خدای مهربان، نور علم و حکمت را در قلب سلیم، ایجاد می‌کند! كانَ‏ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً! فَإِذا قَضى‏ أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ‏ كُنْ‏ فَيَكُونُ!

تكوین‏ – كَوْن‏ :
خدای مهربان، نور علم و حکمت را در قلب سلیم، ایجاد می‌کند! كانَ‏ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً!
قلب سلیم، مکانِ تکوین و ایجاد نور علم و حکمت خدای مهربان است.
به این میگن هدایت تکوینی!
«تکوین نور ولایت»
 + «قبض و بسط»
تکوین و ایجاد پدیده قبض و بسط  نور در مکانی بنام قلب اهل یقین با یاد معالم ربانی منا اهل البیت ع «یا مکوّن».
نور ولایت تکوینی یعنی چه؟ ایجاد نور در قلب
بعبارتی اینکه مافوق با قبض و بسط نورش در قلب تو ، امر و نهی خودشو به تو بگه و تو هم اینجوری رضا و سخط مافوقت رو بفهمی ! به این میگن ولایت نورانی تکوینی.
هدایت تکوینی همان قبض و بسط قلبی است [در ملکوت]،
و هدایت تشریعی همان وجود صاحبان نور و معالم آنهاست [در ملک] که مقتبس از آل محمد ع است.
قلب اهل یقین در دل شرایط عرضه آیات با هدایت تکوینی یعنی با فهم قبض و بسط قلبی تایید مطالب صاحب نوری که هدایت تشریعی او را بعهده داشته، متوجه می شود
+ «آفاق و انفس»: « سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق ».
انگاری آیات انفسی همان هدایت تکوینی تو را عهده دار هستند و آیات آفاقی همان آیاتی هستند که موافق اندیشه صاحبان نور برای تو – مسومة – عرضه می شوند  و هدایت تشریعی تو را بر عهده دارند و این دو هدایت آفاقی و انفسی مثل دو ریل قطار ، همزاد هم هستند.
+ «تاویل احادیث»
«مکوّن» نام زیبای معالم ربانی صاحبان نور و آیات محکم موید اندیشه آنهاست.
« الكائِن‏: حادث و واقع ، الكائِنَة : حادثه »
+ واژه فارسی «پدیده»
«المَكَان‏ [كون‏]»:
«هو مَن العِلْم‏ بِمكان‏: او در دانش مقام و جايگاهى دارد.»
« الْمَكَانُ ‏: موضع‏ كَوْنِ‏ الشي‏ء و حصوله »
پس مکان برای ما نام زیبای معالم ربانی و آیات محکم است که در این مکان، قلب منور به نور علم آل محمد ع می شود، و حالا این قلب برای خودش مکانی نورانی میشود.
اهل یقین می دانند در دل شرایطی که ناآرامی حسد، قلبشان را تاریک می نماید ، کافی است با یاد معالم ربانی، لب تر کنند! یهو قبض و بسط نور قلبی، فضای قلبشونو نورانی میکنه («کن فیکون – تکوین») و پاسخ رو می گیرند و این همان تکوین یا ایجاد نور نو در قلب تاریک است کانه «کن فیکون» می شود.
در کتاب لغت التحقیق این مفهوم را از این واژه برداشت نموده اند که «التحقّق و الوقوع»  انگاری بسط قلب و نورانیت قلبی که تاریک شده فقط با یاد معالم ربانی بوقوع می پیوندد و محقّق می شود.
«كانَ‏ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً»:
علم و حکمت با یاد معالم ربانی برای اهل یقین در دل شرایط عرضه آیت بصورت قبض و بسط قلبی محقق شده و بوقوع می پیوندد:
« كانَ‏ … عَلِيماً حَكِيماً » باش ؟ چجوری ؟
با « اللَّهُ » ! «+ قبض و بسط» ،
چرا ؟ چون : « كانَ‏ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً »
+ «با نور خدایی کن!»
اما اهل شک چون اقرار به فضل معالم ربانی نمی نمایند لذا « فَمَا اسْتَكانُوا لِرَبِّهِمْ » یعنی نمی خواهند این امر بوقوع بپیوندد و محقق شود و نور ولایت آل محمد ع این علم را در قلب آنها تکوین و ایجاد و محدّث نماید.
پس حوادث برای ایجاد نور ولایت در قلب حادث و کائن می شوند:
«الكائِنَة: حادثه»
گر چه در برداشت اولیه و زودگذر از این حادثه، اول نارش را حس میکنی!
اما اگر صبر کنی و تحمل ذلت کوچک نمایی بعدا نورش برایت نمایان می شود.
+ «نار و نور»
تکوین نور در قلب کار آل محمد ع است که اهل یقین با یاد معالم ربانی خود آل محمد ع را مضطر به تکوین نور در قلب خود می نمایند ان شاء الله تعالی:
« ا من یجیب المضطر اذا دعاه فیکشف السوء»
تكوین‏ – كَوْن‏ :
تکوین ولایت – تکوین نور
 + قبض و بسط
تکوین و ایجاد پدیده قبض و بسط نور در مکانی بنام قلب اهل یقین با یاد معالم ربانی منا اهل البیت ع «مکوّن».
نور ولایت تکوینی یعنی چه ؟ ایجاد نور در قلب بعبارتی اینکه مافوق با قبض و بسط قلب تو ، امر و نهی خودشو به تو بگه و تو هم اینجوری رضا و سخط مافوقت رو بفهمی! به این میگن ولایت تکوینی.
اینکه لب تر کنی و جواب توی قلبت باشه خیلی حرفه!
این ایجاد نور در قلب و این جواب در همان لحظه، این همان نور ولایتی است که آل محمد ع بر قلوب اهل یقین ایجاد و تکوین می نمایند و خیلی چیز با ارزشی است.
[فضی – قبض و بسط] :
تکوین + محدثة
رَوَى السَّيِّدُ بْنُ طَاوُسٍ فِي كَشْفِ الْمَحَجَّةِ بِإِسْنَادِهِ مِنْ كِتَابِ الرَّسَائِلِ لِلْكُلَيْنِيِّ عَمَّنْ سَمَّاهُ قَالَ:
كَتَبْتُ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ ع
أَنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يُفْضِيَ إِلَى إِمَامِهِ مَا يُحِبُّ أَنْ يُفْضِيَ إِلَى رَبِّهِ
قَالَ فَكَتَبَ إِنْ كَانَ لَكَ حَاجَةٌ فَحَرِّكْ شَفَتَيْكَ فَإِنَّ الْجَوَابَ يَأْتِيكَ.
+ «قبض و بسط»
امام ع می فرمایند کافی است لب تر کنی «فَحَرِّكْ شَفَتَيْكَ»!
جواب را در قلب خود می‌یابی «فَإِنَّ الْجَوَابَ يَأْتِيكَ».
[تکوین نعمت – ایجاد نور قلبی] :
این نوری که خدا در قلبت ایجاد میکنه، قطعش نمیکنه:
« بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ‏ مُغَيِّراً نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلى‏ قَوْمٍ »
الا اینکه خودت کاری بکنی قطع بشه:
« حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ »
چون اگه خدا قرار بود قطع کنه که وصل نمی کرد اما علت اینکه این وصل به قطع منجر شده بدان کاری کرده که درست نبوده لذا برای اینکه بفهمی درست نبوده این نور در قلبت کم‌سو میشه تا بفهمی کارت مورد رضایت آل محمد ع نبوده ، تا برگردی و جبران کنی ، تا نور مجدد به قلب برگردد :
« ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ‏ مُغَيِّراً نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلى‏ قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللَّهَ سَميعٌ عَليمٌ (53)»