اعتصام به نور؛ عصمت از تمنا! وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ!

نورِ عصمت، یعنی نوری که تو را از درون حفظ می‌کند،
نه با اجبار بیرونی، بلکه با شوق درونی به مهربانی!
وقتی به ریسمان خدا چنگ می‌زنی «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ»، در حقیقت در حال اتصال به نوری هستی که تو را از لغزش، حسادت، کینه و خودخواهی بازمی‌دارد.
این همان عصم درونی است، نه پوشش خشک و متظاهرانه!
در لغت می‌خوانیم:
«عَصَمَ الطَّعَامُ الجائِعَ»: غذا، گرسنه را نگه داشت.
«عِصام قِرْبَة»: بند مشک است.
«عِصامِ وعاء»: دسته‌ ظرف.
حالا در ترجمان قلبی:
«عَصَمَهُ النّور»: یعنی نور، حسادت را از قلب دور کرد.
یعنی نور معلم، ظرف دل را نگه می‌دارد، نَریزد، نشکند، کدر نشود!
یعنی قلب، در ظرف نور معلم قرار گرفته و دیگر جای حسد و دشمنی و کینه نیست!
عصمت، نور مهربانی است؛ نه ترس از جهنم!
وقتی نور معلم ربانی، در دل کسی بتابد، این نور آن‌قدر شیرین است که شخص، خود به خود، از گناه فاصله می‌گیرد، نه از سر اجبار، بلکه از روی مهر!
«وَ لَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطانَ»
و فضل و رحمت خدا، همون نور معلمه، که نذاشت دنبال شیطان بروی!
اهل نور، به لطف همین نورِ معلم ربانی، به مرتبه عصمت قلبی می‌رسند؛
یعنی همان نور مهربانیِ مانعِ حسد.
همان حبل الله!
پس:
وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ
اتصال به «حبل الله» یعنی چنگ زدن به ریسمان مستحکم نور الهی، که محافظ دل است و ما را از سرگردانی‌ها و حسادت‌ها نجات می‌دهد.
این ریسمان، نور علم و ولایت است که توسط معلم ربانی در قلب انسان تنیده می‌شود.
«اعتصام» یعنی حفظ خود و دل از هر آنچه جز نور الهی است،
یعنی پناه بردن به نور در برابر ظلمت حسادت و کینه.
«حبل» یعنی ریسمان؛
ریسمانی که اگر محکم به آن چنگ بزنی، هرگز سقوط نخواهی کرد.
این ریسمان همان علم و نور ولایت است که در دل هر اهل حقیقت قرار می‌گیرد.
اهل نور، با اعتصام به این ریسمان، به این «بند مشک»، به این «عصام»؛
محکم و ایمن از لغزش‌هاست.
این ریسمان نورانی، باعث درناژ حسادت از دل می‌شود و به جای آن، مهربانی و شوق خدمت به دیگران می‌نشاند.
پس وقتی می‌گوییم «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ»، یعنی:
در تاریکی دنیا به نور ولایت چنگ بزن
دل خود را با نور معلم ربانی محکم و استوار کن
اجازه نده که حسادت و کینه راه به دل پیدا کنند
با این ریسمان نورانی، عصمت قلبی و مهربانی را تجربه کن.
…
«إِنَّ لِشِيعَتِنَا بِوَلَايَتِنَا لَعِصْمَةً»
یعنی به حقیقت، شیعیان ما با ولایت ما عصمت دارند؛
عصمت به معنای حفاظت و نجات از هرگونه آسیب، از جمله آسیب حسادت و ظلمت دل.
این عصمت، همان نور الهی است که از طریق ولایت معصومین به دل‌ها می‌رسد و آنها را از هر گناه و تیرگی محافظت می‌کند.
شیعیان واقعی با چنگ زدن به ولایت اهل بیت علیهم السلام، به نور پاک و بی‌عیب و نقص متصل می‌شوند که آنها را از هر تاریکی و حسادتی محفوظ می‌دارد.
این عصمت نورانی باعث می‌شود که دل‌ها پاک، مهربان و مقاوم در برابر آسیب‌های دنیوی مانند حسد، کینه و نفرت باشند.
عصمت ولایت، نعمتی است که قلب را از زشتی‌ها و آسیب‌ها پاک نگه می‌دارد و راه رسیدن به سعادت حقیقی و قرب الهی را هموار می‌کند.
«اعتصام» به حبل الله، همان «عصمت» با نور ولایت است
که راه‌ نجات دل و جان در مسیر نورانی حق است.
و همین‌جاست که این دعای اهل نور به درگاه خداوند، رنگ ویژه‌ای می‌گیرد:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ… وَ أَيِّدْنِي بِالْعِصْمَةِ»
یعنی:
ای خدای مهربان! بر محمد و آل نورانی‌اش درود فرست و مرا با نور عصمت آنها، تأیید کن!
مرا با نور عصمت آنها تأیید کن که از نور توست… از ولایت تو…
عصمتی که مثل ریسمان محکم، مرا از سقوط در تاریکی حسادت نفس نگه دارد.
اهل نور این را خوب می‌دانند که اگر نور ولایت نباشد، دل، ظرفی بی‌دسته است…
ظرفی بی‌عصام! بی‌نگه‌دار! و به راحتی از دست می‌افتد و می‌شکند…
پس به درگاه الهی پناه می‌برند و این دعای بزرگ را تکرار می‌کنند:
«أَيِّدْنِي بِالْعِصْمَةِ»
چون خوب می‌دانند که عصمت یعنی همان نور ولایت،
همان نوری که فرشته مهربان، هر لحظه از جانب خدا در دلشان می‌دمد و آنها را از تمنا و حسادت می‌رهاند.
اعتصام به حبل‌الله و دعای تأیید با عصمت، یعنی تسلیم شدن به هدایت فرشته ناصح دل.
یعنی گوش دادن به صدای نورانی ملک موکل… یعنی انتخاب صداقت، مهر، پاکی، و بی‌حسادتی!
کسی که از خدا عصمت می‌خواهد، یعنی از ته دل از حسادت بیزار است و دنبال نوری می‌گردد که دلش را از هوای نفس پاک کند…
و این‌گونه اهل نور، به‌درگاه خدا با صداقت و خضوع پناه می‌برند و می‌گویند:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَعْصِمَنِي… بِوَلايَتِكَ عَنْ مَعْصِيَتِكَ»
یعنی:
خدایا! از تو درخواست می‌کنم که مرا با ولایتت از نافرمانی‌ات معصوم بدار…
نه با قدرت بازویم، نه با شدت عقل ناقصم… بلکه تنها با نور ولایتت!
این یعنی: تنها راه نجات از تاریکی گناه، چنگ زدن به ریسمان نورانی ولایت است.
ولایتی که از جنس نور است، نه زور!
ولایتی که دل را هدایت می‌کند، نه فقط ظاهر را کنترل می‌کند.
ولایتی که دل را از درون چنان شیرین می‌کند که اصلاً دیگر لذّت گناه برای انسان جذاب نیست.
این دعا به ما نشان می‌دهد که عصمت، یعنی یک حالت درونی از «نور آگاهی» و «نور محبت»
و سرچشمۀ آن، ولایت الهی است، همان نوری که از امام نورانی به دل عاشق می‌تابد…
در واقع، معصوم کسی است که چنان دلش با نور ولایت گرم است که اصلاً به سمت ظلمت نمی‌رود. چون خورشید دارد، دنبال تصویر بی‌نور و گرمای خورشید نمی‌دود.
وقتی می‌گویی:
«اللَّهُمَّ… أَنْ تَعْصِمَنِي… بِوَلايَتِكَ»
یعنی: خدایا! تو ولیّ من باش… معلم من باش…
و مرا در پناه نور خودت نگه دار،
آن‌گونه که حسادت، خودخواهی، و تمنا، دیگر جایی در قلبم نداشته باشند.
یعنی: خدایا! ولایت تو، سدّ من باشد در برابر وسوسه‌های شیطان…
…
و اینک زمزمه‌ای سوزناک از قلبی که نور ولایت را چشیده و حالا نگران است که مبادا این گوهر گرانبها را از دست بدهد؛ نگران است که نکند با یک لغزش، حجاب ظلمت بر آن نور بیفتد:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ ذَنْبٍ يَهْتِكُ الْعِصْمَةَ»
یعنی:
خدایا! پناه می‌برم به تو از گناهی که پرده‌ی عصمت را پاره کند،
از خطایی که این جامۀ نورانیِ حفاظت را بدرد،
از لغزشی که پیوند دل مرا با فرشتۀ مهربان عصمت، قطع کند…
«عصمت» یعنی پیوستگی قلب به نور خدا،
یعنی اتصال همیشگی به «حبل‌الله»،
یعنی جاری بودن محبت امام ع در رگ‌های دل…
اما «ذنب» می‌تواند این اتصال را قطع کند.
هر گناهی، یک بریدن است… بریدن از ولایت، بریدن از نور، بریدن از انس با فرشتهٔ مهربان دل.
اهل نور از این می‌ترسند… نه از ملامت ملامتگران، بلکه از لحظه‌ای که دل‌شان از نور تهی شود.
آنها می‌دانند که با نور ولایت، همه‌چیز دارند؛ و بدون آن، در ظلمات گم می‌شوند.
پس صادقانه می‌گویند:
اللَّهُمَّ… پناه می‌برم از هر گناهی که خیمۀ عصمت را از سرم بردارد!
این یعنی:
گناه فقط یک عمل اشتباه نیست… گناه، پاره کردن حجاب رحمت است.
و وای به وقتی که پرده‌ی نور، پاره شود…
بنابراین، عصمت نه یک افتخار خشک، بلکه یک حضور زنده است.
تا وقتی نور در دل هست، عصمت هست.
تا وقتی عشق به معلم نورانی در قلب هست، گناه جایی ندارد.
اما اگر غفلت کنیم، گناه سر می‌رسد و «یَهْتِكُ الْعِصْمَةَ»؛ حجاب عصمت را می‌درد.
پس اهل نور، همواره در حالت ترس آمیخته با عشق هستند:
ترس از بریدن نور،
و عشق به تداوم پیوند…
+ «خوف و رجا»