دکتر محمد شعبانی راد

سمی بنام بخل! وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‏ وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى!

A poison called stinginess, ie jealousy!
In a toxic culture, people cause unrest and insecurity for themselves and others by forbidding benevolence, that is, being stingy about promoting the right thought.
outer world examples- inner world feeling
And verses from the Holy Quran
#emotionallanguage #jealousy #DynamicHeart #stinginess

«بخل» یکی از هزار واژه مترادف «حسد» است.
«بخلت السماء بالقطر»
+ مقاله «سخا»

بخل و عطا (سخا)

[سورة الليل (92): الآيات 1 الى 21] :
« وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‏ وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى »

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏
به نام خداوند رحمتگر مهربان‏

وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى‏ (1)
سوگند به شب چون پرده افكند،

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى (2)
سوگند به روز چون جلوه‏‌گرى آغازد،

وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏ (3)
و [سوگند به‏] آنكه نر و ماده را آفريد،

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى (4)
كه همانا تلاش شما پراكنده است.

فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‏ وَ اتَّقى‏ (5)
امّا آنكه [حقّ خدا را] داد و پروا داشت،

وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى‏ (6)
و [پاداش‏] نيكوتر را تصديق كرد،

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‏ (7)
بزودى راهِ آسانى پيش پاى او خواهيم گذاشت.

وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‏ (8)
و امّا آنكه بخل ورزيد و خود را بى‌‏نياز ديد،

وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى‏ (9)
و [پاداش‏] نيكوتر را به دروغ گرفت،

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‏ (10)
بزودى راهِ دشوارى به او خواهيم نمود.

وَ ما يُغْنِي عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّى (11)
و چون هلاك شد، [ديگر] مالِ او به كارش نمى‌‏آيد.

إِنَّ عَلَيْنا لَلْهُدى‏ (12)
همانا هدايت بر ماست.

وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَةَ وَ الْأُولى‏ (13)
و در حقيقت، دنيا و آخرت از آنِ ماست.

فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى (14)
پس شما را به آتشى كه زبانه مى‌‏كشد هشدار دادم.

لا يَصْلاها إِلاَّ الْأَشْقَى (15)
جز نگون‏بخت‏‌تر[ين مردم‏] در آن درنيايد:

الَّذِي كَذَّبَ وَ تَوَلَّى (16)
همان كه تكذيب كرد و رُخ برتافت.

وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى (17)
و پاك‏رفتارتر[ين مردم‏] از آن دور داشته خواهد شد:

الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى (18)
همان كه مالِ خود را مى‏‌دهد [براى آنكه‏] پاك شود،

وَ ما لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزى‏ (19)
و هيچ كس را به قصد پاداش‏‌يافتن نعمت نمى‏‌بخشد،

إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلى‏ (20)
جز خواستنِ رضاى پروردگارش كه بسى برتر است [منظورى ندارد].

وَ لَسَوْفَ يَرْضى‏ (21)
و قطعاً بزودى خشنود خواهد شد.

[سورة الحشر (59): الآيات 6 الى 10] :
« وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ »

وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإِيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (9)
و [نيز] كسانى كه قبل از [مهاجران‏] در [مدينه‏] جاى گرفته و ايمان آورده‌‏اند؛ هر كس را كه به سوى آنان كوچ كرده دوست دارند؛ و نسبت به آنچه به ايشان داده شده است در دلهايشان حسدى نمى‏‌يابند؛ و هر چند در خودشان احتياجى [مبرم‏] باشد، آنها را بر خودشان مقدّم مى‌‏دارند. و هر كس از خسّت نفس خود مصون ماند، ايشانند كه رستگارانند.

«الغلّ – البخل – الحقد - الحسد»

[سورة الحجر (15): الآيات 45 الى 50] :
« وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ »

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (45)
بى‌‏گمان، پرهيزگاران در باغها و چشمه‏‌سارانند.
ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِينَ (46)
[به آنان گويند:] «با سلامت و ايمنى در آنجا داخل شويد.»
وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى‏ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ (47)
و آنچه كينه [و شائبه‏‌هاى نفسانى‏] در سينه‌‏هاى آنان است بركَنيم؛
برادرانه بر تختهايى روبروى يكديگر نشسته‌‏اند.
لا يَمَسُّهُمْ فِيها نَصَبٌ وَ ما هُمْ مِنْها بِمُخْرَجِينَ (48)
نه رنجى در آنجا به آنان مى‏‌رسد و نه از آنجا بيرون رانده مى‌‏شوند.
نَبِّئْ عِبادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (49)
به بندگان من خبر ده كه منم آمرزنده مهربان.
وَ أَنَّ عَذابِي هُوَ الْعَذابُ الْأَلِيمُ (50)
و اينكه عذاب من، عذابى است دردناك.

[سورة الأعراف (7): الآيات 42 الى 43] :
« وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ »

وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ (42)
و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏‌اند -هيچ كسى را جز به قدر توانش تكليف نمى‌‏كنيم- آنان همدم بهشتند [كه‏] در آن جاودانند.
وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ وَ نُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (43)
و هر گونه كينه‌‏اى را از سينه‌‏هايشان مى‌‏زداييم. از زير [قصرهاى‏]شان نهرها جارى است، و مى‏‌گويند: «ستايش خدايى را كه ما را بدين [راه‏] هدايت نمود، و اگر خدا ما را رهبرى نمى‌‏كرد ما خود هدايت نمى‏‌يافتيم. در حقيقت، فرستادگانِ پروردگارِ ما حق را آوردند.» و به آنان ندا داده مى‌‏شود كه اين همان بهشتى است كه آن را به [پاداش‏] آنچه انجام مى‌‏داديد ميراث يافته‌‏ايد.

«المنع – البخل - الحسد»

[سورة البقرة (2): آية 114] :

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَ سَعى‏ فِي خَرابِها أُولئِكَ ما كانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوها إِلاَّ خائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ (114)
و كيست بيدادگرتر از آن كس كه نگذارد در مساجد خدا، نام وى برده شود، و در ويرانى آنها بكوشد؟ آنان حق ندارند جز ترسان و لرزان در آن [مسجد]ها درآيند. در اين دنيا ايشان را خوارى، و در آخرت عذابى بزرگ است.

[سورة التغابن (64): الآيات 11 الى 18] : « وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ »

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا وَ أَنْفِقُوا خَيْراً لِأَنْفُسِكُمْ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (16)
پس تا مى‌‏توانيد از خدا پروا بداريد و بشنويد و فرمان ببريد، و مالى براى خودتان [در راه خدا] انفاق كنيد، و كسانى كه از خسّت نفس خويش مصون مانند، آنان رستگارانند.

[سورة آل‌‏عمران (3): آية 180]

وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (180)
و كسانى كه به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا كرده، بخل مى‏‌ورزند، هرگز تصور نكنند كه آن [بخل‏] براى آنان خوب است، بلكه برايشان بد است. به زودى آنچه كه به آن بخل ورزيده‌‏اند، روز قيامت طوق گردنشان مى‌‏شود. ميراث آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خدا به آنچه مى‌‏كنيد آگاه است.

[سورة النساء (4): آية 37]

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ أَعْتَدْنا لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً (37)
همان كسانى كه بخل مى‌‏ورزند، و مردم را به بخل وامى‏‌دارند، و آنچه را خداوند از فضل خويش بدانها ارزانى داشته پوشيده مى‌‏دارند. و براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده‏‌ايم.

[سورة التوبة (9): الآيات 75 الى 78]

وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ (75)
و از آنان كسانى‌‏اند كه با خدا عهد كرده‌‏اند كه اگر از كَرَم خويش به ما عطا كند، قطعاً صدقه خواهيم داد و از شايستگان خواهيم شد.
فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ (76)
پس چون از فضل خويش به آنان بخشيد، بدان بُخل ورزيدند، و به حال اعراض روى برتافتند.
فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فِي قُلُوبِهِمْ إِلى‏ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللَّهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ (77)
در نتيجه، به سزاى آنكه با خدا خلف وعده كردند و از آن روى كه دروغ مى‏‌گفتند، در دلهايشان – تا روزى كه او را ديدار مى‌‏كنند – پيامدهاى نفاق را باقى گذارد.
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ (78)
آيا ندانسته‏‌اند كه خدا راز آنان و نجواى ايشان را مى‌‏داند و خدا داناى رازهاى نهانى است؟

اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی