قَالَ الشَّيْخُ الْمُفِيدُ رَحِمَهُ اللَّهُ فِي كِتَابِ الْفُصُولِ‏
قَالَ الْمَأْمُونُ يَوْماً لِلرِّضَا ع
أَخْبِرْنِي بِأَكْبَرِ فَضِيلَةٍ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع يَدُلُّ عَلَيْهَا الْقُرْآنُ
قَالَ فَقَالَ الرِّضَا ع
فَضِيلَةٌ فِي الْمُبَاهَلَةِ
قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ
فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ
تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ
وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ
وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ
ثُمَّ نَبْتَهِلْ
فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبِينَ‏
فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ ع فَكَانَا ابْنَيْهِ
وَ دَعَا فَاطِمَةَ ع فَكَانَتْ فِي هَذَا الْمَوْضِعِ نِسَاءَهُ
وَ دَعَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع فَكَانَ نَفْسَهُ بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
وَ قَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ لَيْسَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهُ تَعَالَى أَجَلَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَفْضَلَ
فَوَاجِبٌ أَنْ لَا يَكُونَ أَحَدٌ أَفْضَلَ مِنْ نَفْسِ رَسُولِ اللَّهِ بِحُكْمِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ
قَالَ‏ فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ
أَ لَيْسَ قَدْ ذَكَرَ اللَّهُ الْأَبْنَاءَ بِلَفْظِ الْجَمْعِ وَ إِنَّمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص ابْنَيْهِ خَاصَّةً
وَ ذَكَرَ النِّسَاءَ بِلَفْظِ الْجَمْعِ وَ إِنَّمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص ابْنَتَهُ وَحْدَهَا
فَأَلَّا جَازَ أَنْ يُذْكَرَ الدُّعَاءُ لِمَنْ هُوَ نَفْسُهُ وَ يَكُونَ الْمُرَادُ نَفْسَهُ فِي الْحَقِيقَةِ دُونَ غَيْرِهِ
فَلَا يَكُونَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع مَا ذَكَرْتَ مِنَ الْفَضْلِ
قَالَ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ع
لَيْسَ يَصِحُ‏ مَا ذَكَرْتَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ
وَ ذَلِكَ أَنَّ الدَّاعِيَ إِنَّمَا يَكُونُ دَاعِياً لِغَيْرِهِ
كَمَا أَنَّ الْآمِرَ آمِرٌ لِغَيْرِهِ‏
وَ لَا يَصِحُّ أَنْ يَكُونَ دَاعِياً لِنَفْسِهِ فِي الْحَقِيقَةِ
كَمَا لَا يَكُونُ آمِراً لَهَا فِي الْحَقِيقَةِ
وَ إِذَا لَمْ يَدْعُ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي الْمُبَاهَلَةِ رَجُلًا إِلَّا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع
فَقَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ نَفْسُهُ الَّتِي عَنَاهَا اللَّهُ سُبْحَانَهُ فِي كِتَابِهِ وَ جَعَلَ حُكْمَهُ ذَلِكَ فِي تَنْزِيلِهِ
قَالَ فَقَالَ الْمَأْمُونُ
إِذَا وَرَدَ الْجَوَابُ سَقَطَ السُّؤَالُ‏.
مأمون به امام رضا علیه السّلام عرض کرد:
بزرگترین فضیلت امیر مؤمنان علیه السّلام که قرآن بر آن دلالت کند چیست؟
امام رضا علیه السّلام به او فرمود:
فضیلت در مباهله.
خدای عزّ و جلّ فرمود:
«پس کسی که در آن با تو مجادله کند بعد از آنچه از دانش برایت آمد بگو بیایید فرزندانمان و فرزندانتان و زنانمان و زنانتان و نفسهایمان و نفسهایتان را بخوانیم آنگاه مباهله و زاری کنیم. و لعنت و نفرین خدا را بر دروغگویان قرار دهیم»
پس رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله حسن و حسین علیهما السّلام را خواند که دو فرزندش بودند
و فاطمه علیهما السّلام را خواند که در این موضع، زنانش بود
و امیر مؤمنان را خواند که به حکم خدای عزّ و جلّ نفس او بود،
همانا ثابت شد که هیچ کس از آفریده های خدای تعالی بزرگوارتر و برتر از رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله نیست پس لازم است که کسی هم از نفس رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله به حکم خدای تعالی برتر نباشد.
گفت: مأمون به او عرض کرد:
آیا خدای تعالی ابناء را با لفظ جمع ذکر نکرده
و رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله فقط دو فرزندش را خواند؟!
و زنان را به لفظ جمع ذکر فرموده و رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله تنها دخترش را خواند؟
پس شاید دعوت از خود او بوده و مراد، از نفس حقیقی رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله بوده نه کس دیگری، بنا بر این فضیلتی برای امیر مؤمنان نخواهد بود؟!
گفت: امام رضا علیه السّلام بدو فرمود:
ای امیر مؤمنان آنچه گفتی صحیح نیست و درست نیست کسی در حقیقت از خودش دعوت کند چنانچه نمی تواند در حقیقت به خودش امر کند
و چون پیامبر خدا صلّی اللَّه علیه و آله در مباهله جز امیر مؤمنان، مرد دیگری را دعوت نکرد از این رو ثابت می شود که مراد از نفس رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله علی علیه السّلام بوده که خداوند در کتابش بدان عنایت فرموده و این چنین حکمی را در قرآنش قرار داده است.
گفت: مأمون گفت:
وقتی جواب آمد سؤال ساقط است.