دکتر محمد شعبانی راد

نور، رازِ پنهان! سرّ الله!

Light, the hidden secret!

«سرر – سرّ» یکی از هزار واژه مترادف «نور» است.
در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:
«سُرَّة البطن‏: ما يبقى بعد القطع، و ذلك لاستتارها،
ناف نوزاد، که بعد از بريدن بند نافش باقى مى‏‌ماند
و در قسمت پوست شكم پوشيده مى‏‌شود.»
«سَرَّ الصَّبِيَّ: ناف كودك را بريد.»
+ «با نور، از همه چیز لذت ببر! سرر – سرور!»
+ «فرض – vpn»
+ «مسیر دسترسی به نور!»
ناف، مسیر پنهان دسترسی به ارزاق نورانی!
النّور الولایة، سرّ الله!
نور ولایت، راه دسترسی به ارزاق علوم نورانی پنهان الهی!

سِرُّ الله : النُّور الولایة!

امام علی علیه السلام:
خَطَبَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ خُطْبَةً بَلِيغَةً فِي مَدْحِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ 
فَقَالَ بَعْدَ حَمْدِ اَللَّهِ وَ اَلصَّلاَةِ عَلَى نَبِيِّهِ 
لَمَّا أَرَادَ اَللَّهُ أَنْ يُنْشِئَ اَلْمَخْلُوقَاتِ وَ يُبْدِعَ اَلْمَوْجُودَاتِ
أَقَامَ اَلْخَلاَئِقَ فِي صُورَةٍ وَاحِدَةٍ قَبْلَ دَحْوِ اَلْأَرْضِ وَ رَفْعِ اَلسَّمَاوَاتِ

ثُمَّ أَفَاضَ نُوراً مِنْ نُورِ عِزِّهِ
فَلَمَعَ قَبَساً مِنْ ضِيَائِهِ وَ سَطَعَ
ثُمَّ اِجْتَمَعَ فِي تِلْكَ اَلصُّورَةِ
وَ فِيهَا صُورَةُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

فَقَالَ لَهُ تَعَالَى أَنْتَ اَلْمُرْتَضَى اَلْمُخْتَارُ
وَ فِيكَ مُسْتَوْدَعُ اَلْأَنْوَارِ

مِنْ أَجْلِكَ أَضَعُ اَلْبَطْحَاءَ وَ أَرْفَعُ اَلسَّمَاءَ وَ أُجْرِي اَلْمَاءَ
وَ أَجْعَلُ اَلثَّوَابَ وَ اَلْعِقَابَ وَ اَلْجَنَّةَ وَ اَلنَّارَ
وَ أَنْصِبُ أَهْلَ بَيْتِكَ عَلَماً لِلْهِدَايَةِ

وَ أُودِعُ فِيهِمْ أَسْرَارِي
بِحَيْثُ لاَ يَغِيبُ عَنْهُمْ دَقِيقٌ وَ لاَ جَلِيلٌ وَ لاَ يَخْفَى عَنْهُمْ خَفِيٌّ

أَجْعَلُهُمْ حُجَّتِي عَلَى خَلِيقَتِي
وَ أُسْكِنُ قُلُوبَهُمْ أَنْوَارَ عِزَّتِي
وَ أُطْلِعُهُمْ عَلَى مَعَادِنِ جَوَاهِرِ خَزَائِنِي
ثُمَّ أَخَذَ اَللَّهُ تَعَالَى عَلَيْهِمُ اَلشَّهَادَةَ بِالرُّبُوبِيَّةِ وَ اَلْإِقْرَارَ بِالْوَحْدَانِيَّةِ
وَ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ فِيهِمْ وَ اَلنُّورَ مَعَهُمْ
ثُمَّ إِنَّ اَللَّهَ سُبْحَانَهُ أَخْفَى اَلْخَلِيقَةَ فِي غَيْبِهِ وَ غَيَّبَهَا فِي مَكْنُونِ عِلْمِهِ
وَ نَصَبَ اَلْعَوَالِمَ وَ مَوَّجَ اَلْمَاءَ وَ أَثَارَ اَلزَّبَدَ وَ أَهَاجَ اَلدُّخَانَ فَطَفَا عَرْشُهُ عَلَى اَلْمَاءِ
ثُمَّ أَنْشَأَ اَلْمَلاَئِكَةَ مِنْ أَنْوَارٍ أَبْدَعَهَا وَ أَنْوَاعٍ اِخْتَرَعَهَا
ثُمَّ خَلَقَ اَلْمَخْلُوقَاتِ فَأَكْمَلَهَا
ثُمَّ قَرَنَ بِتَوْحِيدِهِ نُبُوَّةَ نَبِيِّهِ 
فَشَهِدَتْ لَهُ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ وَ اَلْعَرْشُ وَ اَلْكُرْسِيُّ وَ اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ وَ اَلنُّجُومُ وَ مَا فِي اَلْأَرْضِ بِالنُّبُوَّةِ وَ اَلْفَضِيلَةِ
ثُمَّ خَلَقَ آدَمَ وَ أَبَانَ لِلْمَلاَئِكَةِ فَضْلَهُ وَ أَرَاهُمْ مَا خَصَّهُ بِهِ مِنْ سَابِقِ اَلْعِلْمِ
فَجَعَلَهُ مِحْرَاباً وَ قِبْلَةً لَهُمْ
فَسَجَدُوا لَهُ وَ عَرَفُوا حَقَّهُ
ثُمَّ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى بَيَّنَ لِآدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَقِيقَةَ ذَلِكَ اَلنُّورِ وَ مَكْنُونَ ذَلِكَ اَلسِّرِّ 
فَأَوْدَعَهُ شَيْئاً وَ أَوْصَاهُ
وَ أَعْلَمَهُ أَنَّهُ اَلسِّرُّ فِي اَلْمَخْلُوقَاتِ

ثُمَّ لَمْ يَزَلْ يَنْتَقِلُ مِنَ اَلْأَصْلاَبِ اَلطَّاهِرَةِ إِلَى اَلْأَرْحَامِ اَلزَّكِيَّةِ إِلَى أَنْ وَصَلَ إِلَى عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ 
فَأَلْقَاهُ إِلَى عَبْدِ اَللَّهِ ثُمَّ صَانَهُ اَللَّهُ عَنِ اَلْخَثْعَمِيَّةِ حَتَّى وَصَلَ إِلَى آمِنَةَ 
فَلَمَّا أَظْهَرَهُ اَللَّهُ بِوَاسِطَةِ نَبِيِّنَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ 
اِسْتَدْعَى اَلْفُهُومَ إِلَى اَلْقِيَامِ بِحُقُوقِ ذَلِكَ اَلسِّرِّ اَللَّطِيفِ
وَ نَدَبَ اَلْعُقُولَ إِلَى اَلْإِجَابَةِ لِذَلِكَ اَلْمَعْنَى اَلْمُودَعِ فِي اَلذَّرِّ قَبْلَ اَلنَّسْلِ
فَمَنْ واقَفَهُ قَبَسٌ مِنْ لَمَحَاتِ ذَلِكَ اَلنُّورِ اِهْتَدَى إِلَى اَلسِّرِّ 
وَ اِنْتَهَى إِلَى اَلْعَهْدِ اَلْمُودَعِ فِي بَاطِنِ اَلْأَمْرِ وَ غَامِضِ اَلْعِلْمِ

وَ مَنْ غَمَرَتْهُ اَلْغَفْلَةُ وَ شَغَلَتْهُ اَلْمِحْنَةُ عَشِيَ بَصَرُ قَلْبِهِ عَنْ إِدْرَاكِهِ
فَلاَ يَزَالُ ذَلِكَ اَلنُّورُ يَنْتَقِلُ فِينَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ 
وَ يَتَشَعْشَعُ فِي غَرَائِزِنَا إِلَى أَنْ يَبْلُغَ اَلْكِتَابُ أَجَلَهُ

فَنَحْنُ أَنْوَارُ اَلْأَرْضِ وَ اَلسَّمَاوَاتِ
وَ مَحْضُ خَالِصِ اَلْمَوْجُودَاتِ
وَ سُفُنُ اَلنَّجَاةِ
وَ فِينَا مَكْنُونُ اَلْعِلْمِ
وَ إِلَيْنَا مَصِيرُ اَلْأُمُورِ
وَ بِمَهْدِيِّنَا تَنْقَطِعُ اَلْحُجَجُ
فَهُوَ خَاتَمُ اَلْأَئِمَّةِ 
وَ مُنْقِذُ اَلْأُمَّةِ
وَ مُنْتَهَى اَلنُّورِ 
وَ غَامِضُ اَلسِّرِّ 
فَلْيَهْنَأْ مَنِ اِسْتَمْسَكَ بِعُرْوَتِنَا وَ حُشِرَ عَلَى مَحَبَّتِنَا.
حضرت امير المؤمنين در ستايش رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله و سلم، سخنرانى رسائى كرد. 
سپس فرمود:
پس از ثناى خدا و درود بر پيامبرش،
هنگامى كه خدا اراده كرد آفريدگانش را بيافريند (و موجودات را پديد آورد)
بپاداشت مردمان را بر يك چهره پيش از گستردن زمين و بلند كردن آسمانها،
سپس واگذار كرد نورى را از نور عزتش
شعله‌اى درخشيد از روشنى آن فروزان شد
سپس در اين صورت گرد آورد و در آن چهره بود رسول خدا.
سپس خداى تعالى باو فرمود:
تو پسنديده‌شده و انتخاب‌شده‌اى
و در تو نورها به امانت نهفته شده
بواسطه خاطر تو بطحا را آفريدم و آسمان را برافراشتم و آب را جارى كنم
و قرار دادم ثواب و عقاب و بهشت و جهنم را
و بلند ميكنم خاندان ترا نشانه براى هدايت
و در آنان رازهايم را به امانت ميگذارم
بطورى كه رازى بزرگ و كوچك از آنان پنهان نماند
و پوشيده نماند بر آنان پوشيده‌اى
آنان را حجت خود بر مردم قرار دهم
و نور عزتم را در دلهايشان جایگزين كنم،
آنان را بر كانهاى جواهر گنجهايم آگاه نمايم.
سپس خداى تعالى از آنان گواهى و اقرار به پروردگارى و يكتائى گرفت
و اينكه امامت در ميان ايشانست
و نور با آنانست
سپس خداى سبحان آفريدگانش را در نهانش پوشاند و آنان را پنهان كرد در دانش پوشيده‌اش
و بلند كرد جهان‌ها را و به حركت در آورد آب را و كف آشكار شد و دود حركت كرد
پس عرش بآب بالا برآمد،
بعد آفريد فرشتگان را از نورى كه آفريد
و نوع‌هائى كه اختراع نمود
بعد موجودات را آفريد كامل كرد آنها را
بعد به توحيدش نبوت را همنشين كرد
پس گواهى دادند برايش آسمانها، زمينها، فرشتگان، عرش،  كرسى، خورشيد، ماه، ستارگان (و هر چه كه در زمين بود) به نبوت و برترى
بعد آدم را آفريد و برترى آدم را بر فرشتگان آشكارا ساخت
و نماياند بآنان آنچه را كه ويژه آدم قرار داد از علم پيشين
پس او را محراب و قبله براى فرشتگان قرار داد.
سپس بر او سجده كردند و حقش را شناختند
بعد خداى تعالى حقيقت آن نور را براى آدم روشن كرد و سر نهانى را آشكار نمود.
پس در او چيزى بامانت سپرد و باو سفارش كرد
و او را آگاه نمود كه آن نور از آفرينش است
بعد از صلبى انتقال به صلب پاك ديگر داد تا كانون رحمهاى پاكيزه تا رسيد به عبد المطلب،
سپس آن نور را بسوى عبد اللّٰه افكند
بعد خدا او را از شر فاطمه‌ى خثعميه نگهداشت تا بآمنه رسيد
پس چون خدا آشكار ساخت بواسطه‌ى پيامبر ما
و خواست دانايان را در قيام نمودن بحقوق اين راز لطيف
و خواند خردها را بسوى پذيرفتن براى اين معنائى كه بامانت گذارده در ذره پيش از نسل.
پس هر كس به این نور وقوف پیدا کرد، قلبش از فروزندگى اين نور روشن شد
و به اين راز راهنمائى شد
و پیمانی که در باطن امر و غامض علم، به امانت گذارده شده بود را به پایان رسانید.
+ «مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ
فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِيلاً
»
و هر كس را كه بيخبرى فرا گيرد و گرفتارى، او را سرگرم كند، چشم دلش از دريافت آن تاريك مى‌شود.
پس هميشه اين نور در ميان ما اهل بيت منتقل مى‌شود
و در طبيعت‌هاى ما ميدرخشد تا زمانى كه نامه بپايان رسد.
و ما نورهاى آسمان‌ها و زمينيم
و خلاصه‌ى تمام پديده‌هائيم
و كشتيهاى نجاتيم
و در ماست دانش نهانى،
بسوى ما كارها بر مى‌گردد
و به مهدى ما حجتهاى خدا قطع مى‌شود
پس آخرين و ختم‌كننده‌ى امامانست،
نجات دهنده‌ى امت است،
پايان نور است
و راز مشكل است
پس گوارا باد كسى را كه به ما چنگ زند
و با دوستى ما محشور گردد.

مخاطبین صاحبان نور دو دسته‌اند:
(1) قلوب رو به نور!
(2) قلوب پشت به نور!

امام صادق علیه السلام:
عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عليه السلام : 
يَا أَبَا مُحَمَّدٍ 
إِنَّ عِنْدَنَا سِرّاً مِنْ سِرِّ اَللَّهِ وَ عِلْماً مِنْ عِلْمِ اَللَّهِ
لاَ يَحْتَمِلُهُ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ مُؤْمِنٌ اِمْتَحَنَ اَللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ
وَ اَللَّهِ مَا كَلَّفَ اَللَّهُ أَحَداً ذَلِكَ اَلْحِمْلَ غَيْرَنَا
وَ لاَ اِسْتَعْبَدَ بِذَلِكَ أَحَداً غَيْرَنَا
وَ إِنَّ عِنْدَنَا سِرّاً مِنْ سِرِّ اَللَّهِ وَ عِلْماً مِنْ عِلْمِ اَللَّهِ
أَمَرَنَا اَللَّهُ بِتَبْلِيغِهِ فَبَلَّغْنَا عَنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا أَمَرَنَا بِتَبْلِيغِهِ
مَا نَجِدُ لَهُ مَوْضِعاً وَ لاَ أَهْلاً وَ لاَ حَمَّالَةً يَحْمِلُونَهُ
حَتَّى خَلَقَ اَللَّهُ لِذَلِكَ أَقْوَاماً
خُلِقُوا مِنْ طِينَةٍ خُلِقَ مِنْهَا مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ ذُرِّيَّتُهُ
وَ مِنْ نُورٍ خَلَقَ اَللَّهُ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ ذُرِّيَّتَهُ
وَ صَنَعَهُمْ بِفَضْلِ صُنْعِ رَحْمَتِهِ
اَلَّتِي صَنَعَ مِنْهَا مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ 

فَبَلَّغْنَاهُمْ عَنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا أَمَرَنَا بِتَبْلِيغِهِ
فَقَبِلُوهُ وَ اِحْتَمَلُوا ذَلِكَ وَ بَلَغَهُمْ ذَلِكَ عَنَّا فَقَبِلُوهُ وَ اِحْتَمَلُوهُ
وَ بَلَغَهُمْ ذِكْرُنَا فَمَالَتْ قُلُوبُهُمْ إِلَى مَعْرِفَتِنَا وَ حَدِيثِنَا

فَلَوْ لاَ أَنَّهُمْ خُلِقُوا مِنْ هَذَا لَمَا كَانُوا كَذَلِكَ وَ لاَ وَ اَللَّهِ مَا اِحْتَمَلُوهُ
ثُمَّ قَالَ إِنَّ اَللَّهَ خَلَقَ قَوْماً لِجَهَنَّمَ وَ اَلنَّارِ 
فَأَمَرَنَا أَنْ نُبَلِّغَهُمْ كَمَا بَلَّغْنَاهُمْ
فَاشْمَأَزُّوا مِنْ ذَلِكَ وَ نَفَرَتْ قُلُوبُهُمْ وَ رَدُّوهُ عَلَيْنَا وَ لَمْ يَحْتَمِلُوهُ وَ كَذَّبُوا بِهِ
وَ قَالُوا سٰاحِرٌ كَذّٰابٌ فَ‍ طَبَعَ اَللّٰهُ عَلىٰ قُلُوبِهِمْ وَ أَنْسَاهُمْ ذَلِكَ

ثُمَّ أَطْلَقَ اَللَّهُ لِسَانَهُمْ بِبَعْضِ اَلْحَقِّ فَهُمْ يَنْطِقُونَ بِهِ وَ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ
لِيَكُونَ ذَلِكَ دَفْعاً عَنْ أَوْلِيَائِهِ وَ أَهْلِ طَاعَتِهِ

وَ لَوْ لاَ ذَلِكَ مَا عُبِدَ اَللَّهُ فِي أَرْضِهِ
فَأَمَرَنَا بِالْكَفِّ عَنْهُمْ وَ اَلْكِتْمَانِ مِنْهُمْ
فَاكْتُمُوا مِمَّنْ أَمَرَ اَللَّهُ بِالْكَفِّ عَنْهُمْ
وَ اُسْتُرُوا عَمَّنْ أَمَرَ اَللَّهُ بِالسَّتْرِ وَ اَلْكِتْمَانِ مِنْهُمْ

قَالَ ثُمَّ رَفَعَ يَدَهُ وَ بَكَى وَ قَالَ
اَللَّهُمَّ إِنَّ هٰؤُلاٰءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ
فَاجْعَلْ مَحْيَاهُمْ مَحْيَانَا وَ مَمَاتَهُمْ مَمَاتَنَا
وَ لاَ تُسَلِّطْ عَلَيْهِمْ عَدُوّاً لَكَ فَتَفْجَعَنَا بِهِمْ فَإِنَّكَ إِنْ فَجَعْتَنَا بِهِمْ لَمْ تُعْبَدْ أَبَداً فِي أََرْضِكَ
.
از ابو بصير نقل ميكند كه گفت:
حضرت صادق عليه السّلام فرمود:
ابا محمّد!
در نزد ما سرّى از خدا است و علمى از علم خدا
كه تاب آن را ندارد ملك مقرب و نه نبى مرسل و نه مؤمنى كه قلبش را براى ايمان خدا آزموده
بخدا قسم كسى را جز ما خدا مكلف به حمل آن نكرده و نه پرستش با اين سرّ جز ما را دعوت كرده.
در نزد ما سرّى از سرّ خدا و علمى از علم خدا است كه دستور تبليغ آن را بما داده
ما از جانب خدا آنچه را كه دستور تبليغش را داده بود تبليغ كرديم
محل و موضعى و اهلى و باربردار نيافتیم كه آن را بردارد
مگر گروهى را كه خداوند از سرشتى آفريده كه محمّد و ذريه‌اش را از آن آفريده و از نورى آفريده كه محمّد و خاندانش را آفريده
و آراسته است آنها را بفضل رحمت خويش از چيزى كه محمّد را بآن آراسته
تبليغ كرديم آنچه را خدا دستور تبليغش را داده بود پذيرفتند و تاب آوردند و بآنها اعلام كرد بآنها رساند اين مطلب را از جانب ما
پذيرفتند و تاب آوردند
و مقام ما را بايشان اعلام كرد دلهاى آنها متمايل بمعرفت و حديث ما شد.
اگر سرشت آنها چنين نبود اين طور نبودند نه بخدا تاب نمى‌آوردند.
سپس فرمود:
خداوند گروهى را براى جهنم و آتش آفريده بما دستور داد آنها را تبليغ كنيم همان طور كه بآنها تبليغ نموديم
ولى اينها متغير و ناراحت شدند از آن و بخودمان برگرداندند و تاب نياورده تكذيب كردند گفتند ساحر و دروغگو است
خدا بر دلهاى آنها مهر زد و بفراموشى واداشت آنها را
بعد زبانشان را بازگذاشت بمقدارى از حق آنها بزبان مى‌آورند ولى در دل منكرند
تا بدين وسيله جلوگيرى شود از اولياى خدا و بندگان مطيعش
اگر چنين نبود در زمين خدا پرستش نمى‌شد
ما دستور داريم از آنها دست برداريم و اين مطلب را از آنها پوشيده بداريم.
شما نيز پوشيده بداريد از كسانى كه خدا دستور خوددارى از آنها داده و پنهان كنيد از آنها.
در اين موقع امام عليه السّلام دست خود را بلند نموده گريه كرد و فرمود: 
خدايا دوستان ما گروهى اندكند
زندگى آنها را زندگى ما و مرگشان را مرگ ما قرار ده
و دشمن خود را بر آنها چيره مكن كه گرفتار اندوه و مصيبت آنها شويم.
خدايا اگر ما بمصيبت و اندوه آنها مبتلا شويم در زمين پرستش نخواهى شد.

العفو، الاخلاص، الامر : النّور الولایة

+ «عفو»: «فَالْعَفْوُ سِرُّ اَللَّهِ فِي اَلْقُلُوبِ قُلُوبِ خَوَاصِّهِ»
+ «خلص»: «الْإِخْلَاصُ‏ سِرٌّ مِنْ‏ أَسْرَارِي‏ اسْتَوْدَعْتُهُ‏ قَلْبَ‏ مَنْ‏ أَحْبَبْتُ‏ مِنْ‏ عِبَادِي‏.»
+ «ولی»: «وَلَايَةَ اللَّهِ‏ أَسَرَّهَا إِلَى‏ جَبْرَئِيلَ‏ وَ أَسَرَّهَا جَبْرَئِيلُ‏ إِلَى‏ مُحَمَّدٍ ص‏
وَ أَسَرَّهَا مُحَمَّدٌ ص‏ إِلَى‏ عَلِيٍّ ع وَ أَسَرَّهَا عَلِيٌّ ع إِلَى مَنْ شَاءَ اللَّه‏.
»
+ «امر»: «إِنَّ أَمْرَنَا هُوَ الْحَقُّ وَ حَقُّ الْحَقِّ وَ هُوَ الظَّاهِرُ وَ بَاطِنُ الظَّاهِرِ وَ بَاطِنُ الْبَاطِنِ
وَ هُوَ السِّرُّ وَ سِرُّ السِّرِّ وَ سِرُّ الْمُسْتَسِرِّ وَ سِرٌّ مُقَنَّعٌ بِالسِّرِّ.
»

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی