دکتر محمد شعبانی راد

نور، قلبتو نرم میکنه! قلب خاشع!

SOFT-HEARTED!

«خشع» یکی از هزار واژۀ مترادف «نور» است.
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«خَشَعَتِ‏ الْأَرْضُ: إذَا سَكَنَتْ و اطمَأَنَّتْ»
«عرب به شن نرم و رمل میگه خشعة» چرا؟!
چون هر اثری با وزش باد زود از بین میره،
یعنی هر دلخواهی زود پاک میشه،
و به دلخواه و تمنا رسیدن و نرسیدن، برایش فرقی نمیکنه،
به این میگن قلب خاشع!
«الخشوع: السهولة»
قلب خاشع به نور ولایت، پشت کردن به تمنا، برایش سهل و ساده است!
چه دعایش برآورده شود و چه نشود،
میداند که خدای او مهربان و جواد و بخشنده است، چه ببخشد و چه نبخشد!
+ «عفو»
+ «محو»

اینجوری تصور کن که با انگشتت روی شن نرم، اسم دلخواهتو می‌نویسی، حالا پاکش میکنی! میبینی برای شن نرم چقدر داشتن تمنا و نداشتنش راحت و آسونه!
اما حالا فکر کن روی یک سنگ سخت اسم تمنای خودتو حکّ کنی! مگه به این راحتی میشه این نقش حکّ شده روی این سنگ سخت رو پاک کنی! قلب حسود هم به این راحتی ها دست از تمنای خودش برنمیداره! این قلب میشه قلب قسیّ و اون قلب میشه قلب خاشع!

این شن نرم ساحل، بعد از وزش باد یا تاثیر موج دریا،
به چه راحتی و آسانی، یادش میره چه خواسته‌ای داشته!

به این میگن قلب خاشع!

«خَشَعَتِ‏ الْأَرْضُ: إذَا سَكَنَتْ و اطمَأَنَّتْ»
«خَشَع‏ خَراشِىَّ صدْرِه: إذا ألْقىُ بزاقاً لزِجاً»
«خَشَعَتِ الأَرضُ: زمين خشك شد و باران نيامد.»
«تَرَى الْأَرْضَ‏ خاشِعَةً: أي يابسة متطامنة، مستعار من‏ الخُشُوع‏ التذلل.»

وقتی که تمناها گرفته بشه، قلب، خاشع میشه!
حسد قلب رو ازش بگیری، حالت خشوع پیدا میکنه!
خشوع میشه دفع سیئه حسد! میشه درناژ حسادت!
شنیدی میگن فلانی خیلی آدم افتاده‌ایه؟! این میشه خشوع و فروتنی
«جدارٌ خاشعٌ‏: ديوار كج»
+ «رقیقة قلوبهم»
+ «قسی»
[نفوذپذیر – نفوذناپذیر]

«خشوع: خشعه: نرمى شن»

[خشوع قلب – قساوت قلب]:
«تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ – فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ»
أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ
وَ لا يَكُونُوا كَالَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ

اللغة:
أصل الخشوع السهولة من قولهم الخشعة و هي السهولة في الرمل كالربوة
و الخاشع من الأرض الذي لا يهتدي له لأن الرمل يعفي آثاره
و الخاشع الخاضع ببصره
و الخشوع هو التذلل خلاف التصعب.
لغت:
خشوع در اصل بمعنى سهولت است مشتق از خشعه: نرمى شن.
خاشع: خاضع بچشم.
خشوع: تذلل و اظهار خوارى خلاف تعصب.

[خشع – درک موت]:
اینکه قلب در برابر پذیرش نور ولایت مقاومت نمیکنه و براحتی پشت به تمنای خودش میکنه، این میشه حالت خشوع قلبی.
[عرب به شن نرم و رمل میگه خشعة!]:
وقتی نسیم زیبای نورانی ولایت بر قلوب می‌وزد «لقط»، دو جور قلب سر راهش قرار می‌گیرد. یکی قلوب سنگی و قسی «حجر قاس» که اسم تمناها رویش حکّ شده، و دیگری قلوب نرم خاشع «خَشَعَتِ‏ الْأَرْضُ» که به سهولت و سادگی دست از تمنای خودش برمیداره و هر جور که امر الله بر این قلب نازل بشه، اطاعتش میکنه و چون و چرا نمیکنه!
«عقل» در مقابل «جهل»!
«لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‏ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ‏ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ»
این بیان برای تفهیم واژه خشع است که از «خَشَعَتِ‏ الْأَرْضُ» گرفته شده است.

اما قلوب اهل شک حسود، قلوبی که در برابر نور ولایت خاشع نیستند و مثل صخره‌ای که نقشی بر آن حک شده، این نقش هرگز از آن پاک نمی‌شود.

[کتمان – ثمنا قلیلا – خشوع]:
[باید حالت خشوع نسبت به معالم ربانی صاحبان نور «خاشِعينَ لِلَّهِ» داشته باشی تا بتوانی اقرار به فضل علوم نورانی نمایی و مثل اهل حسادت، حقانیت معالم ربانی را کتمان ننمایی و آن را با تمناهای پوچ محدود دنیایی عوض نکنی «لا يَشْتَرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً»!]:
وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خاشِعينَ لِلَّهِ
لا يَشْتَرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً
أُولئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الْحِسابِ.

«الخاشع من الأرض الذي لا يهتدي له لأن الرمل يعفي آثاره»:
از زمین خاشع، هیچ اظهار نظری نمی‌شنوی!
این زمین تا میاد یه چیزی بگه، باد، زود اونو پاکش میکنه و می‌پوشونه!
اصلا یادش میره چه دلخواهی براش خیلی پررنگ بوده!

نور، قلبتو نرم میکنه! قلب خاشع!

مشتقات ریشۀ «خشع» در آیات قرآن:

وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعينَ‏ (45)
وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خاشِعينَ‏ لِلَّهِ لا يَشْتَرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً أُولئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الْحِسابِ (199)
وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ وَ يَزيدُهُمْ خُشُوعاً (109)
يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لا عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ‏ الْأَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ إِلاَّ هَمْساً (108)
فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ يَحْيى‏ وَ أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كانُوا يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ كانُوا لَنا خاشِعينَ‏ (90)
الَّذينَ هُمْ في‏ صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ‏ (2)
إِنَّ الْمُسْلِمينَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتينَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقينَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرينَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعينَ‏ وَ الْخاشِعاتِ‏ وَ الْمُتَصَدِّقينَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمينَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظينَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاكِرينَ اللَّهَ كَثيراً وَ الذَّاكِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظيماً (35)
وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذي أَحْياها لَمُحْيِ الْمَوْتى‏ إِنَّهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ (39)
وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعينَ‏ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرينَ الَّذينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْليهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمينَ في‏ عَذابٍ مُقيمٍ (45)
خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ (7)
أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ‏ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا يَكُونُوا كَالَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ (16)
لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‏ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (21)
خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ كانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ (43)
خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذلِكَ الْيَوْمُ الَّذي كانُوا يُوعَدُونَ (44)
أَبْصارُها خاشِعَةٌ (9)
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ (2)

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی