[آب و نان] :
عاقل با علم ماخوذ از صاحبان نور در زمین قلبش باید به دست خودش کار کند و مطالعه را با مجاهده قلبی توام نماید و عرق بریزد و زحمت فراوان بکشد که این شیوه زندگی بزرگان دین است.
آب بر روی زمین فراوان است و از آب چشمه و قنات هر صاحب نوری در هر زمان که به زمین قلبت علوم رایگان برسد باید بر روی این زمین فعالیت و کشاورزی نمایی تا دانه های محبت آل محمد ع که در عالم ذر در قلبت گذاشته شده رشد نماید و از زمین قلبت بیرون بزند و به درخت سرسبز پر میوه و سایه برای خود و دیگران مبدل شود . آب مایه حیات است و از نان واجب‌تر اما رایگان در زمین قلب جاری می شود و این تو هستی که باید عاقلانه از این آب بهره برداری نمایی و موجب عمران و آبادانی قلبت گردی و برای بدست آوردن گندم و نان زحمت بسیار باید کشید و عاقل با آب خود را در زمین قلبش مشغول کشت و زرع می نماید و این اشتغال او عبادت است و این کار او معنایی برای قول لا اله الا الله می باشد . یعنی جز آب چشمه حیات آل محمد ع را برای عمران و آبادانی زمین خشکیده قلبم بر نمی گزینم و فقط نگاهم را به نگاه نورانی آل محمد ع دوخته ام . پس چه معنی قشنگی در این قول لا اله الا الله مستتر است و از این روست که رسول گرامی ص فرمودند قولوا لا اله الا الله تفلحوا ! راه رستگاری جز عنایت خاصه آل محمد ع به قلب ما نیست.
قبل از اینکه هوای نفس بر عقل غلبه نماید و کار دست ما بدهد باید با عمل به نور ولایت و نور آل محمد ع عقل را بر هوای نفس غالب نمود و مثال این مطلب بچه ایست که باید او را وادار نماییم نماز ظهر و عصر و یا مغرب و عشاء را پشت سر هم و بدون وقفه بخواند قبل از اینکه با فاصله افتادن بین آنها از بچه کاری سر بزند که شرایط نماز بعدی را نداشته باشد . ولذا عاقل خود را به خواسته های هوای نفس که مثل باد معده ای می ماند که وضو را باطل می کند مشغول و سرگرم نمی نماید و از کار اصلی خود غافل نمی شود « مَا دَامُوا عَلَى وُضُوءٍ قَبْلَ أَنْ يَشْتَغِلُوا » . پس مقدمه عبادت و اقامه صلات ، وضو و نور گرفتن از آل محمد ع است و تا نور علی نور نشود عبادت امکان پذیر نیست .
عاقل چشم و گوش و قلب خودش را مشغول به غیر نور آل محمد ع نمی نماید «لا اله !!!» و از این ابزارها برای بیگاری هوای نفس استفاده نمی کند و تمام این توان و موهبت الهی را مشغول و صرف بالا بردن توان علمی و جذب به نور آل محمد ع می نماید «الا فقط الله !!!» .
« طُوبَى لِمَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ الْعِبَادَةَ وَ الدُّعَاءَ
وَ لَمْ يَشْغَلْ قَلْبَهُ بِمَا تَرَى عَيْنَاهُ
وَ لَمْ يَنْسَ ذِكْرَ اللَّهِ بِمَا تَسْمَعُ أُذُنَاهُ
وَ لَمْ يَحْزُنْ صَدْرَهُ بِمَا أُعْطِيَ غَيْرَهُ »
[این قسمت رو خیلی دقت کن که نکته مهمی در حدیث اشاره شده !!!
« … إِلَّا أَقْبَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ بِقُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَيَّدَهُ مَعَ مَوَدَّتِهِمْ إِيَّاهُ (رابطه اخوت) بِالْجَنَّةِ » ]
فَأَشْرَقَ وَجْهُهُ نُوراً فَرَحاً بِأَخِيهِ وَ ابْنِ عَمِّهِ
رابطه اخوت « بِأَخِيهِ » باید انگیزه ای برای وصل به نور و آرامش « فَأَشْرَقَ وَجْهُهُ نُوراً فَرَحاً » باشد.
عاقل به تنها چیزی که از امورات دنیایی خودشو مشغول میکنه رعایت حقوق اخوت هست که آنهم پاداش اخروی از جنس نور دارد و با قلبش از این کارها بوی بهشت را استشمام می کند.
وَ قَالَ الصَّادِقُ ع :
لَا تُجْمَعُ الرَّغْبَةُ وَ الرَّهْبَةُ فِي قَلْبٍ إِلَّا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ
[وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ : در دنیا قلبش روشن میشه]
فَإِذَا صَلَّيْتَ فَأَقْبِلْ بِقَلْبِكَ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
فَإِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ يُقْبِلُ بِقَلْبِهِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي صَلَاتِهِ وَ دُعَائِهِ
إِلَّا أَقْبَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ بِقُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ
وَ أَيَّدَهُ مَعَ مَوَدَّتِهِمْ إِيَّاهُ بِالْجَنَّةِ
[عاقل خودشو فقط مشغول نگاه آل محمد ع می کنه ! نگاه آل محمد ع نیز به او اینجوریه که قلوب مومنین رو متمایل و متوجه او می کنه « أَقْبَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ بِقُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ » چون قلب او با نگاه آل محمد ع دلربا شده همه نگاهها به سوی اوست «تهوی الیهم» ، و عاقل که منتظر همین فرصت و نگاه آل محمد ع است که با اقبال قلوب دوستان آل محمد ع به سمت او معلوم می شود است ، فرصت را غنیمت شمرده و از دست نمی دهد و بیشتر در مودت و دوستی و رفع حاجت آنها تلاش می کند « مَعَ مَوَدَّتِهِمْ إِيَّاهُ = رابطه اخوت » ، آل محمد ع نیز به او بیشتر توفیق می دهند و او را در جمیع امور مورد تایید و رضایت خود قرار می دهند که این تایید آل محمد ع را در قلب خود با نور و بسط قلبی که در حکم بوی بهشت در دنیا برای عاقل غالب بر هوای نفس وصل به نور عامل به نور ولایت است ، متوجه می شود . « أَيَّدَهُ … بِالْجَنَّةِ »!]
إِذَا قَامَ الْعَبْدُ إِلَى الصَّلَاةِ
فَكَانَ هَوَاهُ وَ قَلْبُهُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى انْصَرَفَ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ
وقتی نگاه تمام وجود عاقل یکپارچه به نگاه آل محمد ع دوخته شده است در واقع مثل روزی که از مادر متولد شده « كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ » پرونده او نزد آل محمد ع سفید و پاک و خالی از هر گونه معصیت می باشد و قلبی که نگاه آل محمد ع به آن متمرکز شده باشد از هر گناهی پاک و به درجات عقل خودش به عصمت رسیده است .
[این حدیث زیبا کاملا قصه مشغول شدن به دنیا و فراموش کردن آخرت را نشان می دهد
« قصه جناب سعد عزیز و دو درهم رسول خدا ص (دِرْهَمَانِ)  !!!»]
… أَ فَتُحِبُّ أَنْ تُغْنِيَهُ ؟
… وَ أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى سَعْدٍ
… وَ سَعْدٌ مَشْغُولٌ بِالدُّنْيَا
لَمْ يَتَطَهَّرْ وَ لَمْ يَتَهَيَّأْ كَمَا كَانَ يَفْعَلُ قَبْلَ أَنْ يَتَشَاغَلَ بِالدُّنْيَا
… شَغَلَتْكَ الدُّنْيَا عَنِ الصَّلَاةِ
… فَأَيُّمَا أَحَبُّ إِلَيْكَ ؟
… بَلْ حَالُهُ الْأُولَى
قَدْ ذَهَبَتْ دُنْيَاهُ بِآخِرَتِهِ
… إِنَّ حُبَّ الدُّنْيَا وَ الْأَمْوَالِ فِتْنَةٌ وَ مَشْغَلَةٌ عَنِ الْآخِرَةِ »
« لَا يَشْغَلُكَ طَلَبُ دُنْيَاكَ عَنْ طَلَبِ دِينِكَ
فَإِنَّ طَالِبَ الدُّنْيَا رُبَّمَا أَدْرَكَ وَ رُبَّمَا فَاتَتْهُ
فَهَلَكَ بِمَا فَاتَهُ مِنْهَا »
[شغل – سرزنش !] :
[عاقل خوب میدونه که نباید هیچ کسی رو بخاطر اینکه خودشو مشغول به دنیا کرده سرزنش کنه (مثل ملائکه ای که بنی آدم رو سرزنش کردند و همون بلا به سر خودشون اومد و آخرش ملائکه کم آوردند و گفتند : « سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فِي الدُّنْيَا عَنِ اللَّذَّاتِ وَ الشَّهَوَاتِ الْحَلَالِ » ) چون اگه لحظه ای نگاه نورانی آل محمد ع از قلب او برداشته بشه خودش از همه بدتره !!! فقط عاقل برای دوستان مبتلا و مشغول به دنیا و معصیت دعا می کنه و بی اذن آل محمد ع قدم از قدم بر نمی داره تا وقتش برسه!]
[عاقل هیچ کاری به کار دیگران ندارد « مَا أَنَا وَ أَنْتَ ؟!» و سرش به کار خودش گرم است « إِنَّهُ مَشْغُولٌ بِنَفْسِهِ » « عَلَى الْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ … مُقْبِلًا عَلَى شَأْنِهِ » !  و چه کاری از این بهتر « حَبَّذَا شُغُلُ مِثْلِهِ فَنِعْمَ مَا شُغِلَ بِهِ » که به هیچ کسی کاری نداشته باشی و یکسره سرت تو لاک خودت باشه و با خودت مشغول باشی و چه حال خوشیه این عزلت (حدیث پرنده تنها و سفر انفرادی با نور) !!!]
« مَا أَنَا وَ أَنْتَ ؟!
… إِنَّهُ مَشْغُولٌ بِنَفْسِهِ
… حَبَّذَا شُغُلُ مِثْلِهِ فَنِعْمَ مَا شُغِلَ بِهِ »
[آل محمد ع هر کسی رو که دوست داشته باشند ، از امکانات دنیایی چیزی بهش نمیدند که او خودشو به اونها جوری سرگرم کنه که از اصل قصه که عمل به نور ولایت هست باز بمونه!]
« إِنَّ اللَّهَ لَيَتَعَهَّدُ عَبْدَهُ الْمُؤْمِنَ بِأَنْوَاعِ الْبَلَاءِ كَمَا يَتَعَهَّدُ أَهْلُ الْبَيْتِ سَيِّدَهُمْ بِطُرَفِ الطَّعَامِ
… إِنِّي لَأَحْمِي وَلِيِّي أَنْ أُعْطِيَهُ فِي دَارِ الدُّنْيَا شَيْئاً يَشْغَلُهُ عَنْ ذِكْرِي حَتَّى يَدْعُوَنِي فَأَسْمَعَ صَوْتَهُ
وَ إِنِّي لَأُعْطِي الْكَافِرَ مَنِيَّتَهُ حَتَّى لَا يَدْعُوَنِي فَأَسْمَعَ صَوْتَهُ بُغْضاً لَهُ »
[شغل – سهو] :
« لَيْسَ عَمَلٌ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الصَّلَاةِ
فَلَا يَشْغَلَنَّكُمْ عَنْ أَوْقَاتِهَا شَيْ‏ءٌ مِنْ أُمُورِ الدُّنْيَا
فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ذَمَّ أَقْوَاماً فَقَالَ‏
الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‏
يَعْنِي أَنَّهُمْ غَافِلُونَ اسْتَهَانُوا بِأَوْقَاتِهَا »
[سوء ظنّ « فَظَنَنْتُ » و مشغول شدن به دنیا « فَالْتَفَتُّ إِلَيْهَا » و روی گرداندن از نور ولایت چه عواقبی که در پی ندارد « امْرَأَةٍ قَدْ صَارَ وَجْهُهَا قَفَاهَا !!! » آیه « إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ » اشاره به این مطلب دارد که این خود ما هستیم که دستی دستی با مشغول کردن خود به دنیا و رویگردانی از نور ولایت ، برای خودمان دردسر ایجاد می کنیم !]
فَأُتِيَ بِامْرَأَةٍ قَدْ صَارَ وَجْهُهَا قَفَاهَا !!!
… إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ
… فَقُمْتُ أُصَلِّي فَظَنَنْتُ أَنَّ زَوْجِي مَعَهَا
فَالْتَفَتُّ إِلَيْهَا فَرَأَيْتُهَا قَاعِدَةً وَ لَيْسَ هُوَ مَعَهَا فَرَجَعَ وَجْهُهَا عَلَى مَا كَانَ
[الْكُفْرُ – … الْفِسْقِ‏ – … الْغَفْلَةِ «سرگرمی و اشتغال !!!»]
شاید اگر بدون مقدمه به کسی که خود را مشغول دنیا کرده بگوییم کافر شده ای یا حداقل عوامل کفر در تو وجود دارد و داری آن را استعمال می‌کنی، ترش کند و باور نکند ولی واقعیت این است که اگر معنی کفر و عوامل زیر بنایی کفر را خوب بشناسیم بخوبی در می یابیم که چون مشغول شدن به دنیا غفلت از آخرت است و از طرفی غفلت از عوامل فسق و خود فسق هم از ارکان زیر بنایی کفر است و خیلی راحت می فهمیم که هر مشغله دنیایی چون مانعی برای توجه به نگاه آل محمد ع می شود در واقع عاملی برای پوشاندن نور ولایت در قلب می شود و هوای نفس با پوشش روی عقل موجب تاریکی و قساوت قلب شخصی می شود که خود را سرگرم و مشغول نوعی از انواع رنگارنگ مصادیق گوناگون حب دنیا کرده است و لذا می بینیم و می توانیم بگوییم که : کفر که شاخ و دم ندارد !!! همینکه جوری سرگرم دنیا بشی که از آخرت یادت بره، کفر است.
نمی بینی وقتی سرگرم دنیایی تاریک هستی ؟ کفر همین تاریکی قلبه که چون هوای نفس بر عقل غالب میشه و روی اونو می پوشونه لذا تاریکی قلب معادل و مساوی کفر هست.
وَ مَنْ غَفَلَ جَنَى عَلَى نَفْسِهِ‏ وَ انْقَلَبَ عَلَى ظَهْرِهِ- وَ حَسِبَ غَيَّهُ رُشْداً وَ غَرَّتْهُ الْأَمَانِيُّ وَ أَخَذَتْهُ الْحَسْرَةُ وَ النَّدَامَةُ إِذَا قُضِيَ الْأَمْرُ وَ انْكَشَفَ عَنْهُ الْغِطَاءُ وَ بَدَا لَهُ مَا لَمْ يَكُنْ يَحْتَسِبُ
و هر كه غفلت كند بر خود خيانت كرده (و خود را به هلاكت افكنده، و از دين حق) به پشت برگشته، و گمراهى خود را رشد و صلاح پنداشته، و آرزوها (و وعده‌‏هاى دروغين شيطان) او را فريب دهد (و سرگرم كند) و حسرت و پشيمانى در هنگامى كه كار از كار بگذرد و پرده برداشته شود او را فراگيرد، و برايش آشكار گردد كه آن طور كه او مي‌پنداشت نبوده.
چه حدیث زیبا و پر معنایی که متناسب با این بحث و مقاله است: « وَ لَا يَتَشَاغَلُ »
روش زندگی عاقل غالب بر هوای نفس وصل به نور آل محمد ع در سخت ترین شرایط زندگی مثل زندان با اعمال شاقه که شرور ترین افراد بر او گماشته شوند به گونه ایست که جاذبه و دلرباییش از شرورترین افراد ، انسانهای با نماز و روزه و عبادت می سازد و این ویژگی عاقل بخاطر چند خصلت مهم اوست « مَا فِيهِ ؟» : مجاهده قلبی و مطالعه و رابطه کامل با نور علم آل محمد ع و سکوت و عدم سرگرم نمودن خود به دنیا « وَ لَا يَتَشَاغَلُ » الا به قدر «غرفه بیده» گره سستی که براحتی باز می شود و با تداوم این روش چنان جذبه و تاثیری پیدا می کند که بدون کلام و صحبتی برای دیگران آنها را تحت تاثیر نور آل محمد ع قرار می دهد و آنها را اصلاح و تربیت می کند.
عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ الْغَفَّارِ قَالَ:
دَخَلَ الْعَبَّاسِيُّونَ عَلَى صَالِحِ بْنِ وَصِيفٍ وَ دَخَلَ صَالِحُ بْنُ عَلِيٍّ وَ غَيْرُهُ مِنَ الْمُنْحَرِفِينَ عَنْ هَذِهِ النَّاحِيَةِ عَلَى صَالِحِ بْنِ وَصِيفٍ عِنْدَ مَا حَبَسَ أَبَا مُحَمَّدٍ ع
فَقَالَ لَهُمْ صَالِحٌ
وَ مَا أَصْنَعُ قَدْ وَكَّلْتُ بِهِ رَجُلَيْنِ مِنْ أَشَرِّ مَنْ قَدَرْتُ عَلَيْهِ
فَقَدْ صَارَا مِنَ الْعِبَادَةِ وَ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ إِلَى أَمْرٍ عَظِيمٍ
فَقُلْتُ لَهُمَا
مَا فِيهِ ؟
فَقَالا
مَا تَقُولُ فِي رَجُلٍ
يَصُومُ النَّهَارَ
وَ يَقُومُ اللَّيْلَ كُلَّهُ
لَا يَتَكَلَّمُ
وَ لَا يَتَشَاغَلُ
وَ إِذَا نَظَرْنَا إِلَيْهِ ارْتَعَدَتْ فَرَائِصُنَا وَ يُدَاخِلُنَا مَا لَا نَمْلِكُهُ مِنْ أَنْفُسِنَا
فَلَمَّا سَمِعُوا ذَلِكَ انْصَرَفُوا خَائِبِينَ.
زمانى كه حضرت ابو محمد عليه السلام (نزد صالح بن وصيف تركى، پيشكار و اختيار دار مهتدى عباسى) در زندان بود، عباسيون و صالح بن على و ديگرانى كه از ناحيه اهل بيت منحرف بودند نزد صالح رفتند (تا به او سفارش كنند در باره حضرت سختگيرى كند)
صالح گفت: من چه كنم، دو نفر از نانجيب‏‌ترين مردانى را كه ميتوانستم پيدا كنم، بر او گماشتم، آن دو نفر (در اثر مشاهده رفتار حضرت) از لحاظ عبادت و نماز و روزه خيلى كوشا شدند،
من به آن دو نفر گفتم:
در او چه خصلت است؟
گفتند: چه ميگوئى در باره مرديكه روز را روزه ميگيرد و تمام شب عبادت ميكند،
نه سخن ميگويد و نه به چيزى سرگرم مى‌‏شود
چون به او نگاه ميكنيم، رگهاى گردن ما ميلرزد و حالى به ما دست ميدهد كه نميتوانيم خود را نگه داريم
چون چنين شنيدند، نوميد برگشتند.