درونِ ما چه خبره؟!

در دنیای درونی ما چه می گذرد؟
چه هیاهویی در درون ماست!
به نظر می رسد که آرام روی مبل نشسته ایم ، اما چنان در افکار عمیق فرو رفته ایم که اگر بتوانیم حال و هوای این دنیای درونی را به تصویر بکشیم ، یک فیلم عجیب و تخیلی را می بینیم.
بیایید در مورد آنچه در درون ما می گذرد صحبت کنیم.
بیایید نگاهی دقیق به آنچه در درون ما می گذرد بیاندازیم و ببینیم در این دنیای عجیب لایتناهی چه می گذرد.
این افکار آلوده عصبانیت و انتقام از کجا ناشی می شود؟
و این احساس آرامش نورانی از چه منبعی به قلب ما تزریق می شود؟
ما بین این دو قطب نور و تاریکی گیر کرده ایم!
انتخاب هر یک از این دو مسیر به خود ما بستگی دارد و ما کاملا آگاهانه راه خود را انتخاب می کنیم و اگر راه اشتباهی را انتخاب کنیم نباید کسی را به جز خودمان مقصر بدانیم.
این “ملکوت” قلب ماست!
آیا دنیای نامرئی درونی ما پایانی دارد ؟!
جاودانگی مفهومی است که یقینا می دانیم برای ما محقق خواهد شد اما آیا این جاودانگی در تاریکی است یا روشنایی؟!
نکته مهم این است که ما باید خودمان و فقط خودمان مسیر پیش فرض را – که به سمت تاریکی است – تغییر دهیم و آگاهانه و داوطلبانه مسیر نور الهی را در هر لحظه از زندگی دنیوی خود دنبال کنیم.
مثالهای آفاقی – مشاهدات انفسی «سَنُريهِمْ‏ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ في‏ أَنْفُسِهِمْ»
و آیاتی از قرآن کریم

 

آیات مربوطه:

[سورة الكهف (18): الآيات 17 الى 18] : « وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ »
وَ تَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ تَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ إِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ وَ هُمْ فِي فَجْوَةٍ مِنْهُ ذلِكَ مِنْ آياتِ اللَّهِ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِداً (17)
و آفتاب را مى‌‏بينى كه چون برمى‏‌آيد، از غارشان به سمت راست مايل است، و چون فرو مى‏‌شود از سمت چپ دامن برمى‌‏چيند، در حالى كه آنان در جايى فراخ از آن [غار قرار گرفته‏]اند. اين از نشانه‏‌هاى [قدرت‏] خداست. خدا هر كه را راهنمايى كند او راه‌‏يافته است، و هر كه را بى‌‏راه گذارد، هرگز براى او يارى راهبر نخواهى يافت.
وَ تَحْسَبُهُمْ أَيْقاظاً وَ هُمْ رُقُودٌ وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ وَ كَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْهِ بِالْوَصِيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِراراً وَ لَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْباً (18)
و مى‏‌پندارى كه ايشان بيدارند، در حالى كه خفته‏‌اند و آنها را به پهلوى راست و چپ مى‌‏گردانيم، و سگشان بر آستانه [غار] دو دست خود را دراز كرده [بود]. اگر بر حال آنان اطلاع مى‏‌يافتى، گريزان روى از آنها برمى‌‏تافتى و از [مشاهده‏] آنها آكنده از بيم مى‌‏شدى.

صحيفة إدريس النبي (أَخْنُوخ) ع :
الصحيفة السادسة عشر صحيفة الأفلاك‏:
« أَ مَا نَظَرْتَ إِلَى هَذِهِ الشَّمْسِ الْمُنِيرَةِ الْمُفَرِّقَةِ بَيْنَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ … الْمُرَبِّيَةِ لِثِمَارِ الْأَشْجَارِ »
يَا أَخْنُوخُ
أَ مَا تَفَكَّرْتَ فِي بَدَائِعِ فِطْرَةِ اللَّهِ الَّذِي بَصَّرَكَ عَجَائِبَهَا وَ أَرَاكَ مَرَاتِبَهَا مِنْ هَذِهِ الْأَفْلَاكِ الدَّوَّارَةِ وَ النُّجُومِ السَّيَّارَةِ الَّتِي تَطْلُعُ وَ تَأْفُلُ وَ تَسْتَقِرُّ أَحْيَاناً وَ تَرْحَلُ وَ تُضِي‏ءُ فِي الظُّلَمِ وَ الدَّآدِي وَ تُهْتَدَى بِهَا فِي اللُّجَجِ وَ الْفَيَافِي تَنْجُمُ وَ تَغُورُ وَ تُدَبِّرُ عَجَائِبَ الْأُمُورِ لَازِمَةً مَجَارِيَ مَنَاطِقِهَا عَانِيَةً خَاضِعَةً لِأَمْرِ خَالِقِهَاأَ مَا نَظَرْتَ إِلَى هَذِهِ الشَّمْسِ الْمُنِيرَةِ الْمُفَرِّقَةِ بَيْنَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ الْمُعَاقِبَةِ بَيْنَ الْأَظْلَامِ وَ الْأَسْفَارِ الْمُغَيِّرَةِ فُصُولَ السَّنَةِ إِسْخَاناً وَ تَبْرِيداً وَ إِفْرَاطاً وَ تَعْدِيلًا الْمُرَبِّيَةِ لِثِمَارِ الْأَشْجَارِ وَ جَوَاهِرِ الْمَعَادِنِ فِي الْآبَارِ الَّتِي إِنْ دَامَتْ عَلَى حَالٍ وَاحِدَةٍ لَمْ يَنْبُتْ زَرْعٌ وَ لَمْ يَدِرَّ ضَرْعٌ وَ لَا حَيِيَ حَيَوَانٌ وَ لَا اسْتَقَرَّ زَمَانٌ وَ مَكَانٌ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ ذَلِكَ بِفِطْرَةِ حَكِيمٍ وَسِعَ عِلْمُهُ الْأَشْيَاءَ وَ خَلْقٍ قَوِيٍّ لَا يَسْتَثْقِلُ الْأَعْبَاءَ وَ أَمْرِ عَلِيمٍ لَا يَتَكَأَّدُهُ الْإِحْصَاءُ وَ حُكْمِ قَادِرٍ لَا يَلْحَقُهُ نَصَبٌ وَ لَا إِعْيَاءٌ وَ تَدْبِيرِ عَالٍ لَا مُغَالِبَ لِحُكْمِهِ وَ أَنَّ ذَلِكَ لِعِنَايَتِهِ بِضِعَافِ الْخَلْقِ وَ كَرَمِهِ فِي إِدْرَارِ الرِّزْقِ وَ أَنَّهُ تَعَالَى الْعَالِمُ الْحَقُّ الَّذِي لَا يَغِيبُ عَنْهُ مَا كَانَ وَ لَا مَا يَكُونُ.

[سورة النور (24): الآيات 41 الى 46] : « يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ »
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ (41)
آيا ندانسته‌‏اى كه هر كه [و هر چه‏] در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‏‌گويند، و پرندگان [نيز] در حالى كه در آسمان پر گشوده‏‌اند [تسبيح او مى‏‌گويند]؟ همه ستايش و نيايش خود را مى‌‏دانند، و خدا به آنچه مى‏‌كنند داناست.
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (42)
و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و بازگشت [همه‏] به سوى خداست.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ يَشاءُ يَكادُ سَنا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ (43)
آيا ندانسته‏‌اى كه خدا[ست كه‏] ابر را به آرامى مى‌‏راند، سپس ميان [اجزاء] آن پيوند مى‏‌دهد، آنگاه آن را متراكم مى‌‏سازد، پس دانه‌‏هاى باران را مى‌‏بينى كه از خلال آن بيرون مى‌‏آيد، و [خداست كه‏] از آسمان از كوههايى [از ابر يخ‌‏زده‏] كه در آنجاست تگرگى فرو مى‌‏ريزد؛ و هر كه را بخواهد بدان گزند مى‌‏رساند، و آن را از هر كه بخواهد باز مى‏‌دارد. نزديك است روشنى برقش چشمها را ببرد.
يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ (44)
خداست كه شب و روز را با هم جابجا مى‌‏كند. قطعاً در اين [تبديل‏] براى ديده‏‌وران [درس‏] عبرتى است.
وَ اللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ ماءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ بَطْنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ رِجْلَيْنِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ ما يَشاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ (45)
و خداست كه هر جنبنده‏‌اى را [ابتدا] از آبى آفريد. پس پاره‌‏اى از آنها بر روى شكم راه مى‌‏روند و پاره‏اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار [پا] راه مى‌‏روند. خدا هر چه بخواهد مى‏‌آفريند. در حقيقت، خدا بر هر چيزى تواناست.
لَقَدْ أَنْزَلْنا آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ اللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ (46)
قطعاً آياتى روشنگر فرود آورده‏‌ايم، و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى‏‌كند.

+ « اللَّهُمَّ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ قَلِّبْ قَلْبِي عَلَى طَاعَتِكَ »
+ « يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ يَا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ يَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ »

[سورة النور (24): الآيات 35 الى 38] : « يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ … يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ »
اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضِي‏ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى‏ نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ (35)
خدا نور آسمانها و زمين است. مَثَلِ نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى، و آن چراغ در شيشه‏‌اى است. آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى، افروخته مى‌‏شود. نزديك است كه روغنش – هر چند بدان آتشى نرسيده باشد – روشنى بخشد. روشنى بر روى روشنى است. خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى‏‌كند، و اين مثلها را خدا براى مردم مى‏‌زند و خدا به هر چيزى داناست.فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ (36)
در خانه‏‌هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت‏] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود. در آن [خانه‏]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى‏‌كنند:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ (37)
مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات، به خود مشغول نمى‌‏دارد، و از روزى كه دلها و ديده‌‏ها در آن زيرورو مى‌‏شود مى‏‌هراسند.
لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ (38)
تا خدا بهتر از آنچه انجام مى‏‌دادند، به ايشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بيفزايد، و خدا [ست كه‏] هر كه را بخواهد بى‌‏حساب روزى مى‌‏دهد.

[سورة ق (50): الآيات 31 الى 40] : « إِنَّ فِي ذلِكَ لَذِكْرى‏ لِمَنْ كانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ »
وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ (31)
و بهشت را براى پرهيزگاران نزديك گردانند، بى‌‏آنكه دور باشد.
هذا ما تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ (32)
[و به آنان گويند:] اين همان است كه وعده يافته‌‏ايد [و] براى هر توبه‏‌كار نگهبانِ [حدود خدا] خواهد بود:
مَنْ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍ (33)
آنكه در نهان از خداى بخشنده بترسد و با دلى توبه‏‌كار [باز] آيد.
ادْخُلُوها بِسَلامٍ ذلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ (34)
به سلامت [و شادكامى‏] در آن درآييد [كه‏] اين روزِ جاودانگى است.
لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فِيها وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ (35)
هر چه بخواهند در آنجا دارند، و پيش ما فزونتر [هم‏] هست.
وَ كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشاً فَنَقَّبُوا فِي الْبِلادِ هَلْ مِنْ مَحِيصٍ (36)
و چه بسا نسلها كه پيش از ايشان هلاك كرديم كه [بس‏] نيرومندتر از اينان بودند و شهرها را درنورديدند [امّا سرانجام‏] مگر گريزگاهى بود؟
إِنَّ فِي ذلِكَ لَذِكْرى‏ لِمَنْ كانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ (37)
قطعاً در اين [عقوبتها] براى هر صاحبدل و حق نيوشى كه خود به گواهى ايستد، عبرتى است.
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ (38)
و در حقيقت، آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش هنگام آفريديم و احساس ماندگى نكرديم.
فَاصْبِرْ عَلى‏ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ (39)
و بر آنچه مى‏‌گويند صبر كن، و پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب، به ستايش پروردگارت تسبيح گوى.
وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ (40)
و پاره‏‌اى از شب و به دنبال سجود [به صورت تعقيب و نافله‏] او را تسبيح گوى.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم فرمودند:
ناجى‏ داوودُ رَبَّهُ فَقالَ: إلهي، لِكُلِّ مَلِكٍ خِزانَةٌ فَأَينَ خِزانَتُكَ؟ قالَ جَلَّ جَلالُهُ: لي خِزانَةٌ أعظَمُ مِنَ العَرشِ، وأوسَعُ مِنَ الكُرسِيِّ، وأطيَبُ مِنَ الجَنَّةِ، وأزيَنُ مِنَ المَلَكوتِ؛ أرضُهَا المَعرِفَةُ، وسَماؤُهَا الإِيمانُ، وشَمسُهَا الشَّوقُ، وقَمَرُهَا المَحَبَّةُ، ونُجومُهَا الخَواطِرُ، وسَحابُهَا العَقلُ، ومَطَرُهَا الرَّحمَةُ، وأشجارُهَا الطّاعَةُ، وثَمَرُهَا الحِكمَةُ. ولَها أربَعَةُ أبوابٍ: العِلمُ وَالحِلمُ وَالصَّبرُ وَالرِّضا، ألا وهِيَ القَلبُ.
داوود عليه السلام با پروردگارش مناجات كرد و گفت:
بار الها! هر پادشاهى خزانه‌‏اى دارد. پس خزانه تو كجاست؟
خداوند عز و جل فرمود: «من خزانه‌‏اى دارم بزرگ‏تر از عرش، گسترده‏‌تر از كرسى، خوش‏بوتر از بهشت و آراسته‌‏تر از ملكوت. زمينِ آن، معرفت است، آسمانش ايمان، خورشيدش شوق، ماهتابش دوستى، ستارگانش دل‏ها، ابرش خِرد، بارانش رحمت، درختانش طاعت و ميوه‌‏اش، حكمت. آن را چهار در است: دانش، بردبارى، شكيبايى، و خشنودى. باخبر باش كه اين خزانه، همان دل است».

خزانه دل

مصباح الشريعة ص75
قَالَ الصَّادِقُ ع‏:
الْجَهْلُ صُورَةٌ رُكِّبَتْ فِي بَنِي آدَمَ فِي الدُّنْيَا إِقْبَالُهَا ظُلْمَةٌ وَ إِدْبَارُهَا نُورٌ
نادانى آميزه‌‏اى است در بنى آدم، كه آمدنش ظلمت است و رفتنش نور.
وَ الْعَبْدُ مُتَقَلِّبٌ مَعَهَا كَتَقَلُّبِ الظِّلِّ مَعَ الشَّمْسِ‏
انسان با اين آميزه هميشه همراه است، همچون سايه با خورشيد.
أَ لَا تَرَى إِلَى الْإِنْسَانِ تَارَةً تَجِدُهُ جَاهِلًا بِخِصَالِ نَفْسِهِ حَامِداً لَهَا عَارِفاً بِعَيْبِهَا فِي غَيْرِهِ سَاخِطاً لَهَا
آيا نمى‌‏نگريد كه آدمى گاه از چگونگى خصلتهاى خويش بيخبر است و آنها را مى‌‏ستايد، با آنكه همانها را در ديگران عيب مى‏‌بيند و بر آنها خشمناك مى‏‌گردد.
وَ تَارَةً تَجِدُهُ عَالِماً بِطِبَاعِهِ سَاخِطاً لَهَا حَامِداً لَهَا فِي غَيْرِهِ
و گاه از طبع و اخلاق خويش ناخرسند است با اينكه همان را در ديگران مى‌‏پسندد و مى‌‏ستايد؟
فَهُوَ مُتَقَلِّبٌ بَيْنَ الْعِصْمَةِ وَ الْخِذْلَانِ
اين است كه آدمى ميان توفيق و بى‏‌توفيقى در كشاكش است.
فَإِنْ قَابَلَتْهُ الْعِصْمَةُ أَصَابَ
اگر توفيق به ياريش آيد كار درست مى‏‌كند،
وَ إِنْ قَابَلَهُ الْخِذْلَانُ أَخْطَأ
َو اگر بى‏‌توفيقى نصيبش گردد كار خطا.
وَ مِفْتَاحُ الْجَهْلِ الرِّضَا وَ الِاعْتِقَادُ بِهِ
و كليد نادانى خودپسندى و خودباورى است،
وَ مِفْتَاحُ الْعِلْمِ الِاسْتِبْدَالُ مَعَ إِصَابَةِ مُرَافَقَةِ التَّوْفِيقِ
‏و كليد دانايى، دگرگون كردن اين خصلت است در خويش، البته به شرط توفيق.
وَ أَدْنَى صِفَةِ الْجَاهِلِ دَعْوَاهُ بِالْعِلْمِ بِلَا اسْتِحْقَاقٍ‏
نخستين مرتبه نادانى، بدون شايستگى، ادعاى دانايى كردن است.
وَ أَوْسَطُهُ جَهْلُهُ بِالْجَهْلِ‏
مرتبه بعد از آن، ندانستن نادانى خويش است.
وَ أَقْصَاهُ جُحُودُهُ‏ بِالْعِلْمِ
و آخرين مرتبه، انكار علم و دانايى و ارزش آن است.
وَ لَيْسَ شَيْ‏ءٌ إِثْبَاتُهُ حَقِيقَةُ نَفْيِهِ إِلَّا الْجَهْلُ وَ الدُّنْيَا وَ الْحِرْصُ‏
و هيچ چيز نيست كه اثبات آن در حقيقت نفى آن باشد، مگر نادانى و دنيا (پرستى) و آزمندى،
فَالْكُلُّ مِنْهُمْ كَوَاحِدٍ وَ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ كَالْكُلِ.
كه همه آنها همچون يكى از آنها، و يكى از آنها همچون همه آنها است.

[سورة النور (24): الآيات 41 الى 46] :« كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ »
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ (41)
آيا ندانسته‏‌اى كه هر كه [و هر چه‏] در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‌‏گويند، و پرندگان [نيز] در حالى كه در آسمان پر گشوده‏‌اند [تسبيح او مى‏‌گويند]؟ همه ستايش و نيايش خود را مى‌‏دانند، و خدا به آنچه مى‏‌كنند داناست.
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (42)
و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و بازگشت [همه‏] به سوى خداست.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ يَشاءُ يَكادُ سَنا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ (43)
آيا ندانسته‏‌اى كه خدا[ست كه‏] ابر را به آرامى مى‌‏راند، سپس ميان [اجزاء] آن پيوند مى‏‌دهد، آنگاه آن را متراكم مى‌‏سازد، پس دانه‏‌هاى باران را مى‏‌بينى كه از خلال آن بيرون مى‌‏آيد، و [خداست كه‏] از آسمان از كوههايى [از ابر يخ‌‏زده‏] كه در آنجاست تگرگى فرو مى‏‌ريزد؛ و هر كه را بخواهد بدان گزند مى‌‏رساند، و آن را از هر كه بخواهد باز مى‏‌دارد. نزديك است روشنى برقش چشمها را ببرد.
يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ (44)
خداست كه شب و روز را با هم جابجا مى‌‏كند. قطعاً در اين [تبديل‏] براى ديده‌‏وران [درس‏] عبرتى است.
وَ اللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ ماءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ بَطْنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ رِجْلَيْنِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلى‏ أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ ما يَشاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ (45)
و خداست كه هر جنبنده‏‌اى را [ابتدا] از آبى آفريد. پس پاره‏‌اى از آنها بر روى شكم راه مى‏‌روند و پاره‏‌اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار [پا] راه مى‏‌روند. خدا هر چه بخواهد مى‌‏آفريند. در حقيقت، خدا بر هر چيزى تواناست.
لَقَدْ أَنْزَلْنا آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ اللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ (46)
قطعاً آياتى روشنگر فرود آورده‏‌ايم، و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى‌‏كند.