَعَدِّيَ كَالْجَوْرِ
وَ لاَ جَوْرَ كَمُوَافَقَةِ اَلْهَوَى
وَ لاَ طَاعَةَ كَأَدَاءِ اَلْفَرَائِضِ
وَ لاَ خَوْفَ كَالْحُزْنِ
وَ لاَ مُصِيبَةَ كَعَدَمِ اَلْعَقْلِ
وَ لاَ عَدَمَ عَقْلٍ كَقِلَّةِ اَلْيَقِينِ
وَ لاَ قِلَّةَ يَقِينٍ كَفَقْدِ اَلْخَوْفِ
وَ لاَ فَقْدَ خَوْفٍ كَقِلَّةِ اَلْحُزْنِ عَلَى فَقْدِ اَلْخَوْفِ
وَ لاَ مُصِيبَةَ كَاسْتِهَانَتِكَ بِالذَّنْبِ وَ رِضَاكَ بِالْحَالَةِ اَلَّتِي أَنْتَ عَلَيْهَا
وَ لاَ فَضِيلَةَ كَالْجِهَادِ
وَ لاَ جِهَادَ كَمُجَاهَدَةِ اَلْهَوَى
وَ لاَ قُوَّةَ كَرَدِّ اَلْغَضَبِ
وَ لاَ مَعْصِيَةَ كَحُبِّ اَلْبَقَاءِ
وَ لاَ ذُلَّ كَذُلِّ اَلطَّمَعِ
وَ إِيَّاكَ وَ اَلتَّفْرِيطَ عِنْدَ إِمْكَانِ اَلْفُرْصَةِ
فَإِنَّهُ مَيْدَانٌ يَجْرِي لِأَهْلِهِ بِالْخُسْرَانِ.
سفارش به جابر يزيد جعفى
روايت شده از امام باقر عليه السّلام كه به جابر فرمود:
جابر پنج چيز را از مردم زمان خود غنيمت بدان:
1-اگر حاضر باشى ميان جمع شناخته نميشوى.
2-و اگر غايب شدى بدنبالت نميگردند.
3- اگر در جمع بودى با تو مشورت نخواهد شد.
4-اگر مشورت شود گفتارت پذيرفته نخواهد شد.
5-و اگر به خواستگارى رفتى با تو ازدواج نكنند.
و تو را به پنج چيز سفارش ميكنم:
1-اگر به تو ظلم كنند تو ظلم نكن،
2-و اگر به تو خيانت كردند تو خيانت نكن.
3-اگر تو را لعنت بدروغگوئى دادند خشمگين مشو.
4-و اگر تو را تعريف كردند خوشحال مشو.
5-اگر از تو بدگوئى كردند ناراحت مشو.
دقت كن در مورد حرفى كه در بارهات گفتهاند،
اگر آنچه گفتهاند در خود مىيابى، خشم تو بر يك واقعيت موجب افتادنت از نظر خدا مىشود
كه اين بزرگتر است از ترسى كه دارى از نظر مردم نيافتى.
اگر بر خلاف گفته آنهائى، ثوابى بدست آوردهاى
بدون آن كه در كسب اين ثواب بدن خود را برنج بياندازى.
بدان تو دوست ما نيستى تا آنكه اگر اهل شهر شما جمع شوند و بگويند
تو مرد بدى هستى از اين حرف آنها محزون نشوى
و اگر بگويند مرد خوبى هستى موجب خوشحاليت نشود.
ولى خود را بر كتاب خدا عرضه بدار
+ «نور، مقیاس اندازهگیری!»
اگر از راه قرآن ميروى، آنچه را او برحذرت داشته بدان بىميلى و آنچه ترغيبت نموده به آن رغبت و علاقه دارى.
از مسائلى كه ترسانيده ميترسى.پايدار و ثابت قدم باش و شادمان در اين صورت هر چه در بارهات بگويند ترا زيانى نمىرساند.
اما اگر مخالف قرآن هستى پس چرا فريب نفس خود را خوردهاى.
از مؤمن خواستهاند كه با نفس خود بمبارزه برخيزد.تا بر او پيروز شود گاهى در اثر مبارزه انحراف نفس را جلوگيرى ميكند و مخالفت با هواى نفس خود در راه خدا ميكند.
و گاهى نفسش او را بر زمين ميزند و پيرو هواى نفس مىشود.
خداوند دستش را ميگيرد و بلندش ميكند و او از جاى برمىخيزد.
از خطايش خدا مىگذرد و او نيز متذكر مىشود و رو به توبه و بيم و ترس مىآورد.كه اين مطلب موجب افزايش بصيرت و بينش او ميگردد چون ترسش افزون شده.
زيرا خداوند ميفرمايد:
«إِنَّ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا إِذٰا مَسَّهُمْ طٰائِفٌ مِنَ اَلشَّيْطٰانِ تَذَكَّرُوا فَإِذٰا هُمْ مُبْصِرُونَ».
جابر، روزىِ كم خدا را براى خود زياد شمار، تا راه به شكر پيدا كنى،
و اطاعت و بندگى زياد خود را كم بشمار، تا نفس خود را سرزنش كرده باشى
و راه به عفو و بخشش پيدا كنى.
جلوگيرى از نفس خود كن
شر فعلى را بوسيله علم و اطلاع موجود، از خود دفع كن.
«نورِ آنلاین!»
علم و اطلاع موجود را بكار بند با عمل خالص.
و برحذر باش در عمل خالص از غفلت عظيم بوسيله شدت بيدارى و هوشيارى.
هوشيارى شديد و بيدارى زياد را بوسيله خوف واقعى بدست آور.
بترس از آرايش پنهان بوسيله زندگى فعلى
و برحذر باش از همآهنگى با هواى نفس بوسيله راهنمائى عقل.
خوددارى كن هنگام غلبه هواى نفس بوسيله راهنمائى علم.
به سرعت در پى اعمال خالص باش براى روز جزاء
خود را به ميدان قناعت برسان با پرهيز از حرص.
حرص عظيم را جلوگيرى كن بوسيله مقدم داشتن قناعت
شيرينى پارسائى و زهد را بوسيله كوتاه كردن آرزو بدستآور.
وسائل طمع را قطع كن با نااميدى.
جلو راه عجب را ببند بوسيله شناختن نفس.
خود را آسوده كن به آسايش نفس بوسيله واگذارى امور بخدا.
آسايش بدن را بوسيله آسايش دل بجو
و خود را به آسايش دل برسان بوسيله كم خطا كردن.
قلب رقيق را بوسيله زياد ياد خدا كردن در خلوتها بدستآور.
روشندلى را با حزن دائم پيدا كن.
از شيطان برحذر باش با ترس واقعى.
مبادا اميد كاذب داشته باشى كه در ترس واقعى قرار خواهى گرفت.
خود را براى پيشگاه خدا بيارا بوسيله صداقت در اعمال
خود را محبوب خدا قرار ده با سرعت انتقال.
بپرهيز از به تعويق انداختن و عمل را به آينده سپردن
كه اين كار، دريائى است كه در آن بسيارى غرق شدهاند.
بپرهيز از غفلت كه موجب قساوت قلب مىشود.
از سستى در كارى كه بهانهاى ندارى بپرهيز
که پشيمانشدهها به اين بهانهها پناه مىبرند.
گناهان گذشته را جبران كن با پشيمانى زياد و استغفار فراوان،
خود را در معرض رحمت و عفو خدا قرار ده به برگشت نيكو.
كمك بگير به بازگشت نيكو از دعاى خالص و مناجات در دل شبها.
خود را به شكر بزرگ برسان به وسيله زياد شمردن رزقِ كم، و كم شمردنِ عملِ زياد
و افزايش نعمت را با شكر زياد بدستآور
و خود را پايبند شكر عظيم بكن بوسيله ترس از زائل شدن نعمت.
بقاى شرافت و بزرگوارى را با نابود كردن طمع بجو.
خوارى طمع را با عزت نااميدى (از مردم) جلوگيرى كن.
عزت نااميدى را با همت بلند بدستآور.
از دنيا توشه بردار با كوتاه نمودن آرزو.
عجله كن در رسيدن به هدف هنگام فرصت.
امكان وجود ندارد مانند روزهاى گذشته با صحّت بدنها.
بپرهيز از اطمينان به شخصى كه مورد اعتماد نيست
زيرا شر و ناراحتى بصورت عادت درمىآيند مانند اعتياد به غذا.
و بدان هيچ علمى مانند سلامتجوئى نيست.
و هيچ سلامتى مانند سلامت دل نيست.
عقلى مانند مخالفت با هواى نفس نيست.
و هيچ خوفى مانند ترسى كه مانع از انجام كار زشت شود نيست.
و هيچ اميدى مانند اميدى كه كمك به رسيدن به هدف بكند نيست.
فقر و تنگدستى مانند فقر دل نيست.
و ثروتى مانند ثروت نفس نیست.
نيروئى نيست مانند غلبه شهوت و هواى نفس.
نور و روشنى مانند يقين وجود ندارد.
و هيچ يقين مانند كوچك دانستن دنيا نيست.
و شناختن مانند شناخت نفس خويش نيست.
نعمتى مانند عافيت و سلامتى نيست.
عافيتى مانند مساعدت توفيق وجود ندارد.
هيچ شرافتى مانند همت بلند نيست.
و زهدى همچون كوتاه نمودن آرزو نيست.
و هيچ حرصى مانند مسابقه دادن در بدست آوردن درجات نيست.
عدلى مانند انصاف وجود ندارد.
و هيچ تجاوزى مانند ستم نيست.
و هيچ ستمى مانند پيروى هواى نفس وجود ندارد.
و هيچ طاعتى مانند انجام فرائض نيست.
و هيچ ترسى مانند حزن وجود ندارد.
و مصيبتى مانند ندانستن عقل نيست.
و هيچ بىعقلى چون كم يقينى وجود ندارد.
و هيچ كمبود يقينى مثل ترس نداشتن نيست.
هيچ ترس نداشتن مانند كمبود حزن نيست بر نداشتن ترس.
و هيچ مصيبتى مانند سبك شمردن گناه نيست، و خشنودى تو به وصفى كه فعلا دارى.
فضيلتى چون جهاد نيست.
و هيچ جهادى مانند مبارزه با هواى نفس نیست.
نيروئى مانند فرو بردن خشم نيست.
و گناهى مانند علاقه به زندگى نيست.
و خوارى مانند خوارى طمع وجود ندارد.
بپرهيز از تفريط هنگام فرصت
زيرا تفريط براى تفريطكننده موجب زيان است.