دکتر محمد شعبانی راد

کوچ به حریم نور! ارتحال نورانی! إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّيْفِ!

Migration to the realm of light!
The first step to moving to the realm of light
is to disable jealousy.

«هجر» و «رحل» از هزار واژگان مترادف «نور».
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«فحل‏ مَهْجُورٌ»: (هجران فحل از ابل!)
«الهِجَار: ريسمانى كه با يكسر آن پاى شتر را بندند و سر ديگر آن را روى پالان اندازند (هجار البعیر)»
«الْهِجَارُ: حبل يشدّ به الفحل، فيصير سببا لهجرانه الإبل، و جعل على بناء العقال و الزّمام»
«فحل‏ مَهْجُورٌ، أي: مشدود به»
«هَجَرَ زوجَهُ: از همسرش كناره‏‌گيرى كرد ولى او را طلاق نداد.»
«ترك شي‏ء مع وجود ارتباط بينهما»
«أصل‏ المُهاجَرة عند العرب: خروجُ البدويّ من بادِيتِه إلى المُدُن»
«الهجرة: مفارقة بلد الى بلد غيره»
«پای شتر حسدتو ببند تا کار دستت نده! تا بتونی به سمت نور مهاجرت کنی!»
«در واقع حسد هست، اما غیر فعاله!»
+ مفهوم زیبای واژه «صبر – صبر البهائم»
مشتقات ریشه «هجر» 31 بار در قرآن تکرار شده است.
هجر، یعنی نور، یعنی غلبه بر تاریکی! یعنی غلبه بر حسادت!
«الْمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ السَّيِّئَاتِ … مَنْ هَجَرَ السُّوء … من هجر الخطايا و الذّنوب…
من هجر ما نهى اللَّه عنه‏ … مَنْ هَجَرَ الشَّرَّ … مَنْ هَجَرَ شَهْوَتَهُ
»
«الْمُؤْمِنُ مُهَاجِرِيٌّ لِأَنَّهُ هَجَرَ السَّيِّئَاتِ»
«مؤمن مهاجرى است، زيرا از گناهان و زشتى‌ها دورى گزيده است.»
«کوچ به حریم نور!»
«يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ»
«هجرت، از تمنّا به تقدیر!»
بدون آشنایی با نور، هجرت معنا ندارد!
امام علی علیه السلام:
«وَ الْهِجْرَةُ قَائِمَةٌ عَلَى حَدِّهَا الْأَوَّلِ مَا كَانَ لِلَّهِ فِي أَهْلِ الْأَرْضِ حَاجَةٌ
«هجرت از ضلالت به هدايت، همان گونه كه واجب بود باز هم واجب است.»
لَا يَقَعُ اسْمُ الْهِجْرَةِ عَلَى أَحَدٍ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ الْحُجَّةِ فِي الْأَرْضِ
فَمَنْ عَرَفَهَا وَ أَقَرَّ بِهَا فَهُوَ مُهَاجِرٌ
»
[هجر – رحل]:
«رحل» یکی از هزار واژه مترادف «نور» است.
«الطُّيُورُ الرَّحَّالةُ: پرندگان مهاجر، کوچ پرندگان»
«إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ»

[سورة النساء (۴): آية ۱۰۰]
وَ مَنْ يُهاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُراغَماً كَثِيراً وَ سَعَةً
و هر كه در راه خدا هجرت كند، در زمين اقامتگاه‏هاى فراوان و گشايشها خواهد يافت؛
+ مقاله «تلاش نورانی!»
ترجمه خوبی از این قسمت آیه یافت نشد.
به این توضیح راجع به «مُراغَماً وَ سَعَةً» دقت کنیم:
(یعنی به موانع زیادی «مُراغَماً» و گشايش‏هاى زیادی «سَعَةً» بر مى‌‏خورد،
موانع و آوارگی‌هایی که برای عبور از آن و رسیدن به گشایش، می بایست رغم انف بنماید.
انگاری باید با حسد خودش خیلی بجنگه و مبارزه کنه!
عبارت «وَ مَنْ يُهاجِرْ» + «الْمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ السَّيِّئَاتِ وَ تَرَكَ مَا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ»:
«مهاجر كسى است كه از گناهان دورى جويد و آنچه را خدا بر او حرام كرده ترك كند.»
مهاجر یعنی حسودی که با نور، حسدشو غیرفعال کرده!
کتاب لغت التحقیق، این برداشت مفهومی زیبا را از واژه «هجر» ذکر کرده است:
«ترك شي‏ء مع وجود ارتباط بينهما»
یعنی حسد، عیبی است که تا آخر عمر با ما هست، مهم اینه با کمک نور، غیرفعالش کنیم!
این میشه معنای زیبای هجرت از تاریکی حسادت به نور هدایت.) + «کربلا».
ادامه آیه …
وَ مَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ
فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً (۱۰۰)
و هر كس [به قصد] مهاجرت در راه خدا و پيامبر او، از خانه‌‏اش به درآيد، سپس مرگش دررسد،
پاداش او قطعاً بر خداست، و خدا آمرزنده مهربان است.

امام صادق علیه السلام:
عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌مُسْلِمٍ قَالَ: قُلْتُ
أَ‌فَیَسَعُ النَّاسَ إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ أَنْ لَا یَعْرِفُوا الَّذِی بَعْدَهُ؟

فَقَالَ أَمَّا أَهْلُ هَذِهِ الْبَلْدَهًِْ فَلَا یَعْنِی الْمَدِینَهًَْ
وَ أَمَّا غَیْرُهَا مِنَ الْبُلْدَانِ فَبِقَدْرِ مَسِیرِهِمْ
إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ
فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ

قَالَ قُلْتُ أَ‌رَأَیْتَ مَنْ مَاتَ فِی طَلَبِ ذَلِکَ
فَقَالَ بِمَنْزِلَهًِْ مَنْ خَرَجَ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللهِ.

محمّدبن‌مسلم گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم:
«آیا زمانی‌که امام از دنیا رفت مردم اگر ندانند امام بعد از او کیست، معذورند»؟
حضرت فرمود: «اهل این شهر یعنی مدینه، معذور نیستند چون تمکّن از علم دارند
و امّا غیر این شهر از شهرهای دیگر، به قدر زمان حرکتشان از مکان خود تا اینجا که برای تحصیل علم در سفر هستند معذور می‌باشند،
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:
چرا از هر گروهی دسته‌ای به سفر نروند تا دانش دین خویش را بیاموزند و چون بازگشتند مردم خود را هشدار دهند، باشد که از زشتکاری حذر کنند؟
عرض کردم: چه می‌فرمایید درباره‌ی کسی که در طلب علم و آگاهی از امام خود از دنیا برود؟
حضرت فرمود:ِ «مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللهِ».

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند این هجرت به سمت نور اگر به اندازه یک وجب زمین انجام شده باشد، جای او در بهشت است. «مَنْ فَرَّ بِدِینِهِ مِنْ أَرْضٍ إِلَی أَرْضٍ وَ إِنْ کَانَ شِبْراً مِنَ الْأَرْضِ اسْتَوْجَبَ الْجَنَّهًَْ وَ کَانَ رَفِیقَ إِبْرَاهِیمَ (ع) وَ مُحَمَّدٍ (ص)»

[سورة البقرة (۲): آية ۲۱۸]
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ
أُولئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ (۲۱۸)
آنان كه ايمان آورده، و كسانى كه هجرت كرده و راه خدا جهاد نموده‏‌اند،
آنان به رحمت خدا اميدوارند، خداوند آمرزنده مهربان است.

[سورة آل‏‌عمران (۳): آية ۱۹۵]
فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ
أَنِّي لا أُضِيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ
فَالَّذِينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا فِي سَبِيلِي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ
وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ
ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ (۱۹۵)
پس، پروردگارشان دعاى آنان را اجابت كرد [و فرمود كه:]
من عملِ هيچ صاحب عملى از شما را، از مرد يا زن، كه همه از يكديگريد، تباه نمى‏‌كنم؛
پس، كسانى كه هجرت كرده و از خانه‌‏هاى خود رانده شده و در راه من آزار ديده و جنگيده و كشته شده‏‌اند، بديهايشان را از آنان مى‌‏زدايم،
و آنان را در باغهايى كه از زير [درختان‏] آن نهرها روان است درمى‌‏آورم؛
[اين‏] پاداشى است از جانب خدا و پاداش نيكو نزد خداست.

[سورة النساء (۴): آية ۸۹]
وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَما كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَواءً
فَلا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِياءَ حَتَّى يُهاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ
وَ لا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً (۸۹)
همان گونه كه خودشان كافر شده‏‌اند، آرزو دارند [كه شما نيز] كافر شويد، تا با هم برابر باشيد
پس زنهار، از ميان ايشان براى خود، دوستانى اختيار مكنيد تا آنكه در راه خدا هجرت كنند.
پس اگر روى برتافتند، هر كجا آنان را يافتيد به اسارت بگيريد و بكشيدشان؛
و از ايشان يار و ياورى براى خود مگيريد.

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی